احمد ـ

بغدادیاحمد ـ بغدادی (م494ه)

ابومنصور احمدبن محمدبن محمد بغدادی معروف به ابن صباغ.

او فقه را نزد ابوطیب طبری و پسرعمویش ابونصربن صباغ، و حدیث را از حسن بن علی جوهری، ابوطیب طبری1 و در اصفهان از سلیمان بن ابراهیم حافظ و برخی دیگر فرا گرفت. 2 او که از فقها و محدثان شافعی مذهب بود، شاگردانی مانند محمدبن طاهر مقدسی، ابومعمر انصاری و ابوالحسن بن خلّ فقیه را تربیت نمود. 3 ابن صباغ مدتی جانشین قاضی ابومحمد دامغانی در امر قضاوت در محله کرخ بغداد بود و سپس سرپرستی امورحسبه را در جانب غربی بغداد برعهده گرفت. 4 مکاتبة الخاطر و مراقبة الناظر، کتاب مکارم الاخلاق آثار اوست. 5 ابن صباغ در سال 494ه درگذشت و در مقبره باب حرب بغداد دفن شد. 6

پی نوشت ها

[1] ـ المنتظم 17 / 68. 2 ـ الوافی بالوفیات 8 / 119. 3 ـ طبقات الشافعیة الکبری 4 / 85. 4 ـ المنتظم 17 / 68. 5 ـ هدیة العارفین 1 / 81. 6 ـ طبقات الشافعیة الکبری 4 / 85.

دیگر منابع: الکامل فی التاریخ 10 / 326؛ تاریخ الاسلام 34 / 178؛ البدایة و النهایه 12 / 160؛ طبقات الشافعیه (اسنوی) 2 / 40؛ لغت نامه دهخدا 4 / 1336؛ کشف الظنون 2 / 1811؛ معجم المؤلفین 2 / 151.

محمود هیئتی

احمد ـ بغدادی

احمد ـ بغدادی (412 - 496ه)

ابوطاهر احمدبن علی بن عبداللّه بن سوار بغدادی، ملقب به ابن سوار.

او در سال 412ه دیده به جهان گشود. علم نحو را از عبداللّه لواحدبن رزمه فرا گرفت. از علی بن محسن تنوخی، ابوطالب محمدبن محمد و دیگران حدیث آموخت. قرآن را نزد ابوعلی شرمقانی و ابوعلی عطار قرائت کرد. رجال نویسان اهل سنت وی را دانشمند، محدثی ثقه، درستکار و پیشوا در قرائت های گوناگون قرآن توصیف کرده اند. احمد احادیث فراوانی به خط خود نوشت. عبداللّه لوهاب انماطی، محمدبن ناصر و عده ای دیگر، از شاگردان وی به شمار می آمدند. مذهب او حنفی بوده است. سرانجام وی در هفتاد و چهارسالگی در ماه شعبان 496ه در بغداد درگذشت و در کنار قبر
معروف کرخی به خاک سپرده شد. 1 کتاب های المستنیر فی القرائات العشرة البواهیر و المفردات فی القرائات اثر اوست. 2

پی نوشت ها

[1] ـ معجم الادباء 4 / 46. 2 ـ هدیة العارفین 1 / 81.

دیگر منابع: دول الاسلام 256؛ العبر 2 / 372؛ سیر اعلام النبلاء 19 / 225 و 226؛ المشتبه 376؛ الوافی بالوفیات 7 / 204؛ غایة النهایة فی النجوم الزاهره 5 / 187؛ شذرات الذهب 3 / 442؛ المنتظم 17 / 81؛ الاعلام 1 / 173.

سیدمحمد علوی

احمد ـ بغدادی

احمد ـ بغدادی (406 ـ 488ه)

ابوالفضل اللّه حمدبن حسن بن احمد بغدادی ملقب به ابن خیرون و ابن باقلانی.

بعضی منابع، اسم او را حسن1 و تاریخ ولادت او را 4042 یا 4063 ذکر کرده اند. احمد از ابوالحسین بن متیم و دیگران اجازه روایی داشت4 و از ابویعلی احمدبن عبداللّه لواحد و دیگران روایت کرده است. 5 نامبرده از فقها و آگاه به علوم ادب6 و قرائت7 بود. در حدیث نیز شناخت داشت، بعضی منابع، وی را محدثی موثق دانسته اند. ابوالفضل، مدتی در حضور ابوعبداللّه دامغانی بود و پس از آنکه او را امین و درستکار دید، سرپرستی امور خزانه غلاّت را به ایشان واگذار نمود. 8 از شاگردان وی، ابوعلی حسین بن محمدبن فیره و دیگران را می توان نام برد. 9 الفوائد العوالی و الاحادیث و الغرائب10 اثر اوست. سرانجام احمد در سال 488ه در گذشت و در مقبره باب حرب بغداد مدفون شد. 11

پی نوشت ها

[1] ـ البدایة و النهایه 12 / 149. 2 ـ سیر اعلام النبلاء 19 / 106. 3 ـ المنتظم 17 / 18. 4 ـ تاریخ الاسلام 33 / 231. 5 ـ فهرست ابن عطیّه 100. 6 ـ فرهنگ زندگی نامه ها 1 / 412. 7 ـ غایة النهایة 1 / 46. 8 ـ المنتظم 17 / 18. 9 ـ فهرست ابن عطیه 100. 10 ـ فهرست مخطوطات الالبانی 50. 1
[1] ـ المنتظم 17 / 18.

دیگر منابع: الکامل فی التاریخ 10 / 253؛ لسان المیزان 1 / 155؛ میزان الاعتدال 1 / 92؛ الوافی بالوفیات 6 / 320؛ طبقات الحفّاظ 444؛ کتاب تذکرة الحفّاظ 4 / 1207؛ شذرات الذهب 3 / 383.

پژوهشکده