عبدالرحمان ـ کرمانی (457 ـ 543ه )

ابوالفضل عبدالرحمان بن محمد بن امیرویه رکن الدین کرمانی.

از علمای حنفی مذهب بود که در سال 457ه در کرمان متولد شد. 1 وی علاوه بر کسب دانش نزد پدر، برای ادامه تحصیل به مرو رفت و از افرادی چون محمد بن حسین قاضی و عبداللّه بن اردشیر شهامی [ در بعضی منابع شاهنشاهی ] 2 و دیگران بهره برد و از آنان نقل روایت کرد. کرمانی در دانش اندوزی به درجه ای رسید که لقب رکن الدین یافت و امام و رییس مذهب حنفیه در خراسان گشت. افراد از اطراف و شهرهای گوناگون برای کسب علم از محضر وی به مرو می آمدند و او پس از مدتی آنان را به مناطق گوناگون برای اشاعه و تبلیغ مذهب خود اعزام می کرد. 3 از کرمانی افرادی چون سمعانی نقل حدیث کردند4 رکن الدین بعد از 86 سال عمر در نیمه شوال سال 543ه وفات یافت. 5 کتاب هایش عبارت اند از: اشارات الاسرار فی شرح جامع الکبیر شیبانی در فروع، الایضاح فی شرح التجرید، تجرید الرکنی فی الفروع، کتاب الحیض، 6 الفتاوی. 7

پی نوشت ها

[1] ـ جواهر المضیئة 2 / 388. 2 ـ الانساب 4 / 142. 3 ـ سیر اعلام النبلاء 2 / 206. 4 ـ تاریخ الاسلام 37 / 150. 5 ـ الکامل 11 / 137. 6 ـ هدیة العارفین 1 / 519. 7 ـ الاعلام 3 / 327.

دیگر منابع: اللباب 2 / 37؛ فوائد البهیه 91؛ لغتنامه دهخدا 34 / 57.

قهرمان کرمی

عبدالرحمان ـ مقابری

عبدالرحمان ـ مقابری (480 ـ 561ه )

ابوطالب عبدالرحمان بن حسن بن عبدالرحمان مقابری عَجَمی.

از دانشمندان شافعی مذهب بود که در سال 480ه در شهر حلب در خانواده ای که از نظر حشمت و تقدم برتر بود، چشم به جهان گشود. پس از رشد و بالندگی، برای کسب علم به بغداد کوچ کرد و نزد ابوبکر محمد بن احمد شاشی و اسعد میهنی به آموختن فقه مشغول شد. 1 همچنین نزد ابوالقاسم بن بیان حدیث آموخت و بعد از گذراندن مدارج علمی به وطن خود برگشت و مورد استقبال مردم قرار گرفت. ابوطالب بنا به درخواست حاکم حلب، مأمور تعمیر مسجدی در بعلبک در ایام اتابک زنگی بن آقسنقر گردید. همچنین در ایام سفر به حج از جانب حاکم موصل متولی تعمیر بیت اللّه الحرام شد2 که نشان از ارتباط وی با احکام دارد. او به کارهای عمرانی نیز روی آورد و با همت خویش مدرسه ای در حلب بنا کرد که طلاب فراوانی در آن به تحصیل علم و دانش مشغول شدند. افرادی چون ابوسعد سمعانی، عمر بن علی قرشی، ابومحمد بن علوان و ابوالقاسم بن صصری از وی نقل حدیث کرده اند. 3 درباره وی گفته اند در مذهب خود از متعصبان بود و اهل علم را دوست می داشت. از عجمی کتابی به نام انوار البهجة فی ظهور کنوز المنفرجه ذکر شده است. ابوطالب در پانزده شعبان سال 561ه وفات یافت. 4

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 39 / 84. 2ـ تاریخ مدینة دمشق 20 / 262. 3 ـ شذرات الذهب 4 / 118. 4 ـ تاریخ الاسلام 39 / 84.

دیگر منابع: النجوم الزاهرة 5 / 372؛ الطبقات الشافعیة الکبری 7 / 147؛ معجم المؤلفین 5 / 134؛ هدیة العارفین 1 / 518.

قهرمان کرمی

عبدالرحمان ـ نیهی

عبدالرحمان ـ نیهی (548ه )

ابومحمد عبدالرحمان بن عبداللّه بن عبدالرحمان نیهی.

از فقها و محدثان شافعی و از اهالی نیه، شهری کوچک بین سیستان و اسفراین بود. 1 نیهی را برادرزاده ابومحمد حسن بن عبدالرحمان نیهی متوفای 480ه که از اهالی مرورود بود دانسته اند. وی نزد حسین بن مسعود بغوی، عبداللّه بن حسن طبسی، عبدالجبار بن محمد اصفهانی و شماری دیگر از علمای عصر خود کسب دانش نمود و از این افراد نقل روایت کرد. 2 عبدالرحمان به علت حسن اخلاق و تزکیه نفس مورد ستایش تراجم نویسان شده و از او به عنوان کثیرالصلاة و العباده و کسی که بین علم و عمل جمع کرده باشد یاد کرده اند. 3 نیهی برای تحصیل و تکمیل علوم خود سال 543 وارد مرو شد و کتاب معجم الصغیر طبرانی را نزد محمد بن عبدالواحد دقاق آموخت. 4 از شاگردان و راویان حدیث نیهی، می توان به ابوسعد سمعانی اشاره کرد. عبدالرحمان در ماه شعبان 548 وفات یافت. 5 وی کتابی فقهی در مذهب شافعی داشته است. 6

پی نوشت ها

[1] ـ معجم البلدان 5 / 339. 2ـ تاریخ الاسلام 37 / 309 ـ 310. 3 ـ شذرات الذهب 4 / 148. 4 ـ الانساب 5 / 553. 5 ـ طبقات الشافعیه ( اسنوی ) 2 / 275. 6 ـ البرهان 1 / 476.

دیگر منابع: التحبیر 1 / 392؛ اللباب 3 / 253؛ طبقات الشافعیة الکبری 4 / 245؛ معجم المؤلفین 5 / 150.

قهرمان کرمی