درباره آن گوید: « از منشآت پارسیان هیچ تألیف آن اقبال ندیده و آن قبول نیافته است ». 16 اثر دیگر نصراللّه منشی دیوان شعر یا همان اشعار برجای مانده از وی است. 17 عوفی سه رباعی از او نقل کرده است. 18 همچنین آقابزرگ از اثر دیگری به نام المعمیات یاد کرده و احتمال داده است مؤلف آن، همان نصراللّه محمد بن عبدالحمید منشی باشد. 19

پی نوشت ها

[1] ـ کلیله و دمنه، مقدمه مصحح ص ح. 2 ـ رای و برهمن 33. 3 ـ مجمع الفصحاء 1 / 3 / 2254. 4 ـ لباب الالباب 87 و 88. 5 ـ دیوان سید حسن غزنوی 157. 6ـ رای و برهمن 34. 7ـ کلیله و دمنه، مقدمه مصحح ص ح. 8 ـ کشف الظنون 2 / 1508. 9 ـ کلیله و دمنه، مقدمه مصحح ص ح؛ رای و برهمن، پیشگفتار ص21. 10ـ کلیله و دمنه، دیپاچه مترجم ص 8. 11ـ کلیله و دمنه، مقدمه مصحح، ص « یا ». 12 ـ داستان های بیدپای ص 20. 13 ـ کلیله و دمنه، مقدمه مصحح ص « ی ». 14 ـ کلیله و دمنه 4، 142 و 152. 15 ـ داستان های بیدپای 21. 16 ـ لباب الالباب 87 ـ 88. 17 ـ الذریعه 9 / 1194. 18 ـ لباب الالباب 87 ـ 88. 19 ـ الذریعه 21 / 273.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

نصراللّه ـ واسطی

نصراللّه ـ واسطی (502 ـ 586 ه )

ابوالفتح نصراللّه بن علی بن منصور واسطی معروف به ابن کیال.

از فقهای حنفی مذهب و اهل واسط عراق بود و در سال 502 یا 503ه در آنجا متولد شد. پس از گذراندن دوران کودکی به آموختن علم روی آورد و علم قرائات ده گانه را در واسط نزد ابوالقاسم علی بن علی شیران و علم فقه را نزد ابوعلی فارقی فرا گرفت و نیز از این دو حدیث شنید. 1 او سپس در سال 523 وارد بغداد شد2 و آموخته های خود را در زمینه قرائت نزد ابوعبداللّه بارع و در فقه حنفی نزد حسن بن سلامه منیحی و ابومنصور ابراهیم بن محمد هیتی تکمیل نمود و از ابوالقاسم بن حصین حدیث شنید و در این علوم فردی متبحر گردید، به گونه ای که در مجالس علمی شرکت و مناظره می کرد. او ادبیات عرب را نزد ابومنصور جوالیقی و ابوالسعادات شجری آموخت. 3 واسطی سپس به واسط مراجعت نمود و در مدرسه ای که به نام خودش شهرت داشت به تدریس پرداخت. وی در سال 575ه متولی امر قضاوت در بصره گردید و در سال 576 از این سمت عزل گردید و در ماه ذی القعده سال 579 بار دیگر به بغداد رفت و مدتی در آنجا اقامت نمود و به آموزش علم حدیث، قرائت و فقه پرداخت. او فردی فاضل و اهل بحث و مناظره بود و به ادبیات آشنایی کامل داشت و اشعار خوبی می سرود. ابوالحسن قطیعی و ابن نجار ازجمله کسانی هستند که در بغداد از او حدیث شنیده اند. 4 ابن دبیثی نیز می نویسد: علم قرائات را نزد او خواندم و از او احادیث بسیاری شنیدم. 5 ازجمله شاگردان او در علم قرائت نیز می توان به مرج بن شقیره، عبدالرحمان بن عبدالسمیع و حسین بن ابی الحسن طیبی اشاره نمود. 6 او سرانجام به واسط مراجعت کرد و در سال 584ه متولی قضاوت در آنجا شد و تا هنگام مرگ در این سمت باقی بود. ابن کیال در سال 586ه در واسط درگذشت. 7 او کتابی مفید در موضوع قرائات ده گانه نوشت. 8

پی نوشت ها

[1] ـ المختصر المحتاج الیه من تاریخ ابن الدبیثی 15 / 364. 2 ـ الجواهر المضیئة 3 / 550. 3 ـ المختصر المحتاج الیه 15 / 364. 4 ـ الجواهر المضیئه 3 / 550. 5 ـ المختصر المحتاج الیه 15 / 364. 6 ـ غایة النهایة 2 / 339. 7 ـ الجواهر المضیئه 3 / 550. 8 ـ غایة النهایة 2 / 339.

دیگر منابع: معجم المؤلفین 13 / 98؛ الاعلام 8 / 31.

محمود هیئتی

نصر ـ ختلی

نصر ـ ختلی (م ششصد هجری)

نصر بن محمد ختلی.

وی از فقهای حنفی مذهب بود و کتاب مختصر قدوری را شرح نمود. او در سال ششصد هجری درگذشت. 1 بیش از این اطلاعی از وی در منابع موجود به دست نیامد.

پی نوشت ها

[1] ـ کشف الظنون 2 / 1634؛ هدیة العارفین 2 / 491.

محمود هیئتی

نصر ـ سجزی

نصر ـ سجزی (قرن ششم هجری)

نصر ( نصیر ) ظهیرالدین سموری سجزی سیستانی.

از امیران، فضلا و شعرای سیستان و مردی صاحب جاه و مقام بود. او از جانب حکومت سیستان به عنوان سفیر و فرستاده به غور سفر کرد و نزد سلطان غیاث الدین محمد بن سام غوری ( حکومت 558 ـ 598ه ) سومین پادشاه غوری که در هرات حکومت می کرد، رسید و ادای رسالت نمود. 1 سلطان نیز برای او تشریفات بسیار فراهم نمود و او را مورد لطف خود قرار داد. همچنین از جانب فخرالدین مبارکشاه