جمادی الاول سال 552ه در یکی از روستاهای مرو به نام « اندارابه » از دنیا رفت و جنازه اش به مرو منتقل گردید و به خاک سپرده شد ». 4 او آثاری در علم کلام دارد؛ ولی عنوان خاصی برای آنها ذکر نشده است. 5

پی نوشت ها

[1] ـ طبقات الشافعیة الکبری 7 / 317. 2 ـ تاریخ الاسلام 38 / 106. 3 ـ طبقات الشافعیة الکبری 7 / 317. 4 ـ طبقات الشافعیة 1 / 43. 5 ـ الاعلام 7 / 348.

دیگر منابع: معجم المؤلفین 13 / 71؛ هدیة العارفین 2 / 488.

اسماعیل اسماعیلی

نبأ ـ قرشی

نبأ ـ قرشی (م551 ه )

ابوالبیان نبأ بن محمد بن محفوظ قرشی دمشقی معروف به ابن حورانی.

صوفی، ادیب، شاعر، فقیه و محدث شافعی مذهب که طریقه بیانیه در دمشق منسوب به اوست. از سرگذشت و چگونگی سیروسلوک او آگاهی چندانی در دست نیست. او از کسانی چون علی بن موازینی و علی بن احمد بن قبیس مالکی حدیث شنیده و برخی چون یوسف بن عبدالواحد بن وفاء سلمی، قاضی اسعد بن منجا، فقیه احمد عراقی و عبدالرحمان بن حسین بن عبدان از او حدیث شنیده اند. وی از میان صوفیه با شیخ ارسلان دمشقی مصاحبت داشته1 و ابن ملقن سلسله خرقه خود را به او رسانده است. 2 لقب ابوالبیان کراماتی را نیز به وی نسبت داده اند که حاکی از اعتقاد عامه مردم به اوست. وی در ماه ربیع الاول سال 551ه در دمشق درگذشت و در باب الصغیر به خاک سپرده شد. پس از مرگ او، مریدانش بر آن شدند بر مزار وی رباطی بسازند؛ این رباط به همت ملک نورالدین محمود زنگی از اتابکان شام بنا گردید و به محلی برای برگزاری مجالس ذکر مریدان شیخ تبدیل شد. ابوالبیان ادعیه و اذکاری مسجع داشته است و به گفته سبکی یکی از اذکار او تا زمان وی متداول بوده است. 3 ابن کثیر کتابی مشتمل بر منظومه هایی از وی، به خط خود او دیده بود که مریدانش آنها را تا زمان ابن کثیر با لهجه ای غریب می خوانده اند. 4 افزون بر این، آثار و اشعار دیگری نیز به وی نسبت داده اند ازجمله: منظومة فی الصاد و الضاد؛ قصیده ای در شرح دو بیت از اشعار حریری؛ 5 ردّیه ای بر متکلمان. 6

پی نوشت ها

[1] ـ معجم الادباء 19 / 213. 2 ـ طبقات الاولیاء 505. 3 ـ طبقات الشافعیة الکبری 7 / 318. 4 ـ البدایة و النهایة 12 / 235. 5 ـ معجم الادباء 19 / 213. 6 ـ العبر 3 / 15.

دیگر منابع: النجوم الزاهرة 5 / 324؛ المشتبه 122؛ تبصیر المنتبه 1 / 221؛ طبقات الشافعیه ( اسنوی ) 1 / 123؛ مرآة الجنان 3 / 228؛ شذرات الذهب 4 / 160؛ سیر اعلام النبلاء 20 / 326؛ هدیة العارفین 2 / 489؛ معجم المؤلفین 3 / 79؛ بغیة الوعاة 2 / 312؛ الاعلام 8 / 6.

محمود هیئتی

نجیب الدین

نجیب الدین یحیی ـ استرآبادی

نرگس کاشغری مراغی

نرگس کاشغری مراغی (قرن ششم قمری)

از زیست نامه وی اطلاعی در دست نیست، جز آنکه آقابزرگ می نویسد: « او در کاشغر متولد شد و در آنجا پرورش یافت و از شاعران و مداحان سلطان سنجر سلجوقی بود. دیوان شعر اثر اوست ». 1 زمان مرگ وی مشخص نیست؛ ولی ازآنجاکه معاصر سلطان سنجر ( حکومت 51
[1] ـ 552ق ) بوده، از رجال قرن ششم هجری به شمار می آید.

پی نوشت ها

[1] ـ الذریعه 9 / 1182.

محمود هیئتی

نشوان ـ صَبِری

نشوان ـ صَبِری (م 573 ه )

ابوسعید ( ابوالحسن ) نشوان بن سعید بن نشوان حمیری یمنی صَبِری.

لقب صَبِری، برگرفته از کوهی به نام « صبر » در یمن می باشد که در اطراف آن قلعه ها و دژهایی وجود داشت و او آنها را فتح نمود و مردمی که اطراف آن قرار داشتند، او را فرمانروای خود قرار دادند. ابوسعید از امرای یمن و در عین حال علامه، فقیه، فاضل، آشنای به اصول و فروع، اسابط، لغت، نحو، تاریخ و دیگر فنون ادب و شاعری فصیح و بلیغ بود1 و در عصر خود کم نظیر بود. نشوان از منظر کلام، معتزلی2 و در فقه زیدی بود. 3 صَبِری آثاری دارد که معروف ترین آنها کتاب شمس العلوم و شفاء کلام العرب من الکلوم در موضوع لغت