او را صدر شهید نامیدند. 3 جسد او را پس از جنگ به بخارا منتقل نموده و دفن نمودند. 4 آثاری که حسام تألیف نمود به شرح زیر است: الواقعات الحسامیه فی مذهب الحنفیه ( الاجناس )، عمدة الفتاوی، الفتاوی الخاصّیّه، مسائل دعوی الحیطان و الطرق و میل الماء، مسائل طبخ العصیر، شرح الادب القاضی لأبی یوسف، خیرات الفقهاء، 5 اصول الفقه، شرح ادب القضاء للخصاف، الجامع الصغیر فی الفروع، شرح الجامع الصغیر الاشیبانی ( ترتیب الجامع الصغیر )، شرح الجامع الکبیر للشیبانی، عمدة المفتی والمستفتی، فتاوی الصغری، فتاوی الکبری، الشیوع ( البیوع )، التراویح، التزکیّه، النفقات، 6 مصنف فی الوقت والابتداء، 7 المبسوط. 8

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 36 / 419. 2 ـ جواهر المضیئه 2 / 667. 3 ـ تاریخ اسلام 36 / 419. 4 ـ طبقات شافعیه ( اسنوی ) 1 / 208. 5 ـ تاریخ الادب العربی 6 / 294. 6 ـ هدیة العارفین 1 / 783. 7 ـ معجم المؤلفین 7 / 291. 8 ـ مفتاح السعاده 2 / 251.

دیگر منابع: سیر اعلام النبلاء 20 / 97؛ دول الاسلام 278؛ النجوم الزاهرة 5 / 268؛ الاعلام 5 / 51؛ ایضاح المکنون 2 / 124؛ کشف الظنون 1 / 11، 46، 113، 563 و 569. کشف الظنون 2 / 1222، 1224، 1228، 1403، 1404، 1431، 1435، 1471 و 1998.

سیدمهدی حسینی عربی

عمر ـ بدلیسی

عمر ـ بدلیسی (م 590ه )

عمر بن محمد بن عمّار ضیاءالدین بدلیسی.

از زیست نامه وی اطلاعی در دست نیست و تنها بعضی از منابع به عنوان صوفی از وی یاد کرده و وفات او را در سال 590ه دانسته و کتاب صوم القلوب را اثر او آورده اند. 1

پی نوشت ها

[1] ـ معجم المؤلفین 7 / 315.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

عمر ـ بزری

عمر ـ بزری (م560ه )

ابوالقاسم جمال الاسلام عمر بن محمد بن عکرمة بزری جزری.

بزری منسوب به بزر بود بزر به روغنی گفته می شود که از دانه های روغنی مثل کتان و غیره برای روشن کردن چراغ کشیده می شود. وی در سال 471ه در جزیره « ابن عمر » ( مکانی بالاتر از موصل ) متولد شد و پس از گذراندن دوران کودکی در همانجا به تحصیل علم و فقه شافعی پرداخت؛ سپس در پی کسب علم به بغداد سفر کرد و از مکتب درسی غزالی و إلیکا ( لقب علی بن محمد بن هراسی ) و جماعتی دیگر استفاده کرد. 1 از شاگردان بزری می توان ابوطاهر ابراهیم بن محمد بن ابراهیم بن مهران را نام برد. البته شمار فراوانی در جزیره محل سکونت او، از شاگردان او محسوب می شدند. 2 ابن عکرمه بزری در جزیره به تدریس فقه شافعی می پرداخت. همچنین مفتی و پیشوای مردم جزیره بود. او یکی از علمای بزرگ شافعی محسوب می شد و در علم و فقاهت و جایگاه مردمی در حدی بود که ابن خلکان گفته است: « ابوالقاسم بزری از عالم ترین کسانی است که در این دنیا به سر می برند، از او عده کثیری از مردم بهره بردند و بعد از او کسی مثل او با توان علمی والا و فضل و جایگاه مردمی، جانشین او نشده است ». 3 کتاب وی شرح اشکالات کتاب المهذب لابی اسحاق الشیرازی نام دارد. کتاب دیگر وی الاسامی و العلل می باشد که در کتابخانه أیاصوفیای استانبول به صورت خطی موجود است. 4 عمر بزری عاقبت بعد از سال ها تلاش های علمی و تبلیغی در سال 560ه از دنیا رفت و در زادگاه خود به خاک سپرده شد. 5

پی نوشت ها

[1] ـ شذرات الذهب 6 / 317؛ الاعلام 5 / 208. 2 ـ الکامل فی التاریخ 11 / 321. 3 ـ الانساب 2 / 209؛ شذرات الذهب 6 / 317. 4 ـ الاعلام 5 / 60. 5 ـ شذرات الذهب 11 / 395.

دیگر منابع: وفیات الاعیان 3 / 444؛ المختصر فی اخبار البشر 3 / 42؛ العبر 14 / 171؛ سیر اعلام النبلاء 20 / 352؛ تاریخ ابن الوردی 2 / 106؛ مراة الجنان 3 / 344؛ طبقات الشافعیه ( الکبری ) 7 / 251؛ طبقات الشافعیه ( سنوی ) 1 / 257؛ طبقات الشافعیه ( ابن قاضی شهبه ) 1 / 327 )؛ النجوم الزاهره 5 / 370؛ معجم المؤلفین 7 / 307؛ تاریخ الاسلام 28 / 385؛ کشف الظنون 2 / 1913؛ الکنی و الالقاب 1 / 224.

حافظ فرزانه

عمر ـ بسطامی

عمر ـ بسطامی (475 ـ 562ه )

ابوشجاع عمر بن محمد بن عبداللّه بسطامی بلخی.

در سال 475ه در بلخ به دنیا آمد. نیاکان او اهل بسطام بودند، ولی جد اعلای او به بلخ سفر کرد و در آنجا ساکن گردید و ابوشجاع در