عیسی ـ ترکیعیسی ـ ترکی (584ه )

ابومنصور عیسی بن مودود بن علی فخرالدین ترکی صاحب تکریت.

نیای وی از ترکان ساکن شام و خودش متولد حماة بود. 1 از زمان ولادت و دوران کودکی و رشد وی اطلاعی در دست نیست. گفته شده وی ادیب و شاعر بود2 و مدتی هم والی و حاکم تکریت، شهری در نزدیکی بغداد بوده است. به دلیل اختلافی که با برادرش داشته، به دست وی به قتل رسید. تاریخ قتل وی را سال 5843 و 585ه ذکر کرده اند. 4 برای او دیوان شعر و کتابی با عنوان الرسائل ذکر کرده اند. از شعر او به نیکی یاد شده است. 5

پی نوشت ها

[1] ـ وفیات الاعیان 3 / 500. 2 ـ معجم المؤلفین 8 / 43. 3 ـ الاعلام 5 / 109. 4 ـ تاریخ ابن خلدون 3 / 530. 5 ـ کشف الظنون 1 / 804.

دیگر منابع: هدیة العارفین 1 / 807.

قهرمان کرمی

عیسی ـ جیلانی

عیسی ـ جیلانی (م573ه )

ابومحمد عیسی بن عبدالقادر بن موسی جیلانی شرف الدین بغدادی.

وی از بزرگان متصوفه و اهل دیار طبرستان بود. پدرش در ایام جوانی از آن دیار کوچ کرده و مقیم بغداد شد؛ 1 ازاین رو به گیلانی و بغدادی شهرت یافته است. پدرش یکی مشایخ و بزرگان متصوفه بود. گفته شده فرقه قادریه به پدر وی منسوب می باشد. 2 او نزد پدر و دیگر استادان و علمای دوران خویش در زمینه های فقه و حدیث و دیگر علوم رایج کسب علم نمود و در باب تصوف نیز از مشایخ آن به حساب می آید. از زمان تولدش خبری در دست نیست؛ ولی او را متوفای سال 573ه در مصر می دانند. 3 او پیرو فقه حنبلی بود. بعد از مسافرت به مصر، به نقل حدیث و وعظ و افتا پرداخت و جماعتی از محضر وی بهره بردند. 4 از وی آثاری به جای ماند که عبارت اند از: جواهرالاسرار و لطائف الانوار که در باب تصوف می باشد. در این کتاب 37 مسئله راجع به تصوف و عرفان را شرح و تفسیر کرده است؛ جواهرالادب. 5

پی نوشت ها

[1] ـ شذرات الذهب 4 / 198. 2 ـ الاعلام 4 / 47. 3 ـ الاعلام 5 / 105. 4 ـ کشف الظنون 1 / 612. 5 ـ الاعلام 5 / 105.

دیگر منابع: هدیة العارفین 1 / 807؛ ریحانة الادب 3 / 200؛ معجم المؤلفین 8 / 28.

قهرمان کرمی

عیسی ـ طرفی

عیسی ـ طرفی (حوالی ششصد هجری)

تاج الدین عیسی بن محفوظ طرفی.

درباره وی اطلاعات چندانی به دست نیامد. گفته شده وی شاعر بوده و دیوان شعری داشته و در حدود سال ششصد هجری قمری وفات یافته است. 1 همچنین گفته شده بر کتاب تاریخ یمینی، نوشته ابونصر محمد بن عبدالجبار عتبی متوفای 431ه شرحی نوشته است. 2

پی نوشت ها

[1] ـ معجم المؤلفین 8 / 31. 2 ـ کشف الظنون 2 / 2052.

دیگر منابع: معجم البلدان 1 / 290.

قهرمان کرمی

غرس الدوله

غرس الدوله محمد ـ غرس الدوله غزالی محمد ـ غزالی

غیث ـ صوری

غیث ـ صوری (443 ـ 509ه )

ابوالفرج غیث بن علی بن عبدالسلام صوری معروف به ابن ارمنازی.

از علمای محدث، مورخ و شاعر اهل صور بود. غیث در این شهر متولد شد. برای کسب حدیث و جمع آوری آن علاقه و اهتمام بسیار داشت1 و نزد افرادی چون ابابکر خطیب، علی بن عبیداللّه هاشمی و جماعتی دیگر از علمای عصر خود شاگردی کرده و از این افراد نقل روایت کرده است. وی برای تکمیل دانش خود راهی دمشق شد و در آن دیار نیز از ابونصر بن طلاّب، ابوالحسن احمد بن عبدالواحد و پسر ابن ابی الحدید شارح نهج البلاغه، حدیث و علوم دیگر آموخت. همچنین به شهرهای دیگری همچون تنیّس، مصر، اسکندریه برای دیدار با علما و افزودن بر علم خود مسافرت نمود. 2 وی خطی خوش داشت و کتاب هایی را نسخه برداری نمود و علاوه بر اینکه خطاط و محدث بود، خطیب صور هم به حساب می آمد. برخی از رجالیون وی را در نقل حدیث ثقه می شمارند. 3 گویا در سفری که به دمشق داشته، ابن عساکر [ که حدودا ده ساله بود ] او را دیده و می گوید: « ابوالفرج در ناصره، قریه ای در نزدیک دمشق پیش ما آمد و تا زمان مرگش همانجا بود و من نزدیک پنج جزء از وی حدیث آموختم ». سپس حدیثی نقل می کند و در پایان می آورد این خبر را در ماه شعبان سال 509 از او شنیدم. درباره تولد وی می گوید صوری با خط خود نوشته بود در روز چهارشنبه 29 شعبان 443 متولد شده است. 4 غیر از ابن عساکر افراد دیگری از وی نقل روایت کرده اند. همان طور که گفته