الشافعیه ( اسنوی ) 1 / 208. 4 ـ البدایة و النهایه 12 / 194. 5 ـ الکامل فی التاریخ 10 / 222. 6 ـ طبقات الشافعیه الکبری 6 / 30.

دیگر منابع: روضات الجنات 71؛ وفیات الاعیان 1 / 99؛ کشف الظنون 1 / 201.

احسان آذر کمندللّه

احمد ـ وهرگینی

احمد ـ وهرگینی (قرن ششم)

ابوابراهیم احمد بن محمد مهذب الدین وهرگینی ( وهرگیسی ).

وی از عالمان و دانشمندان شیعه در قرن ششم هجری1 و دارای کتاب های الموضح فی الاصول، و تعلیق التذکره می باشد2 که آقابزرگ احتمال می دهد تعلیقی بر اصول فقه شیخ مفید باشد. 3 بیش از این اطلاعی از او در دست نیست.

پی نوشت ها

[1] ـ طبقات اعلام الشیعه 2 / 15. 2ـ فهرست منتجب الدین 23. 3ـ الذریعه 4 / 222.

دیگر منابع: الذریعه 23 / 267؛ أمل الآمل 2 / 28.

احسان آذر کمندللّه

احمد ـ هارونی

احمد ـ هارونی (566 ه )

احمد بن سلیمان هارونی.

درباره با زندگی نامبرده اطلاع چندانی در دست نیست. وی محدث و در بعضی علوم دیگر نیز دستی داشت. کتاب های: اصول الاحکام، حقائق المعرفه، الحکمة الدریه اثر اوست. هارونی در سال 566ه درگذشت. 1

پی نوشت ها

[1] ـ المستدرک علی معجم المؤلفین 55.

محمود هیئتی

احمد ـ همدانی

احمد ـ همدانی (قرن ششم هجری)

احمد بن منوچهر همدانی شمس الدین امیرالشعرا معروف به شصت ( شست ) کُله.

از وی اطلاعات چندانی در دست نیست. به نوشته ذبیح اللّه صفا، شصت کُله از امرا و شعرای ایران در نیمه دوم قرن ششم هجری و از تربیت یافتگان دربار سلاجقه عراق است. او از ندیمان دربار سلطان طغرل پسر ارسلان ( 57
[1] ـ 590ه ) بود. همو می نویسد:
« راوندی که ( م599 یا پس از 607 ) از معاصران وی بوده، در کتاب راحة الصدور از احمد بن منوچهر با عنوان امیرالشعرا و سفیرالکبرا یاد کرده است ». سپس خود در معنای عبارت شصت کُله ( شست کُله ) که لقب احمد یا پدر او منوچهر بوده می نویسد: « چون یکی از آن دو ـ پسر یا پدر ـ انگشت شست شان کوتاه بود، به همین عنوان مشهور شدند. بخشی از سروده های شصت کله در کتاب تاریخ ادبیات در ایران آمده است ». 1 آقابزرگ تهرانی از دیوان اشعار او با عنوان دیوان شصت کله یاد کرده است. 2

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ ادبیات در ایران 2 / 852 ـ 853 و 25. 2 ـ الذریعه 9 / 525 ـ 526.

دیگر منابع: تاریخ نظم و نثر در ایران 1 / 88؛ لغتنامه دهخدا 9 / 12590.

اسماعیل اسماعیلی

احمد ـ همدانی

احمد ـ همدانی (548 ـ 541 ه )

ابوالفتوح احمد بن محمد بن سری بن سهل نجم الدین همدانی معروف به ابن صلاح.

اصل او از همدان بود، ولی به خواهش حسام الدین تمرتاش بن غازی در بغداد اقامت گزید و مورد اکرام او واقع شد. وی از سرشناسان و فضلا در علوم حکمت [ و منطق و فلسفه ] و از دانشمندان برجسته در فن پزشکی به شمار می رفت. دانش او در علوم حکمت به گونه ای بود که بر دقایق و اسرارش آگاهی کامل داشت. زبانی فصیح و تصنیفاتی دلنشین داشت که عباراتش قوی و از اتقان و استحکام برخوردار بود. او پس از بغداد به دمشق رفت و تا هنگام وفات، یعنی پانصد و چهل و اندی از هجرت، در آنجا بود و پس از وفات در قبرستان صوفیه به خاک سپرده شد. 1 بعضی از منابع جدید وفات او را در سال 541ه و بعضی دیگر در سال 548 ذکر کرده اند. 2

آثار ابن صلاح عبارت اند از: مقالة فی الشکل الرابع من اشکال القیاس الحملی که این شکل منسوب به جالینوس است، الفوز الاصغر فی الحکمه. 3

پی نوشت ها

[1] ـ عیون الأنبا، 591. 2 ـ هدیة العارفین 1 / 84؛ ایضاح المکنون 2 / 320؛ معجم المؤلفین 2 / 105. 3 ـ عیون الانباء 591.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی