آثار او عبارت اند از طبقات المحدثین و الفقهاء، معجم الشیوخ قاضی صفدی، 11 مشتبه الاسماء و مشتبه النسبه، رشحة النصیح من الحدیث الصحیح12 و کتابی کوچک در نام های حفاظی که 65 سال زیسته اند. 13

پی نوشت ها

[1] ـ هدیة العارفین 2 / 552. 2 ـ الانساب 1 / 28. 3 ـ الصله 2 / 683. 4 ـ تذکرة الحفاظ 4 / 1310 ـ 1311. 5 ـ تذکرة الحفاظ 1312. 6 ـ بغیة الملتمس 491. 7 ـ تذکرة الحفاظ 4 / 1311. 8 ـ معجم البلدان 1 / 264. 9 ـ بغیة الملتمس 491؛ النجوم الزاهره 5 / 302. 10 ـ تاج العروس 2 / 292. 1
[1] ـ الاعلام. 12 ـ معجم المؤلفین 13 / 309. 13 ـ تذکرة الحفاظ 4 / 1311.

دیگر منابع: الاعلام 2 / 336؛ کشف الظنون 2 / 1096؛ الاکمال 4 / 413؛ تاج العروس 3 / 477 و 9 / 402.

معصومه اخلاقی

یوسف ـ لری

یوسف ـ لری (505 ـ 575ه )

ابوعمر یوسف بن عبداللّه بن سعید اندلسی لری، معروف به ابن عیاد.

مورخ، مقری و از رجال فقه و حدیث اندلس بود. 1 در سال 505ه در لریّه از توابع بلنسیه متولد شد و قرائات را نزد ابوعبداللّه بن ابی اسحاق آموخت و از ابوالعرب تجیبی حدیث نوشت. در سال 528ه به بلنسیه رفت و در آنجا ساکن شد و در این شهر با علمایی چون ابومروان بن صقیل، ابوالحسن بن هذیل و ابوعبداللّه بن عبدالرحیم ملاقات نموده و از آنان بهره برد. 2 ابن عیاد از عالمانی چون ابوالقاسم بن وردان و ابومحمد بن عطیه اجازه نقل حدیث داشت. 3 این عالم مالکی مذهب4 در علم حدیث و رجال متبحر بود5 و در فقه و ادب و قرائات نیز دست داشت. 6 به علم حدیث اهمیت بسیاری داده و در این زمینه تلاش فراوانی می کرد. اخبار مشایخ و بزرگان، موالید و وفیات، شرح حال و اشعار آنان را ضبط و حفظ می کرد. او را اهل خیر و تواضع و خوش خلق معرفی کرده اند. 7 ازجمله شاگردان وی می توان از پسرانش محمد ( م603ه )، محدث و مورخ8 و ابوجعفر احمد، ابوالحجاج بن عبده، ابومحمد بن غلبون و علیم بن عبدالعزیز نام برد. ابن ابّار از وی نقل می کند: به آنچه از من نوشته شده اهمیتی نمی دهم جز آنچه فقیه ابومحمد علیم بن عبدالعزیز نوشته است. 9 ابن عیاد در روز عید سال 575ه، در هفتاد سالگی و در خانه خود مورد حمله دشمن قرار گرفته و کشته شد. گفته شده در همان لباس که در آن به قتل رسیده بود دفن شد. 10 گفته شده تصانیف بسیاری داشته است. 11 آثاری که از او در منابع ثبت شده است عبارت اند از: بهجة الالباب فی شرح الشهاب، الاربعون حدیث فی النشر و أهوال الحشر، المرتضی فی شرح المنتقی تألیف ابن جارود، المنهج الرائق فی المدخل الی علم الوثائق، بهجة الحقائق فی المدخل الی الزهد و الرقائق، 12 برنامج، 13 طبقات الفقها از عصر ابن عبدالبر تا زمان خودش، الاربعون حدیث در باب عبادات، الکفایة فی مراتب الروایه و ذیل کتاب ابن بشکوال که نتوانست آن را کامل کند. 14 و 15

پی نوشت ها

[1] ـ الاعلام 8 / 240. 2 ـ التکملة لکتاب الصله 4 / 213. 3 ـ تذکرة الحفاظ 4 / 1366. 4 ـ معجم المؤلفین 13 / 313. 5 ـ شذرات الذهب 4 / 419. 6 ـ نیل الابتهاج 3 / 324. 7 ـ التکملة لکتاب الصله 4 / 213. 8 ـ معجم المؤلفین 12 / 128. 9 ـ التکملة لکتاب الصله 4 / 213. 10 ـ همان. 1
[1] ـ شذرات الذهب 4 / 419. 12 ـ التکملة لکتاب الصله 4 / 213. 13 ـ نیل الابتهاج 4 / 324. 14 ـ الاعلام 8 / 240. 15 ـ التکملة للکتاب الصله 4 / 213.

دیگر منابع: الوافی بالوفیات 29 / 101؛ تاریخ الاسلام 37 / 284؛ طبقات الحفاظ ( سیوطی ) 486؛ مرآة الجنان 3 / 305؛ غایة النهایه 2 / 397؛ الاعلام 5 / 99؛ تذکرة الحفاظ 40 / 155؛ سیر اعلام النبلاء 21 / 181؛ ایضاح المکنون 1 / 54، 55، 545 و 2 / 60، 70 و 325؛ هدیة العارفین 2 / 552.

معصومه اخلاقی

یوسف ـ میورقی

یوسف ـ میورقی (م 523ه )

ابوالحجاج یوسف بن عبدالعزیز بن علی لخمی میورقی معروف به ابن نادو.

منسوب به میورقه، جزیره ای در شرق اندلس است. از زمان ولادت و دوران کودکی و بالندگی اش اطلاعی در دست نیست. اسنوی وی را در زمره علمای شافعی مذهب1 و حموی وی را فقیه مالکی می داند. 2 ابوالحجاج به منظور حج به مکه رفت و در آنجا از ابوعبداللّه طبری صحیح مسلم و از ابوالحسن علی بن سلمان صحیح بخاری را شنید؛ سپس به بغداد رفت و از ابوالحسین مبارک بن عبدالجبار، ابوالحسن علی بن محمد طبری معروف به کیا، ابوالغنایم محمد بن علی بن میمون نرسی ابومکتوم عیسی بن ابوذر هروی و دیگران بهره مند شد. در 505ه به دمشق سفر کرد؛ پس از آن به اسکندریه رفت و در آنجا ساکن شد و فقه و حدیث تدریس کرد. ابوالحجاج را احیاگر