ابراهیم ـ عراقیابراهیم ـ عراقی (510 ـ 596 ه )

ابواسحاق ابراهیم بن منصور بن مسلم مصری عراقی.

وی در سال 510ه در مصر زاده شد. 1 سبکی بر پایه بعضی روایات نوشته است ابواسحاق در آغاز به ساختن تیرهای جنگی اشتغال داشت و در همان ایام کنیزی را برای خود اختیار کرد. هنگامی که از وی پرسیدند چگونه وی را اختیار کردای درحالی که هنوز طهارت وی را احراز نکرده ای، غمگین شده و تصمیم گرفت به علم روی آورد. همین امر نقطه آغازی شد تا برای کسب دانش و علوم دینی، مصر را به مقصد بغداد ترک کرده و سالیانی را در بغداد سپری کند و از محضر مشایخ آن دیار علومی را فرا گیرد. نسبت عراقی وی به همین سبب است. وی که از فقهای شافعی بود، درنهایت به وطن بازگشت و در آنجا به تدریس پرداخت. سبکی همچنین دانش و پرهیزکاری او را ستوده است. 2 ذهبی می نویسد: « ابواسحاق از خطبا و فقیهان مشهود مصر بود. فقه را نزد ابوبکر محمد بن حسین أرموی، ابوالحسن محمدمبارک معروف به ابن الخلّ و مجلّی بن جمیع فرا گرفت ». 3 عراقی افزون بر فقه در فن خطابه نیز شهرت داشت و در مسجد جامع مصر به اقامه جماعت و ایراد خطابه می پرداخت. 4 وی در سال 596ه در مصر از دنیا رفت و در مکانی به نام سفح المقطّم به خاک سپرده شد. 5 از وی آثاری بر جای ماند که عبارت اند از: شرحی بر کتاب المهذّب ابواسحاق شیرازی در ده مجلد که به گفته یافعی اولین شرح نوشته شده بر مهذب است، 6 دیوان خطب. 7

پی نوشت ها

[1] ـ سیر اعلام النبلاء 21 / 304. 2 ـ طبقات الشافعیة الکبری 7 / 37 ـ 38. 3 ـ سیر اعلام النبلاء 21 / 304. 4 ـ حسن المحاضرة 1 / 344. 5 ـ وفیات الاعیان 1 / 33. 6 ـ مرآة الجنان 3 / 366. 7 ـ معجم المؤلفین 1 / 116.

دیگر منابع: الوافی بالوفیات 6 / 151؛ شذرات الذهب 4 / 323؛ العبر 3 / 114؛ هدیة العارفین 1 / 10؛ کشف الظنون 2 / 1912.

اسماعیل اسماعیلی

ابراهیم ـ علائی

ابراهیم ـ علائی (زنده در 546 ه )

ابراهیم بن ابی سعید بن ابراهیم علائی مغربی.

از زندگی و احوالات علائی جز اطلاعات اندکی که کحّاله داده است، آگاهی دیگری در دست نیست. به گفته وی علائی از خادمان دربار امیرعلاءالدین بن شجاع پسر عین الدوله از امرای سلجوقی بود
و به کتابت امور دربار اشتغال داشت. افزون بر آن در پزشکی نیز دستی داشت و آثاری هم در این زمینه از خود بر جای گذاشت که عبارت اند از: الفتح فی التداوی لجمیع الأمراض و الشکاوی، تعریب مفردات من التذکرة و غیرها، تقدیر الأدویة فیما اشتهر من الأعشاب و العقاقیر و الأغذیة. 1 حاجی خلیفه از وی به عنوان فیلسوف و پزشکی یاد کرده و دو کتاب رسالة البدلیات و کتاب الفتح فی التداوی را به وی نسبت داده است. 2 به گفته کحّاله تاریخ وفات علائی معلوم نیست، ولی تا 546ه در قید حیات بوده است. 3

پی نوشت ها

[1] ـ المستدرک علی معجم المؤلفین 17 2 ـ کشف الظنون 1 / 467 و 850 و 2 / 1233. 3 ـ المستدرک علی معجم المؤلفین 17.

اسماعیل اسماعیلی

ابراهیم ـ قوهدی

ابراهیم ـ قوهدی (قرن ششم هجری)

ابراهیم بن خلیل بن شیده ( شده ) قوهدی عفیف الدین.

از زندگی و خاستگاه وی آگاهی در دست نیست؛ ولی چنان که از نسبت وی قوهدی برمی آید، او اهل قوهَد یا قوهه از روستاهای بزرگ و آباد اطراف ری1 بوده است. تنها کسی که اطلاعات بسیار اندکی را از قوهدی ارائه کرده شیخ منتجب الدین از علمای قرن پنجم است که می نویسد قوهدی فردی فاضل بود و در منطقه خوارزم می زیست و نوشته های روان و نابی را به صورت نظم و نثر از خود بر جای گذاشت. 2 آقابزرگ تهرانی قوهدی را در زمره دانشمندان شیعه در قرن ششم هجری به شمار آورده است. 3

پی نوشت ها

[1] ـ معجم البلدان 4 / 416. 2 ـ فهرست منتجب الدین 64. 3 ـ طبقات اعلام الشیعه 3 / 2.

دیگر منابع: أمل الآمل 2 / 7؛ تعلیقة أمل الآمل 85.

اسماعیل اسماعیلی

ابراهیم ـ کلبی

ابراهیم ـ کلبی (44
[1] ـ 524 ه )

ابوالقاسم ابراهیم بن یحیی بن عثمان کلبی اشهبی غزی.

نام پدر و اجداد او را مختلف نقل کرده و کنیه های ابواسحاق و ابومدین را هم برای او ذکر کرده اند. کلبی در سال 441ه در غزه از توابع فلسطین دیده به جهان گشود. از دوران رشد و کودکی او اطلاعی