الانصاف، منهاج السلامه، نظام الفوائد و تقریب المراد للبرائد، النقض علی صاحب المحیط، نکت العبادات و جمل الزیادات، الواقعة بالتنبیه بشبهات التمویه. 5

پی نوشت ها

[1] ـ الاعلام 2 / 121. 2 ـ معجم المؤلفین 3 / 132. 3 ـ مؤلفان الزیدیه 1 / 32، 34، 94، 111، 187، 191، 273، 293، 321، 347، 417، 442، 448 و 471. 4 ـ مؤلفات الزیدیه 2 / 30، 35، 37، 41، 172، 198، 221، 224، 283، 299، 356، 412، 459، 460، 462 و 663. 5 ـ مؤلفات الزیدیة 3 / 7، 8، 9، 10، 11، 23، 30، 46، 76، 108، 125، 126 و 144.

دیگر منابع: هدیة العارفین 1 / 253.

سیدمهدی حسینی عربی

جعفر ـ قیروانی

جعفر ـ قیروانی (444 ـ 534 ه )

ابوالفضل جعفر بن محمد بن ابی سعید بن شرف جذامی قیروانی.

وی در سال 444ه در قیروان به دنیا آمد و به علت تشدید فتنه اعراب در آن شهر به اندلس رفت و در منطقه برجه از نوحی مریّه اندلس اقامت گزید. قیروانی از پدرش و نیز از ابوعبداللّه بن مرابط قاضی، ابوولید وقشی، ابوسعید وراق و دیگران بهره برد و در عصر خویش شاعری بی بدیل گردید. وی در زمینه با تاریخ، شعر و ادبیات تألیفاتی نمود و طالبان علم را به دور خود جمع کرد. 1 قیروانی از ندیمان حاکم مریّه ـ ابن صُمادح ـ بود و پس از عمری طولانی در سال 534ه درگذشت. 2 الحش والتبحمیش در طبعیات و الهیات، و عقیل و علیم که از کلیله و دمنه در آن حکایت شده از تألیفات اوست. 3 جذامی دیوان شعری نیز دارد. 4

پی نوشت ها

[1] ـ الصله 1 / 130. 2 ـ الوافی بالوفیات 11 / 149. 3 ـ تاریخ الاسلام 36 / 346. 4 ـ معجم المؤلفین 3 / 147.

دیگر منابع: بغیة الوعاة 1 / 486؛ بغیة الملتمس 256؛ الاعلام 2 / 128؛ دایرة المعارف الشیعیه و العامه 7 / 202.

سیدمهدی حسینی عربی

جلال ـ درکانی

جلال ـ درکانی (قرن ششم هجری)

جلال بن شهاب الدین درکانی.

وی ابتدا ساکن تبریز بود؛ سپس به خراسان رفت و نزد نجم الدین کبری شاگردی نمود. او همچنین از ظهیر فاریابی نیز بهره علمی برد.
درکانی مداح امیران اتابکیه و شاعر مخصوص قزل ارسلان بود. دیوان شعر اثر اوست. 1 تاریخ دقیق مرگ او مشخص نیست؛ ولی او را از رجال قرن ششم هجری دانسته اند. 2

پی نوشت ها

[1] ـ الذریعه 1 / 9 / 199. 2 ـ فرهنگ سخنوران 132.

محمود هیئتی

جمال الدین اصفهانی

جمال الدین اصفهانی محمد ـ اصفهانی

جمال الدین ـ قزوینی

جمال الدین ـ قزوینی (حیات 527ه )

ابوعبداللّه جمال الدین قزوینی.

درباره وی اطلاعات اندکی در دست است. آقابزرگ به نقل از بروکلمان ـ که ما به این گفته دست نیافتیم ـ می نویسد: « وی دارای اثری به نام مفید العلوم و مبید الهموم بود که در سال 527ه آن را تألیف کرده است »؛ 1 اما حاجی خلیفه با اظهار بی اطلاعی از مؤلف این کتاب، آن را به یکی از نویسندگان مغرب نسبت داده و سپس با گزارشی درباره کتاب نوشته است: این اثر مشتمل بر 32 بخش و هر بخشی شامل ابوابی در قواعد شرعی، قانون مملکتداری، امور اخروی و مطالبی نیز راجع به دشمنان اسلام می باشد. 2 در مقابل الیان سرکیس از محققان معاصر، آن را از تألیفات شاعر معروف جمال الدین محمد بن عباس خوارزمی ( م 383ه ) دانسته است، 3 اما اینکه این دو یک تألیف اند یا اینکه دو تألیف جداگانه اند، نشانه ای در دست نیست. به هر حال کتابی با همین عنوان از خوارزمی دانسته شده است. آقابزرگ هم اعتراف کرده نمونه هایی که از این اثر بارها به چاپ رسیده به ابوبکر خوارزمی منسوب شده است. 4 تاریخ وفات وی دانسته نیست.

پی نوشت ها

[1] ـ الذریعه 8 / 11. 2 ـ کشف الظنون 2 / 1777. 3 ـ معجم المطبوعات العربیه و المعرّبه 1 / 838. 4 ـ الذریعه 8 / 11.

اسماعیل اسماعیلی

جنید ـ جیلی

جنید ـ جیلی (45
[1] ـ 546ه )

ابوالقاسم جنید بن یعقوب بن حسن بن حجاج جیلی.

ابوالقاسم در سال 451ه در تولم از نواحی گیلان متولد شد. 1 وی