نام کتاب : دائرة المعارف مؤلفان اسلامی نویسنده : --- جلد : 4 صفحه : 411
توابع تربت حیدریه به خاک سپرده شد. 5 بیش از این اطلاعی از او به دست نیامد.
پی نوشت ها
[1] ـ آتشکده آذر 1 / 392. 2 ـ الذریعه 9 / 498. 3 ـ آتشکده آذر 1 / 392. 4 ـ الذریعه 9 / 498. 5 ـ مجمع الفصحاء 1 / 2 / 67.
دیگر منابع: ریاض العارفین 149؛ تاریخ حبیب السیر 2 / 332؛ ریحانة الادب 3 / 172؛ فرهنگ سخنوران 288.
محمود هیئتی
محمود ـ دمیاطی
محمود ـ دمیاطی (م 556ه )
ابوالفتح محمود بن اسماعیل حسن عمری دمیاطی مصری معروف به ابن قادوس.
اصل وی از دمیاط از شهرهای مصر بود. 1 گویا در نظم و نثر تبحری داشت و به سبب بلاغت در این دو به ذوالبلاغتین شهرت یافته بود. به نوشته ابن کثیر، او شاعری برجسته و معروف و از منشیان دیوان انشا در دیار مصر به شمار می آمد. 2 ذهبی ابیاتی از اشعار او را ذکر کرده می نویسد: وی شاگردانی را نیز تربیت کرده که از آن جمله قاضی فاضل عبدالرحیم از قضات برجسته مصر بود که غالباً در بین راه که استاد عازم دیوان انشا یا عازم منزل بود از وی بهره می برد. 3 برخی قائلند دمیاطی در روزگار خلافت العاضد باللّه یازدهمین خلیفه فاطمی ( 555 ـ 567ه ) در مصر درگذشت؛ 4 اما سیوطی سال وفاتش را 551ه5 و برخی 553 نوشته اند. 6 از دمیاطی دیوان شعری با عنوان دیوان ابی الفتح یا دیوان ابن قادوس در دو مجلد بر جای مانده است. 7
پی نوشت ها
[1] ـ تاریخ الاسلام 38 / 66. 2 ـ البدایة و النهایة 12 / 235. 3 ـ تاریخ الاسلام 38 / 66. 4 ـ بدائع الزهور 1 / 1 / 231. 5 ـ حسن المحاضرة 1 / 459. 6 ـ هدیة العارفین 2 / 403. 7 ـ کشف الظنون 1 / 767 و 772.
محمود بن محمدعلی راوندی شمس الاسلام زین الدین نجم الدین.
درباره وی اطلاعات چندانی جز آنچه منزوی از محققان معاصر آورده است، آگاهی دیگری در دست نیست. وی از راوندی به عنوان مترجم کتاب شرف النبی و معجزاته تألیف ابوسعد عبدالملک بن محمد بن ابراهیم خرگوشی ( م 406ه ) نام برده است. 1 حاجی خلیفه و اسماعیل پاشا دو کتاب شرف المصطفی و شرف النبوه را از آن خرگوشی دانسته اند. 2 به احتمال قوی، ترجمه ای که منزوی از آن یاد کرده، ترجمه یکی از آنهاست که در 57 باب بوده و نسخه های متعددی داشته که منزوی به معرفی آنها پرداخته است. تاریخ وفات مترجم نیز دانسته نیست؛ اما او را در 577 یا 585ه در قید حیات دانسته است. 3
پی نوشت ها
[1] ـ فهرست نسخه های خطی فارسی 2 / 1 / 965. 2 ـ کشف الظنون 2 / 1045؛ هدیة العارفین 1 / 625. 3 ـ فهرست نسخه های خطی فارسی 2 / 1 / 965.
اسماعیل اسماعیلی
محمود ـ زمخشری
محمود ـ زمخشری (467 ـ 538ه )
ابوالقاسم محمود بن عمر بن محمد بن احمد، مشهور به جاراللّه زمخشری خوارزمی.
مفسر، متکلم، ادیب و لغت شناس مشهور سده پنجم و ششم هجری. در چهارشنبه 27 رجب سال 467ه در روستای « زَمَخْشَر » از توابع خوارزم چشم به جهان گشود. 1 وی در حادثه ای یک پایش را از دست داده بود. بنا بر مشهور وی پایش را بر اثر سرما و برف از دست داد؛ ولی یاقوت حموی به نقل از زمخشری نوشته است قطع پای او بر اثر نفرین مادرش بوده است؛ چه اینکه در کودکی پای گنجشکی را قطع کرده، مادرش چون از حادثه باخبر شد، ناراحت شده و او را نفرین کرد که خدا پایت را قطع کند. زمخشری بعد از وقوع این قضیه برای تحصیل راهی بخارا شد تا اینکه روزی از مرکب سقوط کرد و پایش شکست و درنهایت سبب قطع آن گردید. 2 گویا تحصیلات مقدماتی را در خوارزم فرا گرفت و به زودی راهی سفر به شهرهای گوناگون خراسان، بغداد و مکه گردید و ازآن رو که مدتی در مکه سکونت داشت به جاراللّه ملقب گردید. او در این بلاد با استادان و شیوخ بسیاری ملاقات کرد و با بهره گیری از ایشان کوله باری از علوم و فنون گوناگون اندوخته و به شهرتی بی نظیر در روزگار خود دست یافت. ادبیات را از محمود بن جریر ضبّی اصفهانی و علی بن مظفر نیشابوری فراگرفت و حدیث را نزد ابومنصور نصر حارثی و ابوسعد شقانی شنید. 3 وی در تفسیر، فقه، حدیث، نحو، لغت، علم بیان،
نام کتاب : دائرة المعارف مؤلفان اسلامی نویسنده : --- جلد : 4 صفحه : 411