پی نوشت ها

[1] ـ طبقات الشافعیة الکبری 7 / 141. 2 ـ الانساب 2 / 193. 3 ـ لب اللباب 77. 4 ـ هدیة العارفین 1 / 453. 5 ـ معجم المؤلفین 6 / 163.

دیگر منابع: طبقات الشافعیه ( اسنوی ) 2 / 192؛ کشف الظنون 2 / 977؛ ایضاح المکنون 2 / 3؛ المستدرک علی معجم المؤلفین 874.

محمد غفوری

عبداللّه ـ مرندی

عبداللّه ـ مرندی (482 ـ 541ه )

ابومحمد عبداللّه بن نصر بن عبدالعزیز نجم الدین خطیب مَرَندی.

ادیب، فقیه، شاعر و متکلم شافعی مذهب که در ماه ربیع الاول 482 در مَرَند آذربایجان به دنیا آمد و پس از رشد و بالندگی، به منظور کسب علم و دانش سفرهای بسیاری کرد و مناطق گوناگون جِبال، خراسان و عراق را زیر پا نهاد و از بزرگان و ائمه فقه و ادب آن دیار بهره برد. 1 همچنین مدتی در مدرسه نظامیه بغداد از اسعد بن ابی نصر مِیْهنی فقه آموخت. 2 از دیگر استادان او ادیب ابومظفر محمد بن احمد ابیوردی ( م507ه ) است که در سایه تعلیمات و توجهات او در ادبیات بر دیگران برتری یافت. مرندی اشعاری زیبا و دلنشین داشت که در آن حُسنِ لفظ و معنا را با هم جمع کرده بود و علاوه بر آن خطی زیبا و دلنشین داشت. 3 همچنین دانشی فراگیر به علم لغت داشت. وی در این گشت وگذار به مدت پانزده سال ساکن مرو شد؛ سپس به سوی مرورود رفت و پس از مدت کمی اقامت، در روز عاشورای 541 در همانجا وفات کرد. 4 اثر او شرح کتاب الارشاد فی علم الخلاف و الجدل اثر محمد بن محمد عمیدی سمرقندی است. 5

پی نوشت ها

[1] ـ التحبیر 1 / 381. 2 ـ طبقات الشافعیه ( أسنوی ) 2 / 234. 3 ـ التحبیر 1 / 381. 4 ـ الانساب 5 / 261. 5 ـ کشف الظنون 1 / 69.

دیگر منابع: هدیة العارفین 1 / 455؛ تاریخ الاسلام 37 / 73؛ نُزهة الالباء فی طبقات الادباء 401؛ طبقات الشافعیة الکبری 7 / 139.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

عبداللّه ـ مشهدی

عبداللّه ـ مشهدی (زنده در 578ه )

ابوطالب عبداللّه بن حمزه بن عبداللّه بن جعفر بن حسن مشهدی شارحی، مشهور به نصیرالدین طوسی.

از علما و فقهای بزرگ و موثق شیعه امامیه در قرن ششم هجری است. 1 چنانکه از نام و نسبش پیداست، ایرانی و اهل مشهد بوده است. برخی به علت تشابه نام و نسبت او با خواجه نصیرالدین طوسی و نصیرالدین علی بن حمزه بن حسن طوسی که افندی او را از اقوام عبداللّه بن حمزه می داند، آنان را با هم خلط می کنند. شیخ ابوالفتوح رازی از استادان وی بود. 2 شیخ قطب الدین کیدری و کمال الدین بهاءالاسلام منتهی بن سیدشهاب الدین محمد کبکی را از شاگردانش دانسته اند. 3 منابع سال وفات او را ذکر نکرده اند. آثار و تألیفات او عبارت اند از: ایجاز المطالب فی ابراز المذاهب که در آن عقاید مذاهب مختلف، به ویژه صوفیه را ذکر کرده و باطل دانسته و حقانیت مذهب جعفری را اثبات کرده است، 4 الهادی الی النجاة من جمیع المهلکات، الاجازه به فارسی که در سال 578ه نوشته است؛ 5 الوافی بکلام المثبت و النافی، که در بعضی جاها نام کتاب الشافی لمثبت والنافی ذکر شده است و تحقیقی در یکی از مسائل مشهور علم حکمت است. 6

پی نوشت ها

[1] ـ خاتمة المستدرک 2 / 462. 2 ـ ریاض العلماء 3 / 215 و 216. 3 ـ رسایل فقهیه ( انصاری ) 378. 4 ـ الذریعه 2 / 487. 5 ـ الذریعه 25 / 151. 6 ـ ریاض العلماء 3 / 215.

دیگر منابع: فهرست منتجب الدین 125 و 272؛ جامع الرواة 1 / 527؛ روضات الجنات 5 / 321؛ خاتمة المستدرک 2 / 102 و 3 / 5 و 369؛ الذریعه 10 / 208 و 22 / 351 و 352؛ الکنی و الالقاب 1 / 268.

معصومه اخلاقی

عبداللّه ـ مقدسی

عبداللّه ـ مقدسی (449 ـ 582ق)

ابومحمد عبداللّه بن ابی الوحش بن بری بن عبدالجبار مقدسی مصری ملقب به ابن بری.

وی اهل بیت المقدس بوده و جزو علمای شافعی مذهب به شمار می رفت. 1 در پنجم ماه رجب سال 449ه در مصر به دنیا آمد و تا پایان عمر در همان شهر زیست و به شهرت علمی رسید. وی در علوم گوناگون چون لغت، نحو، درایه و روایت سرآمد همگان بود و در مصر آن روز کمتر نظیری می توان برای وی یافت. وی به تصحیح کتاب های دانشمندان قبل از خود و نوشتن حواشی بر آنها توجه و علاقه خاصی داشت. حاشیه او بر صحاح جوهری، نشان دهنده چیره دستی و مهارت وی در این علم و نشانی از وسعت علم و آگاهی و دانش وی