هر بار آرام نمی گرفت و به نزد شیخ بازمی گشت. 1 وی یک بار نیز سخت بیمار شده که به دعای شیخ شفا یافت. 2 خواجه سدیدالدین می نویسد: بار دیگر به علت نافرمانی با خواسته شیخ، مبنی بر نرفتن به غزنین و اقامت نزد او، دچار چشم درد سختی شده که دو سال ادامه داشت؛ اما با توبه او و دعای شیخ بهبودی یافته است. 3 اثر او کتاب مقامات ژنده پیل است. مؤلف، تألیف کتاب را از همان زمان حیات شیخ احمد جامی و آغاز آشنایی با او با استفاده از حکایات شفاهی او و کراماتی که می دیده، شروع کرده، اما گاهی به سبب بی اعتقادی مردم چنان دلسرد می شده که از ادامه نوشتن صرف نظر می کرده است؛ ولی شیخ احمد جام او را به ادامه نوشتن تشویق می نموده است. پس از وفات شیخ در سال 536ه یاداشت های خواجه سدیدالدین محمد غزنوی گویا چند ده سال ناتمام و پراکنده بوده و وی به تدریج به تکمیل تألیف خود پرداخته است. 4 وی در حکایت 134 نیز آورده که امام ظهیر بیهقی سی و اند سال پس از وفات شیخ بدو معتقد گشته است5 که ناچار باید تحریر این عبارت را حدود 570ه دانست. 6 تاریخ تألیف کتاب را نیز باید تا حدود سال 570ه ادامه داد. این کتاب نخستین بار در سال 1340 و بار دیگر در سال 1345ش به وسیله بنگاه ترجمه کتاب به ضمیمه فصل الحاقی در کرامات شیخ [ تألیف شیخ احمد ترخستانی ] و رساله ذیل در اثبات بزرگی شیخ احمد [ تألیف فرزند وی شهاب الدین اسماعیل ] و همچنین به ضمیمه جزیی از رساله سمرقندیه [ تألیف شیخ احمد جام ] به چاپ رسیده است.

پی نوشت ها

[1] ـ مقامات ژنده پیل، مقدمه چاپ اول 77 و 78. 2 ـ مقامات ژنده پیل 96 حکایت 32. 3 ـ مقامات ژنده پیل 98 و 99 حکایت 35. 4 ـ مقامات ژنده پیل، مقدمه چاپ اول 78. 5 ـ مقامات ژنده پیل 180. 6 ـ مقامات ژنده پیل، مقدمه چاپ اول 79.

دیگر منابع: فهرست مستند اسامی مشاهیر و مؤلفان 2 / 1066.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

محمد ـ غزنوی

محمد ـ غزنوی (قرن ششم هجری)

محمد بن ناصر غزنوی حسینی علوی جمال الدین.

او در غزنین به دنیا آمد1 و برادر بزرگ سیدحسن غزنوی شاعر مشهور، و خود از شاعران سده ششم هجری2 و معاصر با شعرای معروفی همچون مسعود سعد سلمان ( م515 )، معزّی نیشابوری ( م542 ) و سنایی غزنوی ( م555 ) بود. 3 وی در نیمه اول قرن ششم می زیست و از سادات جلیل القدر آن دیار به شمار می رفت و در دربار بهرامشاه غزنوی ( 51
[1] ـ 552ه ) خدمت می کرد و از جاه و مقام و احترام ویژه ای برخوردار بود. 4 هدایت نیز او را فردی زبان آور و برخوردار از بیانی شیوا دانسته و می نویسد: در اشعارش تسجیع و ترصیح را بسیار مراعات می کرد. 5 عوفی پاره ای مدون نشده است. 6 او در غزنین از دنیا رفت. 7

پی نوشت ها

[1] ـ مجمع الفصحاء 1 / 3 / 1183. 2 ـ فرهنگ سخنوران 521. 3 ـ سخن و سخنوران 212. 4 ـ تاریخ ادبیات در ایران 2 / 608 ـ 609. 5 ـ مجمع الفصحاء 1 / 3 / 1183. 6 ـ لباب الالباب 436. 7 ـ الذریعه 9 / 1001. 8 ـ لباب الالباب 436. 9 ـ مجمع الفصحاء 1 / 3 / 1183.

دیگر منابع: تاریخ نظم و نثر در ایران 1 / 79.

اسماعیل اسماعیلی

محمد ـ غزنوی

محمد ـ غزنوی (قرن ششم هجری)

درباره مؤلف جز اطلاعات اندکی که آقابزرگ داده است، آگاهی دیگر در دست نیست. وی می نویسد: « غزنوی در زمان حکومت محمد بن بهرامشاه ( 512 ـ 547 ) در قید حیات بوده است »؛ اما استوری احتمال داده وی از سلاجقه کرمان ( 579 ـ 582ه ) یا پسر بهرامشاه غزنوی بوده که به سلطنت نرسیده است. به هر حال از وی اثری به نام مونس الفضلاء در علم ریاضی و به زبان فارسی بر جای مانده که حکایت از دانش وی به این علم دارد. به نوشته آقابزرگ نسخه ای از این کتاب در رامپور هند موجود است که در تاریخ 778ه کتابت شده است. 1

پی نوشت ها

[1] ـ الذریعه 23 / 283.

دیگر منابع: مصنفات شیعه 6 / 289.

اسماعیل اسماعیلی

محمد ـ غزنوی

محمد ـ غزنوی (م 598ه )

محمد بن رشید بن محتاج شهاب الدین غزنوی.

از حیات فردی، علمی و اجتماعی او اطلاعات چندانی در دست نیست. به گفته برخی از محققان معاصر وی در غزنه به دنیا آمد و در