روایت کرد. 3 داودی شاگردان و راویانی نیز داشت که ابوعبداللّه لملک بونی و ابوبکربن شیخ از آن جمله اند. وی در سال 402ه در تلمسان از دنیا رفت4 و آثاری از خود برجای گذاشت که عبارت اند از: النامی که شرحی بر کتاب موطّأ مالک بن انس است، الوافی فی الفقه، النصیحه در شرح صحیح بخاری، الایضاح در رد بر قدریّه5 و الاموال که عبداللّه لوهاب حسنی، بخشی از آن را که درباره اندلس، صقلیه و افریقیه بوده، منتشر و به زبان فرانسوی ترجمه کرده است. 6

پی نوشت ها

[1] ـ فهرست ابن خیّر 87. 2 ـ الدیباج المذهب 94. 3 ـ ترتیب المدارک 4 / 717. 4 ـ تاریخ الاسلام 28 / 57. 5 ـ الدیباج المذهب 94. 6 ـ تاریخ التراث العربی 1 / 3 / 157.

دیگر منابع: کشف الظنون 1 / 545؛ تاریخ الادب العربی (بروکلمان) 3 / 277؛ معجم المؤلفین 2 / 194.

اسماعیل اسماعیلی

احمد ـ دینوری

احمد ـ دینوری (339 ـ 426ه)

احمدبن اسحاق دینوری.

وی از محدثان قرن پنجم هجری است. در سال 339ه به دنیا آمد و سپس به فراگیری علم حدیث اشتغال یافت و احادیث فراوانی را شنید. دینوری دارای اثر حدیثی الافراد بوده است. او پس از حدود 87 سال عمر، در سال 426ه از دنیا رفت. 1

پی نوشت ها

[1] ـ المستدرک علی معجم المؤلفین 38.

رضا جعفری نوقاب

احمد ـ رفاء

احمد ـ رفاء (م نیمه نخست قرن پنجم هجری)

احمدبن عبد (عبداللّه) بن احمد رَفّاء.

چون به کار رفوگری و ترمیم لباس می پرداخت، به رفّاء ملقب شد. 1 نجاشی در رجال خویش از وی با عنوان « أخونا »، یعنی برادر ما یاد کرده و آورده است کتاب الجمعه اثر اوست. 2 بعضی منابع نیز احمد را پسرعمو و برادر مادری نجاشی دانسته اند. 3 احمد رفاء همعصر نجاشی (م450ه) بود و اندکی پیش از او درگذشت؛ 4 بنابر این وفات رفاء در نیمه نخست قرن پنجم هجری بوده است.

پی نوشت ها

[1] ـ تنقیح المقال 1 / 65. 2 ـ رجال النجاشی 1 / 229. 3 ـ الذریعه 5 / 139 و 140. 4 ـ رجال النجاشی 1 / 229.

دیگر منابع: رجال ابن داود 30؛ جامع الرواة 1 / 52؛ قاموس الرجال 1 / 493؛ جامع الرواة 23؛ مجمع الرجال 1 / 120؛ منتهی المقال 1 / 275؛ طبقات اعلام الشیعه 2 / 16؛ معجم رجال الحدیث 2 / 137؛ دایره المعارف الشیعیة العامه 10 / 89.

سیدمهدی حسینی عربی

احمد ـ روشنایی

احمد ـ روشنایی (م411ه)

ابوبکر احمدبن موسی بن عبداللّه روشنایی عراقی.

فقیه و متکلم حنبلی که در یکی از روستاهای بغداد، به نام مصراتا می زیست. 1 از تاریخ تولد و جزئیات زندگی او اطلاعی در دست نیست. او با استادان برجسته ای در زمینه فقه و کلام چون ابن بطر، ابن حامد و دیگر بزرگان حنبلی مصاحبت داشت و از آنان استفاده کرد2 و با برخی محدثان عصر خود مانند ابوبکر قطیعی و محمدبن احمد مفید ملاقات و از آنان بهره برد. خطیب بغدادی که در همان روستای مصراتا از او استفاده کرده، از او به نیکی یاد کرده و او را فاضل، دیندار و عابد معرفی نموده است. 3 اثر برجای مانده از او مختصر کتاب حسن بن حامد حنبلی در اصول دین و شرح مذاهب اهل سنت است. وی سرانجام در همان روستا و در شب بیست و نهم ماه رجب 411ه درگذشت و بعد از تشییع در همانجا به خاک سپرده شد. 4

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 5 / 149. 2 ـ طبقات الحنابله 2 / 180. 3 ـ تاریخ بغداد 5 / 149. 4 ـ طبقات الحنابله 2 / 179.

دیگر منابع: تاریخ الاسلام 28 / 274؛ معجم المؤلفین 2 / 189.

مرتضی نجفی

احمد ـ رویانی

احمد ـ رویانی (م450ه)

ابوالعباس احمدبن محمدبن احمد رویانی عمادالدین طبری.

احمد اهل رویان، از نواحی طبرستان و از ناشران علم در آن دیار1 و پدربزرگ عبداللّه لواحدبن اسماعیل صاحب کتاب البحر که در فقه مذهب شافعی است، بود. در مجلس درس حدیث عبداللّه بن احمد