آثار وی عبارت اند از: الغزوات الضامنه الکافه و الفتوح الجامعه الحافله در تاریخ جنگ های زمان سه خلیفه اول بوده و بیشتر این کتاب چندمجلدی از واقدی و طبری اخذ شده است. نسخه هایی از آن در برلین و لیدن موجود است. 13 این کتاب در بعضی منابع با نام المغازی آمده است، 14 اقتضاب صلة ابن بشکوال، 15 تألیفی در زمینه القاب. 16

پی نوشت ها

[1] ـ سیر اعلام النبلاء 21 / 118. 2 ـ التکملة لکتاب الصله 3 / 34. 3 ـ سیر اعلام النبلاء 21 / 180. 4 ـ التکملة لکتاب الصله 3 / 34 و 35؛ نیل الابتهاج 1 / 258. 5 ـ سیر اعلام النبلاء 21 / 180. 6 ـ التکملة لکتاب الصله 3 / 35 و 34. 7 ـ معجم البلدان 3 / 354. 8 ـ نیل الابتهاج 1 / 258. 9 ـ تاریخ ادب اللغة العربیه ( جرجی زیدان ) 3 / 86. 10 ـ تذکرة الحفاظ 4 / 1354. 1
[1] ـ نیل الابتهاج 1 / 258. 12 ـ التکمله لکتاب الصله 3 / 34 ـ 36. 13 ـ تاریخ ادب اللغة العربیه 3 / 86. 14 ـ الوافی بالوفیات 18 / 259؛ کشف الظنون 2 / 1460. 15 ـ التکمله لکتاب الصله 4 / 34 ـ 36. 16 ـ نیل الابتهاج 1 / 258.

دیگر منابع: صلة الصله 204؛ شذرات الذهب 4 / 280؛ بغیة الملتمس 345؛ کشف الظنون 2 / 1460 و 1746؛ بغیة الوعاة 2 / 85؛ سیر اعلام النبلاء 21 / 277؛ معجم المؤلفین 5 / 182.

معصومه اخلاقی

عبدالرحمان ـ انصاری

عبدالرحمان ـ انصاری (454 ـ 523ه )

ابوزید عبدالرحمان بن محمد بن عبدالرحمان انصاری معروف به ابن صَقَر.

از علمای دیار اندلس است که در بلنیسه تولد یافته، ولی اصالتش از نواحی سرقسطه بود و در مریه رشد و نمو کرده1 برای آموختن دانش از علمای دیار گوناگون به شهرهای گوناگون اندلس، ازجمله قرطبه، اشبیلیه، بالقه و سبته مسافرت نمود و درنهایت در شهر فاس از شهرهای مغرب سکونت اختیار نمود. 2 وی در زمینه های گوناگون علوم کوشش نمود؛ ولی در زمینه تاریخ سعی بلیغ و مطالعات وسیع داشته، ازاین رو از مورخان منطقه محسوب می شد که درنهایت در سال 523ه در مراکش وفات یافت و در همانجا به خاک سپرده شد. 3 فرزندش از علما و ادبای منطقه به حساب می آمد. همچنین به مقام قضاوت رسیده بود4 و از پدرش نیز نقل روایت کرده است. علاوه بر پسرش ابوعبداللّه بن ابی القاسم انصاری از وی نقل روایت کرده است. 5 از ابن صقر دو اثر به جا مانده که عبارت اند از: مختصر السیر و المغازی در یک جزء، منتخب سیر المصطفی. 6

پی نوشت ها

[1] ـ الاعلام 3 / 327. 2 ـ نفح الطیب 5 / 201. 3 ـ عصر المرابطون و الموحدون فی الغرب 1 / 468 ـ 469. 4 ـ الاعلام 1 / 146. 5 ـ نفح الطیب 5 / 201. 6 ـ معجم المؤلفین 5 / 178.

قهرمان کرمی

عبدالرحمان ـ بجائی

عبدالرحمان ـ بجائی (زنده در 599ه )

ابوالقاسم عبدالرحمان بن یوسف بن عبدالرحمان بجائی.

از دانشمندان صوفی مسلک که ظاهرا در بجایه شهری بین تونس و مغرب تولد یافته است. 1 از زیست نامه او اطلاعی در دست نیست و تنها از یکی از آثار خطی او معلوم می شود در سال 599ه زنده بوده است. تبصیر القلوب که نسخه ای خطی از آن در دارالکتب ظاهریه موجود است، از آثار اوست: شمس القلوب اثر دیگر بجایی است. مؤلف در 599ه از تألیف آن فراغت یافته است و نسخه ای از این کتاب در کتابخانه بلدیه وجود دارد؛ قطب العارفین و مقامات الابرار و الاصفیاء و الصدیقین نیز نوشته اوست که یک نسخه از آن در خزانه الرباط و نسخه دیگر در کتابخانه ملی تونس است. همچنین محجة السعاده از اوست که یک نسخه خطی از آن در کتابخانه اسکندریه وجود داشته است. 2

پی نوشت ها

[1] ـ الاعلام 3 / 342. 2 ـ الاعلام 3 / 342؛ معجم المؤلفین 5 / 200.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

عبدالرحمان ـ بوشنجی

عبدالرحمان ـ بوشنجی (470 ـ 548 ه )

ابونصرعبدالرحمان بن محمد بن احمد بوشنجی خرجردی.

از محدثان و مورخان شافعی مذهب، از اهالی خرگرد در منطقه پوشنگ ( افغانستان کنونی ) بود1 که در سال 470ه متولد شد2 و در همانجا رشدونمو کرد. برای آموختن علم و دانش به شهرهای مرو، نیشابور و هرات مسافرت کرد و درنهایت در شهر مرو ساکن شد. 3 در مدت تحصیل، بوشنجی فقه را نزد اسماعیل خرجردی و شماری دیگر آموخت4 و به علت داشتن حافظه قوی، اشعار و متون نظم و نثر بسیاری حفظ کرده بود. همچنین بیشتر تواریخ موالید و وفیات مردم