ابوالحسین ( ابوالحسن / ابوالخیر ) مسعود بن حسین بن سعد یزدی.
در سال 505ق متولد شد. از بزرگان فقهای حنفی، مفتی، قاضی و مدرس مدرسه ابوحینفه و مدرسه سلطان در بغداد بود. او مدتی نیز در موصل اقامت کرده و کرسی تدریس و منصب قضاوت را در این شهر در اختیار داشت. 1 از قاضی مارستان روایت کرده است و عمر قرشی2 و ابوالفضل عبدالکریم بن مبارک بن محمد بلدی معروف به ابن صیرفی نیز از شاگردان او بوده اند. 3 وی درنهایت در جمادی الآخر 571 در موصل درگذشت. 4 بعضی از منابع نیز وفات او را در سال 591ه ذکر کرده اند. 5 اثر او التقسیم و التشجیر فی شرح الجامع الصغیر محمد بن حسن شیبانی ( م181ه ) است که در فروع فقه حنفی نگاشته شده است. 6
پی نوشت ها
[1] ـ المنتظم 18 / 225. 2 ـ المختصر المحتاج الیه 350. 3 ـ مجمع الآداب 5 / 511. 4 ـ المنتظم 18 / 225؛ المختصر المحتاج الیه 350. 5 ـ تاج التراجم 265. 6 ـ همان.
دیگر منابع: الجواهر المضیئه 3 / 466؛ تاریخ الاسلام 40 / 91؛ کشف الظنون 1 / 562؛ معجم المؤلفین 12 / 226؛ موسوعة طبقات الفقهاء 6 / 329.
سیدمحمدحسین میرعبداللهی
مسلم ـ حموی
مسلم ـ حموی (م 541ه )
ابومجد مسلم بن خضر بن قسیم حموی.
شاعری است که به مدح سلاطینی چون عمادالدین زنگی ( 52 [1] ـ 541ه ) 1 و پسرش نورالدین محمود ( 54 [1] ـ 569ه ) پرداخته و در سنین جوانی نیز درگذشته است. بعضی از منابع متأخر وفاتش را در سال 5412 و بعضی در سال 555ه دانسته اند. 3 اثرش دیوان شعر است. کاتب اصفهانی این دیوان را دیده و خلاصه ای از آن را در 45 صفحه ذکر کرده است. 4
پی نوشت ها
[1] ـ الروضتین فی اخبار الدولتین 1 / 32. 2 ـ الاعلام 7 / 222. 3 ـ ایضاح المکنون 1 / 530. 4 ـ خریدة القصر 1 / 433 ـ 480.
از حیات فردی، اجتماعی یا علمی او اطلاعی در دست نیست، تنها بعضی از منابع متأخر نوشته اند وی اثری به نام عجائب الاسفار و غرائب الاخبار دارد. وی این کتاب را که حاوی اشعار و اخبار است، به نام یکی از سلاطین ایوبی عربستان، یعنی سیف الاسلام طغتکین بن ایوب ( 569 ـ 577ه ) و برای او تألیف کرده است؛ 1 بنابراین مؤلف باید این کتاب را بین سال های 569 تا 577ه به نگارش درآورده باشد.
پی نوشت ها
[1] ـ کشف الظنون 2 / 1125؛ طبقات سلاطین الاسلام ( استانلی لین پول ) 78.
دیگر منابع: هدیة العارفین 2 / 433.
سیدمحمدحسین میرعبداللهی
مُسلم ـ لَحْجی
مُسلم ـ لَحْجی (زنده حدود 530ه )
مُسلّم بن محمد بن جعفر لَحْجی شطبی.
اهل یمن، ادیب، تاریخ نگار و زیدی مذهب بود. به گفته یاقوت در حدود 530ه زنده بود. آثار وی عبارت اند از: الأترنجه فی شعراء الیمن، 1 در ذکر شاعران یمن در جاهلیت و اسلام تا زمان مؤلف است. 2 اسماعیل پاشا و به تبع او کحاله این اثر را از آن ابوالفتح مُسلم بن اسعد بن عثمان بن اسعد عمرانی یمانی ( م545ه ) دانسته اند؛ 3 تاریخ مُسلم لحجی، در دو مجلد و چهار جزء، در ذکر احوال مطرفیه ( از فرق زیدیه ) و اولاد هادی ( از ائمه زیدیه ) که در پنج طبقه به ذکر آنان پرداخته است: طبقه اول در احوال فرزندان هادی، طبقه دوم در احوال مختار ثقفی و اولاد او و طبقه پنجم در ذکر علمای مطرفیه معاصر با مؤلف است؛ 4 اخبار الزیدیه فی الیمن که جزیی از کتاب تاریخ او بوده، ولی بعضی آن را اثری جداگانه محسوب کرده اند. 5
پی نوشت ها
[1] ـ معجم البلدان 5 / 14. 2 ـ مؤلفات الزیدیه 1 / 42. 3 ـ هدیة العارفین 2 / 432؛ معجم المؤلفین 12 / 232. 4ـ مؤلفات الزیدیه 1 / 236. 5 ـ مؤلفان الزیدیه 1 / 84.
نام کتاب : دائرة المعارف مؤلفان اسلامی نویسنده : --- جلد : 4 صفحه : 420