تجیبی علاوه بر فعالیت های علمی، در اواخر عمرش متصدی امور دینی و قضایی اقلیش شد. او درنهایت در سال 502ه وفات یافت. 5 آثارش عبارت اند از: شرح شهاب الاخبار قضاعی و تلخیص کتاب مشکل القرآن ابن فورک. 6

پی نوشت ها

[1] ـ الانساب 1 / 448. 2 ـ معجم البلدان 1 / 237. 3 ـ الصله 1 / 291. 4 ـ معجم البلدان 3 / 165. 5 ـ معجم البلدان 1 / 237. 6 ـ هدیة العارفین 1 / 453 و 454.

دیگر منابع: تاریخ الاسلام 35 / 61؛ کشف الظنون 2 / 1067؛ ایضاح المکنون 2 / 60؛ معجم المؤلفین 6 / 162.

قهرمان کرمی

عبداللّه ـ حجاری

عبداللّه ـ حجاری (584 ق)

ابومحمد عبداللّه بن ابراهیم کندی حجاری اندلسی.

وی از اهالی منطقه وادی حجاره، از مناطق اندلس بوده، 1 لذا به حجاری شهرت یافته است و از ادبا، حفاظ، 2 مورخان3 و مؤلفان مذهب مالک به شمار می رود که عمده ترین شهرت وی به علت کتابی است که درباره علمای اندلس و مغرب اسلامی نوشته است. این کتاب مورد استفاده مؤلفان و تراجم نویسان واقع شده است و از مؤلفش به نیکی یاد نموده اند. 4 همچنین در علم نحو سعی وافر داشته و شرحی بر کتاب الکافی ابوجعفر احمد بن نحوی ( م 338ق ) نوشته و آن را الدّرر نام نهاده است. البته حاجی خلیفه معتقد است این کتاب شرحی بر کافی صفار می باشد و آن را شرحی پرفایده می داند. 5 حجاری پس از عمری تلاش در زمینه های گوناگون علمی در سال 584ق وفات یافت. آثار وی عبارت اند از: المُسهب فی اخبار اهل المغرب که با نام های المسهب فی غرائب المغرب یا المسهب فی فضائل اهل المغرب نیز نامیده شده است، الدّرر، شرحی بر کتاب کافی ابوجعفر نحوی، الحدیقه فی علم البدیع. 6

پی نوشت ها

[1] ـ الانساب 2 / 175. 2 ـ کشف الظنون 2 / 1685. 3 ـ الاعلام 4 / 63. 4 ـ نفح الطیب 3 / 183 و 4 / 123. 5ـ کشف الظنون 2 / 1379. 6 ـ الاعلام 4 / 63؛ هدیة العارفین 1 / 457.

دیگر منابع: ایضاح المکنون 2 / 483؛ معجم المؤلفین 6 / 18.

قهرمان کرمی

عبداللّه ـ حلبیعبداللّه ـ حلبی (53
[1] ـ 597ه )

ابوالقاسم عبداللّه بن علی بن زهره جمال الدین حسینی حلبی.

از علمای بزرگ حلب در قرن ششم هجری بود. منابع سال تولد او را ذکر نکرده اند؛ ولی آقابزرگ آورده است وی در ماه ذی الحجه 531ه متولد شده است؛ 1 هرچند در جای دیگر سال ولادتش را 535ه می داند. 2 این فقیه اصولی شیعه متعلق به خاندان بنی زهره، از خاندان های سادات و از محدثان، نقبا و فقهای برجسته شیعه حلب بود. او همچنین به عنوان نقیب سادات آن زمان حلب شناخته شده است. زبیدی آنان را از نسل امام صادق علیه السلام می داند. 3 پسر عبداللّه، نجم الدین محمد، شاگرد ابوعبداللّه محمد بن علی بن شهر آشوب کیاکی، و صاحب کتاب اربعین بود که در حقوق برادران دینی نوشت. مادر وی را دختر فقیه محمد بن ادریس حلی صاحب السرائر دانسته اند. 4 برادرش ابوالمکارم حمزة بن علی، صاحب غنیة النزوع در علم اصول و فروع، نیز از فقهای بزرگ قرن ششم هجری بود که تألیفات دیگری در فقه و نحو دارد. 5 علی بن زهره، پدر عبداللّه، نیز از علمای برجسته حلب بود که از پدرش، زهره روایت کرده است. 6 به گفته ابن شهر آشوب، علامه حلی به پنج نفر از این خاندان اجازه نقل روایت از مشایخ شان را داده بود. 7 ازجمله استادان عبداللّه بن علی، پدرش علی بن زهره و ابن شهرآشوب بوده است. 8 او در حدود سال 5809 و به گفته آقابزرگ در 597ه10 درگذشت. آثار و تألیفات بسیاری از خود به جای نهاده است که عبارت اند از:

الغنیة عن الحجج و الادله، 11 تبیین المحجه فی کون اجماع الامامیة حجه، رساله مختصری در واجبات حج تمتع، رساله مختصری در روش عمل در حج تمتع، 12 التبیین لمسألتی الشفاعة و عصاة المسلمین، التجرید در فقه امامیه، جواب المسائل القاهریه، جواب سؤالی از مصر در نبوت، مسألة فی نفی التخلیط، جواب المسایل البغدادیه، جواب سؤال من بعض الناس، جواب مسائل سأل عن العقل، جواب سؤال ورد عن الاسماعیلیه. 13

پی نوشت ها

[1] ـ الذریعه 3 / 333. 2 ـ الذریعه 5 / 216. 3 ـ تاج العروس 3 / 248. 4 ـ معالم العلماء 7. 5 ـ الکنی و الالقاب 1 / 295. 6 ـ غنیة النزوع ( ابن زهره ) 1 / 15. 7 ـ معالم العلماء 7. 8 ـ طرایف المقال 1 / 110. 9 ـ هدیة العارفین 1 / 457. 10 ـ الذریعه 3 / 333. 1
[1] ـ ایضاح المکنون