در مراکش غرق شد. 6 غرق شدن او در مراکش صحیح نیست و احتمالاً لفظ « غریقا » با لفظ « مغربا » که وفاتش در مراکش و در غربت و دور از وطن بوده اشتباه شده است. ابن برجان به غیر از تفسیر قرآن به نام الارشاد فی تفسیر القرآن، کتاب دیگری با عنوان شرح أسماء اللّه الحسنی دارد که هر دو این کتاب ها را قنطری روایت کرده است. 7

پی نوشت ها

[1] ـ سیر اعلام النبلاء 20 / 72. 2 ـ هدیة العارفین 1 / 570. 3 ـ معجم المؤلفین 5 / 266 و 178. 4 ـ سیر اعلام النبلاء 20 / 72. 5 ـ لسان المیزان 4 / 13. 6 ـ ذیل تذکرة الحفاظ 73؛ سیر اعلام النبلاء 20 / 72. 7 ـ سیر اعلام النبلاء 20 / 72.

دیگر منابع: وفیات الاعیان 4 / 232؛ العبر 2 / 450؛ دول الاسلام 278؛ الاعلام بوفیات الاعلام 1 / 357؛ الاشاره الی وفیات الاعیان 273؛ طبقات المفسرین ( سیوطی ) 57؛ طبقات المفسرین ( داوودی ) 1 / 306؛ معجم المفسرین 1 / 282؛ تاریخ الاسلام 36 / 416؛ شذرات الذهب 3 / 204؛ مرآة الجنان 3 / 204؛ فوات الوفیات 2 / 323؛ النجوم الزاهرة 5 / 270؛ الاعلام 4 / 6؛ کشف الظنون 1 / 69 و 2 / 1031.

سیدمهدی حسینی عربی

عبدالسید ـ زیتونی

عبدالسید ـ زیتونی (م 542ه )

ابوجعفر عبدالسید بن علی بن محمد زیتونی بغدادی معروف به ابن زیتونی.

بعضی از منابع متأخر به اشتباه نوشته اند وی ابتدا بر مذهب شافعی بود، 1 درحالی که به تصریح منابع متقدم، وی ابتدا حنبلی بوده2 و علم فقه را نزد ابوالوفاء علی بن عقیل بن محمد حنبلی بغدادی ( م513ه ) فرا گرفت؛ اما سپس به مذهب ابوحنیفه گروید و در حلقه درس نورالهدی زینبی حاضر شد. 3 علم کلام و اصول را نیز از خلف بن احمد بن عبداللّه شلحی ( م515ه ) آموخت تا در این فن بر همگان فایق آمد. از دیگر مشایخ او مبارک بن عبدالجبار بن احمد معروف به ابن طیوری است. 4 وی به مذهب اعتزال گرایش داشت5 و ظاهراً چیزی روایت نکرده است. 6 به گفته ابن جوزی او [ در اواخر عمر خود ] سرپرست بیمارستانی را [ در بغداد ] به عهده گرفت و درنهایت در ماه شوال 542 در همین شهر از دنیا رفت و در باب حرب دفن شد. 7 وی تصنیفی در علم کلام داشته است. 8

پی نوشت ها

[1] ـ هدیة العارفین 1 / 573. 2 ـ الجواهر المضیئة 2 / 424. 3 ـ المنتظم 18 / 59. 4 ـ الجواهر المضیئة 2 / 424. 5 ـ المختصر المحتاج الیه 280. 6 ـ الجواهر المضیئة 2 / 425. 7 ـ المنتظم 18 / 59. 8 ـ الجواهر المضیئة 2 / 424.

دیگر منابع: تاریخ الاسلام 37 / 113؛ الجواهر المضیئة 2 / 173، 4 / 95، 480 و 583؛ معجم المؤلفین 5 / 232.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

عبدالصمد ـ جیّانی

عبدالصمد ـ جیّانی (زنده در 535ه )

ابومحمد عبدالصمد بن احمد بن سعید جیّانی اندلسی امّی ( امیمی ).

فقیه و محدث1 از اهل جیّان ( یکی از شهرهای اندلس ). از حیات فردی و اجتماعی او اطلاع چندانی در دست نیست. گفته اند وی از ابولاصبغ بن سهل، ابوعلی غسّانی، ابوعبداللّه محمد بن سلیمان بن خلیفه و عبداللّه بن فرج بن عسال زاهد روایت کرده2 و محمد بن عبد الرحیم3 و ابوعبداللّه بن فرس و برخی دیگر نیز از او روایت کرده اند. همچنین ابوعبداللّه بن فرس در سال 535ه کتاب الموطأمالک بن انس را نزد او فرا گرفته است. عبدالصمد جیانی به مذهب داود ظاهری [ که در روش فقهی خود از تأویل و رأی و قیاس اعراض کرده و به ظاهر قرآن اکتفا می کرد ] گرایش داشت. اثر او المستوعب فی احادیث الموطأ است. 4

پی نوشت ها

[1] ـ بغیة الملتمس 399. 2 ـ التکلمة لکتاب الصله 3 / 114. 3 ـ بغیة الملتمس 399. 4 ـ التکمله 3 / 114.

دیگر منابع: معجم المؤلفین 5 / 234.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

عبدالعزیز ـ اشبیلی

عبدالعزیز ـ اشبیلی (498 ـ پس از 560 ه )

ابومحمد ( ابواصبغ ) عبدالعزیز بن علی بن محمد اندلسی اشبیلی معروف به ابن طحان وابن حاج.

عبدالعزیز در سال 498ه در اشبیلیه متولد شد و برای کسب دانش به سرزمین های مصر، شام و حلب سفر نمود. علم حدیث را از شریح بن محمد بن احمد رعینی و ابوبکر یحیی بن سعاده قرطبی و علم