عبداللّه ـ اندلسیعبداللّه ـ اندلسی (م 549ه )

ابومحمد عبداللّه بن محمد انصاری ابوالجیش ( ابوالحبیش ) اندلسی مغربی عروضی.

درباره ابومحمد، در منابع اطلاعات اندکی دیده می شود و فقط بر اساس تنها اثر باقیمانده از او می توان سخن گفت. کتاب عبداللّه که با عنوان عروضی اندلسی شهرت دارد، سبب مکنی شدن او به « عروضی » شده است. موضوع کتاب درباره علم عروض و ذکر 34 وزن شعری و 63 ضرب می باشد که گویا مورد توجه بسیاری از علما در این فن واقع شد، به طوری که عبدالمحسن قیصری ( م872 )، محمد بن ابراهیم حلبی ( ابن حنبلی ) و ... بر آن شرح نوشته اند. اندلسی درسال 549ه درگذشت. 1

پی نوشت ها

[1] ـ کشف الظنون 2 / 1135.

دیگر منابع: اعلام 6 / 230؛ معجم المؤلفین 9 / 176؛ هدیة العارفین 2 / 92.

کریم حسنی

عبداللّه ـ بغدادی

عبداللّه ـ بغدادی (م533ه )

ابومحمد عبداللّه بن احمد بن عبدالقاهر بغدادی معروف به ابن خشاب.

آگاهی ما از این فرد بسیار اندک است. تنها در بعضی منابع متأخر آمده است وی فقیه، اصولی و از پیروان مذهب شافعی بوده و در سال 533ه درگذشته است. 1 اثر او شرح اللمع در فروع فقه است که اصل آن از ابواسحاق شیرازی می باشد. 2 با توجه به نسب او و داده های بالا به نظر می رسد وی غیر از ابن خشاب ادیب و نحوی ( م567ه ) باشد.

پی نوشت ها

[1] ـ هدیة العارفین 1 / 455؛ معجم المؤلفین 6 / 26. 2 ـ کشف الظنون 2 / 1562.

محمود غفوری

عبداللّه ـ بغدادی

عبداللّه ـ بغدادی (504 ـ 576ه )

ابوالحسن عبداللّه بن محمد بن مبارک بغدادی.

عبداللّه در روز دوشنبه، سوم رجب سال 504ه به دنیا آمد. از کودکی وی اطلاع چندانی در دست نیست؛ اما آورده اند از محضر ابوالحصین و ابوسمرقند کسب علم نمود؛ سپس به تربیت شاگردانی ازجمله ابن قطیعی پرداخت. بغدادی در فقه پیرو حنبلی بود و کتاب هایی در مذهب خویش با عنوان رؤوس المسائل و الاعلام تألیف کرد. ابوالحسن در اواخر عمر خویش به علت کسالت مجبور به خانه نشینی شد و در ماه ذی الحجه سال 576ه مرد. 1

پی نوشت ها

[1] ـ شذرات الذهب 4 / 256.

دیگر منابع: معجم المؤلفین 6 / 139.

کریم حسنی

عبداللّه ـ بغدادی

عبداللّه ـ بغدادی (492 ـ 567ه )

ابومحمد عبداللّه بن احمد بن احمد بغدادی معروف به ابن خشاب.

در سال 492ه در بغداد متولد شد و نزد دانشمندان عصر خود به تحصیل علم پرداخت و در رشته های گوناگون علوم تبحر یافت. گفته شده از دانشمندترین افراد دوران خویش بود. ابن خشاب نزد ابوالقاسم علی بن حسین ربعی، ابونرسی، یحیی بن عبدالوهاب بن منده، علی بن محول، و ابوالسعادات بن شجری، علی بن ابی زید فصیحی و جوالیقی شاگردی کرد. 1 در نوشتن خط در شمار کسانی بود که خط خوش داشته و هرچه می شنید آن را ثبت می کرد. به آموختن حدیث علاقه بسیاری داشت. 2 وی از بیشتر علوم متداول عصر خود اطلاع داشت و این امر از فراوانی و تعدد آثارش روشن می شود؛ چنان که در علم نحو، شیخ بغداد و دیگر شهرها محسوب می شد و گفته شده به درجه ابوعلی فارسی [ که تا آن زمان کسی به درجه وی در علم نحو نرسیده بود ] رسید و معرفت و شناخت کامل به علم نحو پیدا کرد. 3 در حدیث، فقه، اصول، ادبیات عرب، نحو، شعر، لغت، هندسه، فلسفه، منطق، تفسیر، علم نسب و فرایض تسلطی کامل و تمام داشت. 4 وی در مذهب پیرو احمد بن حنبل بود5 و به شعر هم توجهی ویژه داشت. با توجه به مقام علمی ابن خشاب، افراد بسیاری از اطراف و شهرهای گوناگون برای کسب دانش و استفاده از ابن خشاب به بغداد آمده و از علوم وی استفاده کردند. از آن جمله ابوسعد سمعانی، ابوالیمین کِندی، عبدالغنی جماعیلی، ابوبقاء عکبری و شیخ علی بن فرج سوراوی که از ابن خشاب روایت هم نقل کرده اند. 6 با اینکه وی از دانشمندان معروف زمان خویش بود، گویا از رفتارها و روش های ناپسند دوری نمی کرد؛ به همین دلیل بیشتر