العاضد، 4 قربانی یک نقشه از پیش تعیین شده گردید و در سال 556 در قصر خلیفه مردان مسلحی به او هجوم بردند و بر اثر جراحاتی که یافته بود در نوزدهم ماه رمضان همان سال کشته شد. 5 ملک صالح از شیعیان امامی بود و در دوران وزارت، از این موقعیت برای پیشبرد تشیع و تحکیم پایه های آن در مصر سعی و کوشش فراوان نمود؛ چنانکه گفته اند در یاری تشیع چون آتش سرخ بود. 6 در همین راستا سکه به نام ائمه شیعه زد. او فقها را در مجالس مناظره و گفتگو دعوت می نموده؛ به ویژه با مخالفان در مسئله امامت علی بن ابی طالب علیه السلام مناظره می کرد. 7 در این موضوع کتابی نیز نوشته و همچنین اشعاری در مدح و منقبت اهل بیت علیهم السلامسروده است. ابن شهر آشوب وی را از شعرای مجاهر اهل بیت علیهم السلام ( کسانی که عقیده خود را علنی ابراز می کردند ) یاد کرده و اشعاری نیز از وی نقل نموده است. 8 به دلیل خصلت های خوبی که داشته و همچنین به دلیل معاشرت و برخورد خوب با مردم و مراجعان، بیشتر تراجم نویسان از او به نیکی یاد کرده و درباره وی القابی همچون بخشنده، دوستدار اهل علم و فضل، 9 فاضل، شجاع، دلاور و شاعر ماهر10 یاد کرده و ستوده اند. اشعار وی در شیوایی و رسایی نظیر ندارد و گواه فضل بی کران اوست. علامه امینی وی را جزو شعرای غدیریه سرا آورده و اشعار متعددی با مضامین عالی از وی نقل کرده است. 11 اشعاری که سروده حاکی از مهارت وی در شعر است؛ چنانکه سعید بن مبارک، نحوی بزرگ ( م569ه ) یک بیت از اشعار او را در بیست کراس یا جزوه شرح کرده است. 12 ادیبان هر روز گرد هم آمده و اشعار او را می خواندند. وی برای کمک به شیعیان همت والایی داشت و علاوه بر شیعیان مصر به دیگر بلاد هم برای علویان و هم شیعیان کمک می فرستاد، مخصوصا هر ساله مبالغی به عتبات همراه با اموال دیگر می فرستاد تا بین علویان و شیعیان تقسیم شود. نیز اموالی به شرفای حجاز که از نوادگان امام حسن و امام حسین علیه السلامبودند، می فرستاد و موقوفاتی نیز در این زمینه به شرفا اختصاص داده بود. 13 همان طور که ذکر شد وی در سال 556 به قتل رسید و در مصر مدفون گردید و بعد از وی پسرش ملقب به عادل در پست وزارت جانشین پدر شد. 14 آثار وی بیشتر در باب عقاید شیعه و اهل بیت علیهم السلاممی باشد که عبارت اند از: الاجتهاد ( الاعتماد ) فی الرد علی اهل العناد که در این کتاب قواعد تشیع را تقریر کرده است، 15 دیوان ابن رزّیک که در دو مجلد بوده و در هر فن و موضوعی شعر سروده است، 16 الجوهریه در رد بر گروه های قدریه و جبریه، منظومه ای در باب توحید و عدل. 17 برخی معتقدند کتاب الاجتهاد جدای از کتاب الاعتماد است و موضوع کتاب الاعتماد، امامت امیرالمؤمنین علی علیه السلام و احادیث واردشده در این زمینه است. 18

پی نوشت ها

[1] ـ شذرات الذهب 4 / 177. 2 ـ وفیات الاعیان 2 / 526. 3 ـ همان. 4 ـ الاعلام 3 / 228. 5 ـ الکامل فی التاریخ 11 / 274؛ شذرات الذهب 4 / 177. 6 ـ همان. 7 ـ الغدیر 4 / 344. 8 ـ معالم العلماء 143. 9 ـ النجوم الزاهره 5 / 360. 10 ـ ریحانة الادب 5 / 393 1
[1] ـ الغدیر 4 / 346. 12 ـ همان. 13 ـ الغدیر 4 / 345. 14 ـ الکامل فی التاریخ 11 / 275. 15 ـ الذریعه 5 / 294. 16ـ الغدیر 4 / 348. 17ـ الذریعه 5 / 293. 18 ـ الذریعه 11 / 93؛ الغدیر 4 / 344.

دیگر منابع: اعیان الشیعه 7 / 396؛ ریاض العلما 3 / 21؛ مرآة الجنان 1 / 238؛ أمل الآمل 2 / 138؛ طبقات اعلام الشیعه 2 / 145؛ تاریخ ابن خلدون 4 / 97 ـ 100؛ تاریخ الاسلام 37 / 51، 52 و 38 / 34 و 166 ـ 168؛ سیر اعلام النبلاء 20 / 397؛ کشف الظنون 1 / 772؛ معجم المؤلفین 5 / 41.

قهرمان کرمی

طیان ـ گل فروش

طیان ـ گل فروش (قرن ششم هجری)

طیان گل فروش بمی کرمانی.

اطلاعات چندانی از نامبرده در منابع یافت نمی شود. اصل و تبار وی از بم از شهرهای کرمان است. 1 وی غیر از طیان مرغزی معروف به طیان ژاژخای شاعر قرن پنجم می باشد. 2 طیان گل فروش از شاعران و ادیبان قرن ششم هجری است3 که رازی در هفت اقلیم خود، نظم او را بی نظیر و نثرش را دلپذیر دانسته است. 4 اثر او دیوان شعر می باشد. 5

پی نوشت ها

[1] ـ آتشکده آذر 124. 2 ـ تاریخ نظم و نثر در ایران 1 / 2. 3 ـ فرهنگ سخنوران 360. 4ـ هفت اقلیم / اقلیم سوم 1 / 268. 5 ـ الذریعة 9 / 2 / 653.

محمود هیئتی

ظافر ـ جُذامی

ظافر ـ جُذامی (478 ـ 529ه )

ابومنصور ظافر بن قاسم بن منصور جذامی اسکندری جروی ملقب به ابن حداد.

در سال 478ه در اسکندریه به دنیا آمد؛ 1 ولی از اینکه تا دوران