به احتمال ضعیف به عنوان تاریخ وفات وی ذکر کرده اند. 13

از آثار اوست: اسباب النزول، تفسیر القرآن، شرح الشهاب للقضاعی، شرح مقامات الحریری، نظم مختصر القدوری فی فروع الفقه الحنفی14 که اصل آن متعلق به ابوالحسین احمد بن محمد قدوری بغدادی حنفی متوفای 428 می باشد15 و ابوالمظفر آن را به نظم درآورده است.

پی نوشت ها

[1] ـ تاج التراجم 185. 2 ـ تاریخ مدینة دمشق 52 / 45. 3 ـ الدارس فی تاریخ المدارس 1 / 414. 4 ـ هدیة العارفین 2 / 97. 5 ـ طبقات المفسرین ( سیوطی ) 79. 6 ـ تاریخ مدینة دمشق 52 / 46. 7 ـ الجواهر المضیئه 3 / 89. 8 ـ الدارس فی تاریخ المدارس 1 / 414. 9 ـ تاریخ مدینة دمشق 52 / 46. 10 ـ الجواهر المضیئه 3 / 89. 1
[1] ـ تاج التراجم 185. 12 ـ الوافی بالوفیات 2 / 145. 13 ـ کشف الظنون 1 / 437. 14 ـ هدیة العارفین 2 / 97. 15 ـ کشف الظنون 2 / 1632.

دیگر منابع: الاکمال 2 / 439 و 3 / 81؛ تاریخ الاسلام 46 / 267؛ تاریخ مدینة الدمشق 2 / 399؛ کشف الظنون 2 / 1067 و 1788؛ الاعلام 6 / 31؛ سیر اعلام النبلاء 20 / 529؛ میزان الاعتدال 3 / 480؛ معجم المؤلفین 9 / 50.

گلشاد حیدری

محمد ـ حلبی

محمد ـ حلبی (م582ه )

ابوالمرجّا محمد بن حرب بن عبداللّه حلبی أنابی.

بعضی از زوایای زندگی علمی ابوالمرجا ناشناخته است و در منابعی که از او نام برده اند بدان اشاره نشده است. او منسوب به أناب یکی از روستاهای اطراف حلب می باشد. ابوالمرجا از بزرگان حلب و از ادیبان و شاعران مشهور آنجا به شمار می رفت و در فن قرائات نیز استاد بود. محمد بن عبدالواحد بن حرب ازجمله کسانی است که از او بهره علمی برده1 و ابوالقاسم احمد بن هبه اللّه بن سعد حرانی نحوی نیز بعضی اشعار او را از وی روایت کرده است. 2 سال وفات او را در سال 580 تا 582ه آورده و مدفنش را دمشق گفته اند. 3 ارجوزة فی حساب العقود و ارجوزة فی مخارج الحروف اثر اوست. 4

پی نوشت ها

[1] ـ معجم الادباء 18 / 117. 2 ـ بغیة الوعاة 1 / 75. 3 ـ معجم الادباء 8 / 117. 4 ـ هدیة العارفین 2 / 101.

دیگر منابع: الوافی بالوفیات 2 / 327؛ کشف الظنون 1 / 63؛ معجم المؤلفین 9 / 178؛ الاعلام 6 / 79.

محمود هیئتی

محمد ـ حلوانی (439 ـ 505ه )

ابوالفتح محمد بن علی بن محمد حلوانی بغدادی معروف به ابن مراق.

در سال 439ه متولد شد و اهل بغداد بود. وی از فقهای بزرگ حنبلی در آن شهر و شیخ حنابله در عصر خویش به شمار می رفت. صریفینی، نهروانی، ابوالحسین بن مهتدی باللّه، ابوالغنائم بن مأمون و ابوجعفر بن مسلمه از مشایخ او در حدیث هستند. 1 وی فقه و اصول را نزد استادان ی چون قاضی ابوعلی یعقوب برزبینی و ابوجعفر بن ابی موسی شریف فرا گرفت و تا آنجا پیش رفت که در رأس اهل فتوا قرار گرفت. 2 سلفی در مشیخه خود از او روایت کرده است. وی همچنین مشهور به زهد و ورع و عبادت بود. ابن مراق در عید قربان سال 505ه در بغداد از دنیا رفت. به گفته ابن شافع جمعیت بسیاری در تشییع او حاضر شدند و در باب حرب بغداد به خاک سپردند. 3 آثار او عبارت اند از: کفایة المبتدی در فقه در چند مجلد، 4 کتاب دیگری در فقه بزرگ تر از کتاب اول، کتابی در اصول فقه در دو مجلد و مختصر العبادات. 5

پی نوشت ها

[1] ـ الذیل علی طبقات الحنابله 1 / 106. 2 ـ المنهج الاحمد 2 / 263. 3 ـ الذیل علی طبقات الحنابله 1 / 106. 4 ـ هدیة العارفین 2 / 81. 5 ـ المنهج الاحمد 2 / 263.

دیگر منابع: طبقات الحنابله 2 / 257؛ تاریخ الاسلام 35 / 112؛ المنتظم 17 / 127؛ الوافی بالوفیات 4 / 149؛ المدخل الی مذهب الامام احمد بن حنبل 418؛ موسوعة طبقات الفقهاء 6 / 290؛ معجم المؤلفین 11 / 50 و 54؛ الاعلام 6 / 277؛ ایضاح المکنون 2 / 373.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

محمد ـ حلی

محمد ـ حلی (515 ـ 597ه )

ابوعبداللّه محمد بن محمد بن هارون حلّی بزّاز بغدادی معروف به ابن کال.

در سال 515ه در بغداد به دنیا آمد؛ اما در حلّه رشد و پرورش یافت1 و چون به حرفه بزازی اشتغال داشت به بزاز مشهور شد. 2 بعضی منابع نیز او را ابن کمال و ابن کیّال نوشته اند. 3 بر پایه گزارشی از ابن جزری ( م833ه ) وی از مقریان کامل و برجسته روزگار خویش بود و افزون بر قرائت های صحیح، به قرائت های شاذ و نادر نیز توجه