ابوالاسود ـ شیبانی (پیش از 377ه )

ابوالاسود ( ابن الاسود ) شیبانی.

الندیم وی را از شاعران دوره اسلامی آورده که پنجاه ورقه شعر داشته1 و از آن به دیوان شعر یاد شده است. 2

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست 186؛ لغتنامه دهخدا 1 / 328. 2 ـ الذریعه 9 / 35.

محمد غفوری

ابوالحسن ـ بصری

ابوالحسن ـ بصری (پیش از 588ه )

ابوالحسن بصری ( بصروی ).

نام و نشان بصری ناشناخته است. ابن شهرآشوب ( م. 588ه ) از وی نام برده و کتاب المفید را به او نسبت داده است؛ 1 بنابراین ابوالحسن از دانشمندان شیعه بوده است.

پی نوشت ها

[1] ـ معالم العلماء 136.

دیگر منابع: أمل الآمل 2 / 351؛ معجم رجال الحدیث 21 / 110.

پژوهشکده

ابوالحسن ـ بصری

ابوالحسن ـ بصری (پیش از 588ه )

ابوالحسن بصری ( بصروی ).

نام و نشان بصری ناشناخته است. ابن شهرآشوب ( م 588ه ) از وی نام برده و کتاب المفید را به او نسبت داده است. 1

پی نوشت ها

[1] ـ معالم العلماء 136.

دیگر منابع: أمل الآمل 2 / 351؛ معجم رجال الحدیث 21 / 110.

اسماعیل اسماعیلی

ابوالفضل ـ قرطلوسی

ابوالفضل ـ قرطلوسی (پیش از 377ه )

اطلاعات چندانی از وی در دست نیست. آنچه از وی می دانیم گزارشی است که الندیم ( م380ه ) از او داده است و می گوید وی اهل [ قرطلوس مکانی در ] تل عکبرا، ده فرسخی بغداد، و از فقیهان شرات، شاخه ای از خوارج بود و چند کتاب داشت که عبارت اند از: الجامع الکبیر فی الفقه، الفرائض، الرد علی ابی حنیفه فی الرای، الرد علی الشافعی فی القیاس، الجامع الصغیر که شاگردان او بر این کتاب اعتماد کرده اند. 1

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست 295.

دیگر منابع: لغتنامه دهخدا 1 / 633.

اسماعیل اسماعیلی

ابوالقاسم ـ بشی

ابوالقاسم ـ بشی (پیش از 377ه )

ابوالقاسم بشی ( بشتی / بستی ).

تنها الندیم از او یاد کرده و می گوید ابوالقاسم آثار و تألیفاتی دارد که ابوعلی بن سوار، کتابدار کتابخانه موقوفه بصره آنها را گزارش کرده است. این کتاب ها عبارت اند از: الاشجار و النبات، وصف هواء جرجان، جوابه فی قدم العالم، علة الورد الموجه بوجهین؛ صون العلم و سیاسه النفس؛ رساله تبیین عضو الرئیس من بدن الانسان. 1 از عناوین کتاب ها روشن می شود ابوالقاسم با علم پزشکی آشنا بوده است. به دلیل توصیف هوای گرگان نیز بر می آید اهل گرگان باشد. اگر نبوده، به یقین مدتی در آن زیسته است. ازآن رو که کتاب های متعددی دارد، انتظار می رفت در منابع متعددی از وی یاد شده باشد، اما باوجود جست وجوی بسیار برای روشن شدن هویت و نام ونسب او، نتیجه ای به دست نیامد و الندیم که خود نیز در نام او تردید داشته و وعده داده بود نسب او را به طور کامل از ابن سوار پرسیده و خواهد نوشت، 2 متأسفانه فراموش کرده یا فرصت نکرده یا بدان دست نیافته است. با این حال در باب نسبت او گفتنی است اگر بشتی باشد، به « بشت » منسوب است، ناحیه ای در نیشابور که عالمان و دانشمندانی از آن برخاسته اند؛ همانند عبیداللّه بن محمد بن نافع زاهد بشتی، احمد بن خلیل بن محمد بشتی، سعید بن ابی سعید شاذان بن محمد بشتی، حسان بن محمد بشتی خارزنجی و عبداللّه بن سعید بشتی. 3 اگر بستی باشد، منسوب است به بست که از مناطق مهم و عالم خیز بین هرات و غزنین بود4 و کسانی چون ابوالقاسم محمد بن علی بن هانی بستی ( م362ق ) 5 و ابوالقاسم مظفر بن طاهر بن محمد بستی از آن دیارند؛ 6 اما هیچ کدام چنین نوشته هایی نداشته اند و دلیل و قرینه ای برای تطبیق با هیچ فرد دیگری به دست نیامد. در هر صورت او یا ساکن