علاوه بر دیوان شعر، آثار دیگری از وی بر جای ماند که عبارت اند از: تتّمه شرح الحماسه لابن جنّی7 و شرحی بر الحماسه ابی تمام طائی. 8

پی نوشت ها

[1] ـ الاعلام 7 / 304. 2 ـ تاریخ مدینة دمشق 60 / 356. 3 ـ تاریخ مدینه دمشق 67 / 264. 4 ـ معجم الادباء 19 / 194. 5 ـ الاکمال 4 / 94. 6 ـ ایضاح المکنون 1 / 484. 7 ـ هدیة العارفین 2 / 474. 8 ـ کشف الظنون 1 / 692.

دیگر منابع: بغیة الوعاة 2 / 303؛ تاریخ مدینة دمشق 68 / 71؛ معجم البلدان 1 / 201، 2 / 186 و 4 / 167؛ معجم المؤلفین 13 / 21.

اسماعیل اسماعیلی

منصور ـ مغراوی

منصور ـ مغراوی (م526ه )

ابوعلی منصور بن خیر بن یعقوب بن یملا مغراوی اندلسی مالقی معروف به ابن أحدب.

اهل مالقه از شهرهای معروف اندلس بود و از استادان مشهور علم قرائت در روزگار خویش بود. گویا وی تحصیلات مقدماتی را در زادگاهش فرا گرفت؛ سپس برای تکمیل آن راهی سفر به بلاد دوردست ازجمله مشرق زمین، یعنی مکه و مدینه گردید و علاوه بر انجام مناسک حج، از فرصت استفاده کرده و از استادان پرآوازه ای همچون ابومعشر طبری مقری و ابوعبداللّه محمد بن شریح بهره های فراوانی برد و در راه بازگشت به وطن نیز وارد اشبیلیه شد و در آنجا با ابوولید باجی ملاقات کرد و علومی را از او فرا گرفت. به هر حال ابن احدب توجه ویژه ای به علم قرائت داشت و علاوه بر تسلط کامل بر فنون آن به روایات و شیوه های آن آشنایی خوبی داشت. 1 ابن جوزی نیز با تأکید بر این نکته او را ستوده و افراد بسیاری را نام برده است که از تربیت یافتگان مکتب وی بوده و سال ها از وی بهره برده اند؛ از آن میان می توان به افرادی همچون یسع بن عیسی بن حزم، محمد بن ابی العیش طرطوشی و قاسم بن محمد بن زقاق اشاره کرد. 2 وی درنهایت در ماه شوال سال 526ه در مالقه از دنیا رفت. 3 کتاب القرائات اثر اوست که سال ها مورد توجه قاریان و طالبان این فن بوده است. 4

پی نوشت ها

[1] ـ کتاب الصله 2 / 620. 2 ـ غایة النهایة 2 / 312. 3 ـ کتاب الصله 2 / 620. 4 ـ غایة النهایة 2 / 312.

دیگر منابع: الاکمال 2 / 383؛ سیر اعلام النبلاء 19 / 560؛ الاعلام 7 / 299؛ معجم المؤلفین 13 / 12.

اسماعیل اسماعیلی

منصور مغربی

منصور مغربی یعقوب ـ مومنی

منقذ ـ کنانی

منقذ ـ کنانی (494 ـ 573ه )

ابومغیث منقذ بن مرشد بن علی بن مقلد بن نصر کنانی.

در سال 494 در شَیْزَر، نزدیکی حمص از شهرهای شام، در خانواده عالم و دانش دوست به دنیا آمد. پدر و دو برادرش مؤیدالدوله ابومظفر و امیر بهاءالدوله نیز افرادی ادیب، زیرک، بافضل و شجاع بودند. ابومغیث در 535 به دمشق رفت و مدتی در آنجا سکونت گزید و از استادانی همچون ابوالفتح نصراللّه بن محمد بخاری حدیث شنید و آنچه از وی و دیگر شیوخ و محدثان فرا گرفت، به نگارش درآورد و مجموعه ای نفیس از روایات و احادیث گردآوری کرد. او در شعر نیز ورود داشت، اما سروده هایش کانون توجه نبود. در ادبیات عرب و کتابت از توانمندی و چیره دستی خاصی برخوردار بود و قرآن را از حفظ داشت و در زمره برجستگان این فن به شمار می آمد. 1 وفات او را در سال 573ه نوشته اند. تنها اثری که از وی یاد شده ذیل تاریخ ابی همام معرّی است. 2

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ مدینه دمشق 60 / 362 و 57 / 216. 2 ـ معجم المؤلفین 13 / 23.

دیگر منابع: تاریخ مدینة دمشق 7 / 22 و 17 / 276.

اسماعیل اسماعیلی

مودود ـ چشتی

مودود ـ چشتی (430 ـ 527ه )

قطب الدین مودود بن یوسف چشتی.

در سال 430ه به دنیا آمد. عبدالرحمان جامی در شرح حالی که از وی داده است، می نویسد: خواجه مودود از صوفیان بزرگ منطقه چَشت شهرکی در جنوب شرقی هرات است. او در هفت سالگی تمام قرآن را حفظ کرد و در همین ایام بود که به تحصیل علوم اشتغال یافت. چون به 26 سالگی رسید، پدرش خواجه یوسف که وی نیز از صوفیان بنام بود، از دنیا رفت و به جای پدر نشست. او صفات حمیده و اخلاق پسندیده ای داشت؛ بدین علت مردم چشت مرید و ارادتمند