ذی القعده سال 406 در بغداد درگذشت و در باب حرب آن شهر به خاک سپرده شد. 4

پی نوشت ها

[1] ـ الانساب 3 / 487. 2 ـ تاریخ بغداد 4 / 173. 3 ـ طبقات الحنابله 2 / 179. 4 ـ تاریخ بغداد 4 / 173.

دیگر منابع: الاکمال 4 / 481؛ توضیح المشتبه 5 / 138؛ مختصر تاریخ دمشق 3 / 86؛ معجم المؤلفین 1 / 233؛ دایرة المعارف الشیعیة العامه 2 / 533؛ لغت نامه دهخدا 1 / 1012.

پژوهشکده

احمد ـ شیرازی

احمد ـ شیرازی (م407ه)

ابوبکر احمدبن عبداللّه لرحمن بن احمدبن موسی فارسی شیرازی.

وی اهل شیراز بود و مدتی را در همدان زیست. تحصیلات خویش را نزد استادان معروف بسیاری فرا گرفت. در بغداد از بزرگانی چون ابوبحر محمدبن حسن بربهاری، ابوبکر قطیعی و علی بن احمد مَصّیصی و در شهرهای گوناگونی از جمله اصفهان، مرو، گرگان، نیشابور، فارس، بخارا، شیراز، بصره و واسط از استادان و بزرگان آن مناطق حدیث آموخته و روایت کرده است. کسانی چون محمدبن عیسی و حمیدبن مأمون از شاگردان وی بودند. اهل سنت، ابوبکر شیرازی را فردی حافظ و از محدثان مورد اعتماد و راستگو دانسته اند. کتاب الالقاب اثر اوست. وی در سال 407 و به نقلی 411ه در شیراز درگذشت. 1

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 28 / 155.

دیگر منابع: تذکرة الحفّاظ 3 / 1065؛ طبقات الحفّاظ 416؛ تاریخ جرجان 111؛ سیر اعلام النبلاء 17 / 242؛ العبر 2 / 214؛ الوافی بالوفیات 7 / 38؛ شذرات الذهب 3 / 184؛ معجم البلدان 3 / 381؛ کشف الظنون 1 / 157؛ مرآة الجنان 3 / 16؛ هدیة العارفین 1 / 71؛ تاریخ التراث العربی 1 / 1 / 463؛ الاعلام 1 / 146.

اسماعیل اسماعیلی

احمد ـ شیرازی

احمد ـ شیرازی (398 ـ 487ه)

ابوبکر احمدبن علی بن عبداللّه شیرازی نیشابوری.

وی در سال 398ه متولد شد و در سال 404ه به فراگیری حدیث و تحصیل علم روی آورد. پدرش او را نزد ابوالحسن بن خلف که از استادان آن زمان بود، برد تا علم بیاموزد. همچنین او نزد استادان
دیگری شاگردی نموده و روایات مستند را شنیده و آنها را حفظ نمود که از جمله آن استادان، می توان به حاکم نیشابوری، محمدبن محمدبن محمش، عبداللّه بن یوسف، ابن فورک، حمزه سهمی و قاضی ابوبکر جرجانی اشاره نمود. 1 او از محدثان عصر خویش بوده و در فراگیری احادیث دقت بسیار می کرد و او را مُسْنِد نیشابور می خواندند. ابوبکر فردی ادیب نیز بود و در این زمینه تبحر داشت. با لغت و معانی حدیث آشنا بود2 و حکایات و اشعار شیرینی را حفظ نمود و سالیانی مجلس املا در مدرسه نظامیة دایر کرده بود. عبداللّه لغافربن اسماعیل فارسی می گوید: من بیش از پانزده سال از او بهره علمی بردم و میان بزرگانی که از آنها حدیث شنیدم، کسی را در نقل روایت از او مطمئن تر ندیدم. 3 از دیگر کسانی که از او روایت کرده اند: عبداللّه بن سمرقندی، محمدبن طاهر مقدسی، وجیه شحامی، عمربن احمد صفار، احمدبن سعید میهنی و ابوسعد عبداللّه لوهاب کرمانی (م559) می باشند. 4 ابوبکر فردی مشهور و مورد اعتماد و دارای اصل و نسب و صوفی بود. او زندگانی طولانی خود را در کمال پاکی و پارسایی گذراند و از غذاهای حلال ارتزاق نمود و از غذای شبهه ناک پرهیز کرد. او مشی خود را از زین الاسلام ابوالقاسم گرفته و از اراده ای استوار برخوردار بود و به راه و روش، احوال و مقامات اهل تصوف آشنایی داشت. سرانجام در 25ربیع الاول سال 487 درگذشت. ابوسعید قشیری بر او نماز گزارد و در مقبره شاهنبر نیشابور و در کنار قبر اصم دفن شد. 5 کتاب الامالی اثر اوست. 6

پی نوشت ها

1ـ تاریخ نیشابور (المنتخب من السیاق) 135. 2ـ تاریخ الاسلام 33 / 198. 3 ـ تاریخ نیشابور 135. 4 ـ تاریخ الاسلام 33 / 198. 5 ـ تاریخ نیشابور 135. 6 ـ فهرس مخطوطات دار الکتب الظاهریة 139.

دیگر منابع: العبر 2 / 354؛ دول الاسلام 249؛ سیر اعلام النبلاء 18 / 478؛ شذرات الذهب 3 / 379؛ الوافی بالوفیات 7 / 218؛ المعین فی طبقات المحدثین 145؛ الاعلام بوفیات الاعلام 1 / 322؛ مرآة الجنان 3 / 109؛ المستدرک علی معجم المؤلفین 71.

محمود هیئتی

احمد ـ صدفی

احمد ـ صدفی (406 ـ 459ه)

ابوجعفر احمدبن مغیث بن احمد صَدَفی اندلس طُلَیطَلی.

از علمای مالکی مذهب1 قرن پنجم هجری و اهل طلیطله بود. در