احمد ـ یقنجیاحمد ـ یقنجی (م 517 ه )

ابوالمعالی احمد بن عثمان بن عمر یقنجی ( فیجی ) بغدادی.

حاجی خلیفه وی را محدث و دارای تألیفی به نام قواعد الادلة و شواهد الاحبه در علم اصول دانسته و می گوید مرگ او در سال 517ه روی داد. 1 بیش از این اطلاعی از او به دست نیامد.

پی نوشت ها

[1] ـ کشف الظنون 2 / 1357.

دیگر منابع: هدیة العارفین 1 / 82؛ معجم المؤلفین 1 / 311.

اسماعیل اسماعیلی

ادریس ـ موصلی

ادریس ـ موصلی (قرن ششم هجری)

ادریس بن سالم بن محمد موصلی.

ادریس از رجال قرن ششم هجری و از علما و بزرگان شیعه بود. ابن حجر عسقلانی به نقل از ابن ابی طی وی را فردی ثقه و مورد اعتماد ذکر کرده است. المنهاج فی الامامه و شرح قصیدة السید الحمیری تألیفات موصلی است. 1

پی نوشت ها

[1] ـ لسان المیزان 1 / 333.

دیگر منابع: اعیان الشیعه 3 / 229؛ معجم المؤلفین 2 / 217؛ دایرة المعارف الشیعیه العامه 3 / 48.

سیدمهدی حسینی عربی

ادیب صابر

ادیب صابر صابر ـ ترمذی

اسامه ـ شیزری

اسامه ـ شیزری (488 ـ 584 ه )

ابومظفر ( ابوحارث ) اسامة بن مرشد بن علی مؤیدالدوله مجدالدین شیزری کنانی، مشهور به ابن منقذ.

در سال 488ه در قلعه شیزر دمشق متولد شد. او را شیعه مذهب با عقیده ای نیکو توصیف کرده اند. اسامه در سال 499ه نسخه ای از کتاب ابن هدبه را نزد علی بن سالم سنبسی فرا گرفت. 1 پس از مدتی در شعر و ادب و کتابت تبحر یافت. او در سال 532ه از موطن خود شیزر به دمشق رفت و در آنجا به خدمت سلطان رسید و از مقربان دربار گردید. ابن منقذ فرماندهی چندین حمله به صلیبیان را بر عهده
داشت. به همین دلیل او را دلیر و شجاع توصیف کرده و ستوده اند. 2 او در روزگار فاطمیان و در ایام حکومت ظافر بن حافظ به مصر رفت و تا حکومت صالح بن رُزّ یک در آن دیار اقامت گزید. 3 ابن عساکر گوید اسامه از مصر دوباره به شام بازگشت و در حماة ساکن گردید و من در سال 558ه او را ملاقات کرده و بعضی از اشعارش را از خود وی شنیدم. 4 بازگشت مجدد وی به دمشق، با ایام سلطنت ملک ناصر صلاح الدین یوسف بن ایوب مصادف بود، و در این میان امیرعضد مُرهف فرزند اسامه همیشه ندیم وی بود. اسامه در شعر ید طولایی داشت تا آنجا که گویند بین امرا و شعرای قبیله خود، یعنی بنی منقذ از همه برتر و مشهورتر بود. 5 وی همچنین در حدود ده هزار بیت از اشعار جاهلیت را از حفظ داشت. فرزندش امیر مُرهف و نیز ابن عساکر، ابن سمعانی و دیگران از او روایت نموده اند. ابومظفر پس از 97 سال عمر6 در شب سه شنبه 23 ماه رمضان سال 584ه در دمشق وفات یافت و در ضلع شرقی جبل قاسیون دفن گردید. ابن منفذ شیزری آثار بسیاری تألیف نمود که به شرح زیر است: لباب الآداب چاپ شده، الاعتبار چاپ شده، البدیع فی نقد الشعر چاپ شده، التأسی و التسلی، الشیب و الشباب، النوم و الأحلام، إزهار الأنهار، التاریخ البدری، التجائر المربحة و المساعی المنجحه، القضاء، تاریخ القلاع و الحصون چاپ شده، نصیحة الرعاة، اخبار النساء، المنازل و الادیار چاپ شده، اخبار البلدان، ذیل یتیمة الدهر، کتابٌ فی اخبار اهله، تاریخ أیّامه [ احتمال دارد همان کتاب الاعتبار باشد ]. 7 شیزری همچنین دیوان شعری در دو مجلد دارد که ابن خلکان می گوید من آن را به خط خود وی دیده ام. 8 دیوان او چاپ شده است.

پی نوشت ها

1ـ سیر اعلام النبلاء 21 / 165. 2 ـ تاریخ مدینة دمشق 8 / 90. 3 ـ الوافی بالوفیات 8 / 378. 4 ـ تاریخ مدینة دمشق 8 / 90. 5 ـ معجم الادباء 5 / 188. 6 ـ سیر اعلام النبلاء 21 / 165. 7 ـ اعیان الشیعه 3 / 252. 8 ـ وفیات الاعیان 1 / 195.

دیگر منابع: نجوم الزاهره 6 / 107؛ مرآة الجنان 3 / 323؛ العبر 3 / 87؛ البدایة و النهایه 12 / 331؛ شذرات الذهب 4 / 279؛ کشف الظنون 1 / 72؛ الذریعه 11 / 92؛ دایرة المعارف الشیعیه العامه 3 / 305؛ الاعلام 1 / 291؛ معجم المؤلفین 2 / 225.

سیدمهدی حسین عربی