پی نوشت ها

[1] ـ الانساب 1 / 394. 2 ـ المنتظم 18 / 51. 3 ـ سیر اعلام النبلاء 20 / 158. 4 ـ الانساب 1 / 394. 5 ـ معجم المؤلفین 4 / 214.

دیگر منابع: اللباب فی تهذیب الانساب 1 / 176؛ معجم البلدان 1 / 491؛ المستفاد من ذیل تاریخ بغداد 19 / 120؛ العبر 2 / 460؛ الوافی بالوفیات 15 / 189؛ شذرات الذهب 4 / 128؛ البدایة و النهایه 12 / 221؛ طبقات الشافعیة الکبری 7 / 90؛ تاریخ الاسلام 37 / 65.

محمود هیئتی

احمد ـ بیهقی

احمد ـ بیهقی (حدود 470 ـ 544 ه )

ابوجعفر احمد بن علی بن محمد بن ابی صالح ملقب به بوجعفرک بیهقی.

وی در حدود سال 470ه متولد شد و ساکن نیشابور بود. از محضر استادانی همچون احمد بن محمد بن صاعد قاضی، علی بن حسن بن عباس صندلی واعظ و دیگران بهره گرفت. کتاب الصحاح جوهری را پس از آنکه نزد احمدمحمد میدانی خواند، از بَر نمود. بوجعفرک در علم قرائت، تفسیر، لغت و ادبیات تبحر کامل داشت و در این موضوعات تألیفاتی نیز داشت که در بلاد گوناگون منتشر شد. او اصحاب و شاگردانی داشت که برای تعلیم به منزلش می رفتند و بیشتر اوقات را در منزل می گذراند و تنها برای اقامه جماعت به مسجد نیشابور می رفت. وی در ماه رمضان سال 544ه درگذشت. آثار او عبارت اند از: المحیط بلغات القرآن، ینابیع اللغه، تاج المصادر، المحیط بعلم القرآن. 1

پی نوشت ها

[1] ـ معجم الادباء 4 / 49.

دیگر منابع: تاریخ بیهق 167؛ سیر اعلام النبلاء 20 / 208؛ تاریخ الاسلام 37 / 174؛ الوافی بالوفیات 7 / 214؛ تذکرة الحفاظ 4 / 1306؛ طبقات المفسرین ( سیوطی ) 14؛ طبقات المفسرین ( داودی ) 2 / 55؛ بغیة الوعاة 1 / 346؛ هدیة العارفین 1 / 84؛ کشف الظنون 1 / 269؛ تاریخ الادب العربی ( بروکلمان ) 5 / 239؛ الذریعة 20 / 162؛ معجم المؤلفین 2 / 4.

محمود هیئتی

احمد ـ تدمیری

احمد ـ تدمیری (م555 ه )

ابوالعباس احمد بن عبدالجلیل بن عبداللّه تدمیری مروی.

اصل و نسب او از تدمیر بود و خودش در مریه رشد یافت و از
کسانی مانند ابوعلی صدفی، ابومحمد بن عطیه، ابومحمد زهیری، ابوالحجاج بن یسعون، ابوعبداللّه محمد بن عمر و ابوالولید بن دباغ بهره گرفت. 1 تدمیری که در ادبیات عرب و لغت شناسی سرآمد بود، در گفتن اشعار کوتاه نیز دستی داشت؛ 2 ازاین رو سلطان مراکش او را برای تربیت فرزندان خود به آنجا دعوت نمود. 3 او مدتی در بجایه ساکن بود و در آنجا برای محمد بن علی بن حمدون وزیر ابن ناصر صنهاجی کتابی نوشته و آن را نظم القرطین و ضم اشعار السقطین نامید که در آن اشعار کامل مبرد و نوادر ابوعلی بغدادی را جمع کرده بود. اثر دیگر او کتاب التوطئه در موضوع ادبیات می باشد. همچنین شرحی بر کتاب الفصیح ثعلب کوفی دارد. کتاب بزرگ و مفید دیگری در شرح ابیات الجمل زجاجی دارد که شفاء الصدور نامید. نیز این کتاب را به اختصار در آورده و آن را المختزل نامید. دیگر آثار او الفوائد و الفرائد4 و شرح شواهد الغریب عزیزی می باشد. 5 تدمیری سرانجام در سال 555ه در شهر فاس درگذشت. 6

پی نوشت ها

[1] ـ التکملة لکتاب الصله 1 / 60. 2 ـ بغیة الوعاة 1 / 321. 3 ـ الاعلام / 143. 4 ـ التکملة لکتاب الصله 1 / 60. 5 ـ بغیة الوعاة 1 / 321. 6 ـ التکملة لکتاب الصله 1 / 60.

دیگر منابع: کشف الظنون 1 / 508، 604 و 2 / 1273؛ هدیة العارفین 1 / 85؛ معجم المؤلفین 1 / 260.

محمود هیئتی

احمد ـ تطیلی

احمد ـ تطیلی (م525 ه )

ابوجعفر احمد بن عبداللّه تطیلی اعمی.

از وی اطلاعی غیر از آنچه کحاله آورده در دست نیست. وی می نویسد: تطیلی شاعر و دارای دیوان شعر بوده و در سال 525ه درگذشته است. او همچنین در ثبت نام پدر و لقب او دچار اشتباه شده و در جایی نام پدرش را عبدالاعمی و در جای دیگر عبداللّه و اعمی را لقب او آورده است. 1

پی نوشت ها

[1] ـ المستدرک علی معجم المؤلفین 59 و 63.

اسماعیل اسماعیلی