چهار مقاله آورده و در تذکره ها چند قطعه از قصیده های وی موجود است. 1 آقابزرگ به نقل از عوفی گوید: ابوسعید در سی وزن، شعر سروده است. اثر منشوری دیوان شعر می باشد. 2 از درگذشت ابوسعید منشوری اطلاعی در دست نیست؛ ولی چون مداح سلطان محمود (387 ـ 421ه) بوده، ازاین رو از شعرای قرن پنجم و چهارم هجری به شمار می رود.

پی نوشت ها

[1] ـ لغت نامه دهخدا 1 / 443. 2 ـ الذریعه 9 / 1105.

حسن جعفری پور

احمد ـ منوچهری

احمد ـ منوچهری (م432ه)

ابونجم احمدبن قوص بن احمد مشهور به منوچهری دامغانی.

در دامغان دیده به جهان گشود، 1 سال دقیق ولادت او مشخص نیست؛ ولی در قرن چهارم هجری به دنیا آمده است. او شاگرد ابوالفرج سگزی شاعر معروف اواخر قرن چهارم هجری بود. در عنفوان جوانی به آموختن ادبیات عرب و حفظ اشعار شعرای بزرگ پرداخت؛ سپس بر احوال و آثار شاعران پارسی و تازی مسلط شد. 2 وی به علم پزشکی و دین نیز آگاهی داشت. منوچهری از استادان شعرای نامی و از اکابر بلغا و سخنوران ایرانی معاصر با فردوسی و فرخی بود و در هر علمی حظی وافر داشت. وی ابتدا در خدمت امیرمنوچهربن شمس المعالی قابوس بن وشمگیر از سلسله آل زیار بود و او را مدح می کرد؛ ازاین رو به منوچهری معروف شد. پس از وفات امیر در سال 411ه از گرگان به غزنه رفت و به دربار سلطان مسعود غزنوی درآمد. او مدایحی درباره سلاطین سرود و جوایزی شاهانه دریافت کرد. به گفته بعضی منابع، منوچهری سی هزار بیت شعر سروده بوده که فقط سه هزار بیت آن اکنون باقی مانده است. قصیده مشهور لامیه از آن جمله است. او سرانجام در سال 432ه در غزنه درگذشت. وفات او را 440 و 482 هم ذکر کرده اند. 3

پی نوشت ها

[1] ـ فرهنگ بزرگان 56. 2 ـ لغت نامه 13 / 19178. 3 ـ ریحانة الادب 6 / 19 و 20.

دیگر منابع: تاریخ نظم و نثر در ایران 1 / 42؛ فرهنگ سخنوران 570 یادداشت های قزوینی 1856؛ الکنی و الالقاب 3 / 212؛ تاریخ ادبیات در ایران 1 / 580؛ الذریعه 9 / 1113.

عبداللّه لعلی باقری

احمد ـ

مهدویاحمد ـ مهدوی (م حدود 430ه)

ابوالعباس احمدبن عمادبن ابی العباس مهدوی مغربی قیروانی.

او اهل مهدیه از توابع قیروان بود؛ 1 ازاین رو به مهدوی شهرت یافت. ابوالعباس برای تحصیل علوم، در سال 408ه2 به اندلس رفت و از ابی الحسن قابسی حدیث آموخت و علم قرائت را نزد ابی عبداللّه ابن سفیان مقری فرا گرفت و بعد از مدتی از استادان مشهور در قرائت قرآن و از پیشتازان در این فن و ادبیات عرب3 و از عالمان در تفسیر قرآن گردید. ابومحمد غانم مالقی و ابوعبداللّه طُرفی از شاگردان او بودند. 4 آثار او به شرح ذیل است: التفصیل الجامع لعلوم التنزیل در تفسیر قرآن، التحصیل فی مختصر التفصیل در فن قرائت. 5 تاریخ دقیق وفات او به دست نیامد. رجال نویسان، سال وفات او را حدود 440ه6 یا 430ه7 دانسته اند.

پی نوشت ها

[1] ـ کتاب الصله 1 / 86. 2 ـ انباه الرواة 1 / 91. 3 ـ کتاب الصله 1 / 86. 4 ـ غایة النهایه 1 / 92. 5 ـ انباه الرواة 1 / 91. 6 ـ الوافی بالوفیات 7 / 257. 7 ـ کتاب الصله 1 / 86.

دیگر منابع: معجم الادباء 5 / 39؛ معجم البلدان 5 / 230؛ تاریخ الاسلام 29 / 499؛ طبقات المفسرین (سیوطی) 2 / 19؛ بغیة الوعاة 1 / 351؛ مفتاح السعاده 2 / 74؛ طبقات المفسرین (داودی) 1 / 56؛ هدیة العارفین 1 / 75؛ کشف الظنون 1 / 459 و 462 و 520 و 2 / 2040؛ الاعلام 1 / 184؛ معجم المؤلفین 2 / 27؛ لغت نامه دهخدا 1 / 1063.

عبداللّه لعلی باقری

احمد ـ ناطفی

احمد ـ ناطفی (م 446ه)

ابوالعباس احمدبن محمدبن عمر ناطفی طبری جرجانی.

او اهل ری بود1 و از محضر ابوحفص بن شاهین، ابوحفص کتّانی2 و ابوعبداللّه جرجانی بهره علمی برد. 3 او یکی از فقهای بزرگ حنفی بود4 و کتاب های الاجناس فی الفروع، الاحکام فی الفروع، ثواب الاعمال، جهل الاحکام، الروضة فی الفروع، الواقعات فی الفروع و الهدایة فی الفروع را از خود برجای گذشت. 5 سرانجام وی در سال 446ه در ری درگذشت. 6

پی نوشت ها

1ـ الاعلام 1 / 213. 2 ـ تاریخ الاسلام 30 / 122. 3 ـ الفوائد البهیّه 36. 4 ـ الجواهر المضیه 1 / 297. 5 ـ هدیة العارفین 1 / 76. 6 ـ تاریخ الاسلام 30 / 122.