است: شرح ادب الکاتب، العروض، المعرب من الکلام الاعجمی، التکملة فیما یلحن فیه العامه، این کتاب تکمله کتاب درة الغواصی حریری می باشد، 3 المقدمة فی الادب، 4 مختصر فی النحو، 5 اسماء خیل العرب و فرسانها، 6 اشعاری نیز به وی نسبت داده اند. 7

پی نوشت ها

[1] ـ الذیل علی طبقات الحنابله 3 / 204. 2 ـ المنتظم 18 / 64. 3 ـ معجم الادباء 19 / 205. 4 ـ اسماء الکتب 306. 5 ـ هدیة العارفین 2 / 483. 6 ـ الاعلام 7 / 335. 7 ـ وفیات الاعیان 5 / 342.

دیگر منابع: سیر اعلام النبلاء 20 / 89؛ تذکرة الحفاظ 4 / 1286؛ تاریخ الاسلام 36 / 549؛ العبر 2 / 458؛ الاعلام بوفیات الاعلام 1 / 361؛ الاشاره الی وفیات الاعیان 276؛ البدایة و النهایه 12 / 220؛ النجوم الزاهره 5 / 277؛ الکامل فی التاریخ 11 / 106؛ بغیة الوعاة 2 / 308؛ الانساب 2 / 105؛ اللباب فی تهذیب الانساب 1 / 301؛ شذرات الذهب 4 / 127؛ مراة الجنان 3 / 208؛ ریحانة الادب 7 / 451؛ معجم المؤلفین 13 / 53؛ کشف الظنون 1 / 48 و 741 و 2 / 1577، 1586 و 1739؛ تاریخ الادب العربی ( بروکلمان ) 5 / 163.

سیدمهدی حسینی عربی

مهستی

مهستی ماه خاتون ـ گنجوی

مهلّب ـ مهلّبی

مهلّب ـ مهلّبی (م575ه )

ابوالمحاسن مهلّب بن حسن بن برکات بن علی مهلّبی مصری بهنسی مهذّب الدین.

درباره وی اطلاعات اندکی در دست است. سیوطی وی را در زمره علمای نحو و ادبیات عرب ذکر کرده و از تألیفی که درباره نحو و ادبیات به صورت نظم و نثر و به دست خط خود مؤلف بوده نام برده، سپس اشعاری را به وی نسبت داده است که حکایت از ورود وی در شعر دارد. 1 در منابع متأخرتر اسماعیل پاشا علاوه بر آنکه وفات مؤلف را 5752 یا حدود آن نوشته، دو اثر را از آنِ او دانسته است که عبارت اند از: الجواهر المنثوره فی شرح المقصوره لابن درید، نظم الفرائد و حصر الشوارد. 3

پی نوشت ها

[1] ـ بغیة الوعاة 2 / 305. 2 ـ ایضاح المکنون 2 / 659. 3 ـ هدیة العارفین 2 / 485.

دیگر منابع: معجم المؤلفین 13 / 32؛ ایضاح المکنون 2 / 547.

اسماعیل اسماعیلی

میمون ـ مکحولیمیمون ـ مکحولی (حدود 440 ـ 508ه )

ابومعین میمون بن محمد بن محمد بن معتمد مکحولی نسفی.

منسوب به نَسَف، شهری آباد بین جیحون و سمرقند و از علمای حنفی مذهب بود. 1 سال ولادت وی به طور دقیق گزارش نشده است. ابن قطلوبغا می نویسد: « وی هنگام مرگ هفتاد ساله بود ». 2 بر این اساس ولادت وی را می توان حدود 440ه دانست. از استادان و چگونگی تحصیلات وی اطلاعاتی در دست نیست؛ اما عمر بن محمد نسفی صاحب القند فی ذکر علماء سمرقند، محمود بن احمد شاغرچی و عبدالرشید بن ابی حنیفه ولوالجی از شاگردان ابومعین بوده و از وی روایت کرده اند. نسفی برای کسب دانش و نیز تعلیم آموخته های خویش به شهرهای سمرقند و بخارا نیز مسافرت کرده است. 3 گفته اند وی عالمی زاهد و پرهیزکار بوده است. 4 میمون در 25 ذی الحجه سال 508ه از دنیا رفت. 5 آثارش عبارت اند از: ایضاح المحجه لکون العقل حجه، بحر الکلام، تبصرة الادلّه فی علم الکلام، التمهید لقواعد التوحید، شرح الجامع الکبیر للشیبانی فی الفروع، مناهج الائمّه فی الفروع، 6 العمدة فی اصول الدین، العالم والمتعلم. 7

پی نوشت ها

[1] ـ جواهر المضیئة 3 / 527. 2 ـ تاج التراجم 273. 3 ـ تاریخ الاسلام 35 / 213 ـ 214. 4 ـ القند فی ذکر علماء سمرقند 706. 5 ـ تاج التراجم 273. 6 ـ هدیة العارفین 2 / 487. 7 ـ الاعلام 7 / 341.

دیگر منابع: کشف الظنون 1 / 337، 225 و 2 / 1845؛ ایضاح المکنون 1 / 156 و 2 / 563؛ اسماء الکتب 117؛ معجم المؤلفین 13 / 66؛ معجم المطبوعات العربیّه و المعرّبه 2 / 1854.

اسماعیل اسماعیلی

مؤید آلوسی

مؤید آلوسی عطاف ـ آلوسی

مؤیدالدین ـ نسفی

مؤیدالدین ـ نسفی (قرن ششم هجری)

او از شاعران بنام سده ششم هجری بوده و همانند پسرش شهاب الدین احمد که او نیز از سرایندگان دستگاه پادشاهان آل افراسیاب بود، در این دربار خدمت می کرد و مداح جلال الدین علی که در حدود سال 553ه به سلطنت رسید، به شمار می رفت. نسفی شاعری فصیح و بلیغ و زبان آور بود و سروده هایش بر استادی و چیره دستی وی در این زمینه گواهی می دهد. 1 عوفی نیز در کتاب