اسد ـ غسانیاسد ـ غسانی (485 ـ 534ه )

ابوالفضل اسد بن علی بن عبداللّه غسانی حلبی.

وی از دانشمندان شیعه در حلب بود. یحیی بن ابی طی در کتاب تاریخ خود از وی یاد کرده و او را عموی پدر خود دانسته است. غسانی فردی فقیه، نحوی و عالم به علم قرائات بود. در سال 485ه متولد شد. علاقه بسیار به آموختن علم داشت و قبل از اینکه به سن بلوغ برسد، علم قرائت را آموخت؛ سپس اصول را طبق مذهب امامیه فرا گرفت. وی در سال 534ه در بلاد قم درگذشت و از خود نسلی بر جای نگذاشت. 1 آثار او عبارت اند از: مناقب اهل البیت علیهم السلام، شرح دیوان ابی تمام، 2 ردیّه هایی بر کتاب العثمانیه جاحظ. 3

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 36 / 346. 2 ـ همان. 3 ـ لسان المیزان 1 / 383.

دیگر منابع: اعیان الشیعه 3 / 282؛ معجم المؤلفین 2 / 240.

محمود هیئتی

اسعد ـ ثقفی

اسعد ـ ثقفی (م598 ه )

ابومحمود اسعد بن احمد بن ابی غانم ثقفی اصفهانی ضریر.

اسعد از شاگردان جعفر بن عبدالواحد ثقفی بود و با برادرش زاهر، مسند ابویعلی را از ابوعبداللّه خلال فرا گرفت. 1 وی که فردی فقیه و محدث بود، کتابی با عنوان المنتقی من مسموعات الرئیس ابی الفضل الثقفی تألیف نمود. 2 ذهبی وفات ثقفی را در سال 598ه ذکر کرده است. 3

پی نوشت ها

[1] ـ شذرات الذهب 4 / 334. 2 ـ المستدرک علی معجم المؤلفین 119. 3 ـ سیر اعلام النبلاء 21 / 386.

دیگر منابع: العبر 3 / 121.

سیدمهدی حسینی عربی

اسعد ـ جَبلی

اسعد ـ جَبلی (زنده پیش از 520 ه )

اسعد بن عمر بن مسعود جبلی.

جبلی از علمای شیعه و از شاگردان اسعد بن احمد بن ابی روح ـ بزرگ شیعیان شام که حدود 520ه در صیدا یا حیفا کشته شد ـ بود. 1 وی قبل از سال 520ه در قید حیات بود و کتابی تحت عنوان الرد علی الاسماعیلیة و النُصیریه تألیف نمود. 2

پی نوشت ها

[1] ـ لسان المیزان 1 / 387. 2 ـ معجم المؤلفین 2 / 247.

دیگر منابع: اعیان الشیعه 3 / 298؛ دایرة المعارف الشیعیه العامه 3 / 374.

سیدمهدی حسینی عربی

اسعد ـ جوانی

اسعد ـ جوانی (م 588ه )

ابوالبرکات اسعد بن علی بن معمّر حسینی جوّانی عُبیدلی.

معروف به نحوی و منسوب به جوّانیه آبادی نزدیک احد در مدینه که بنوجوانی به آنجا منسوب هستند، بود. 1 بنوجوانی فرزندان محمد جوانی بن عبیداللّه اعرج بن حسین بن زین العابدین علیه السلام هستند که به گفته احمد بن محمد کیاء گیلانی ( از دانشمندان قرن دهم هجری ) در مصر و واسط نقابت داشتند و دارند. 2 به گفته یاقوت، اسعد، به نحوی معروف بود و در مصر سکونت داشت. 3 ابن عنبه ( م828 ) نیز از او به عنوان عالم، فاضل، نحوی و علامه یاد می کند. 4 از استادان او ابوالقاسم بن قطّاع و از شاگردان او می توان به پسرش محمد اشاره کرد که از دانشمندان بنام در علم نسب بوده است. 5 سیوطی شعری از اسعد نیز نقل کرده که در این شعر به دوستی اصحاب عشره مبشره سفارش می کند. 6 این نشان می دهد اسعد مذهب اهل سنت داشته است. شایان ذکر است بسیاری از منابع از پسرش محمد بن اسعد یاد کرده و وفات او را در سال 588ه دانسته اند؛ 7 ولی از خود اسعد یاد نکرده اند و تنها بعضی از منابع به اسعد بن علی اشاره کرده و وفات او را مانند پسرش در سال 588ه ذکر می کنند. اثر او التحفة الشریفه فی نسب النبی صلی الله علیه و آله است. 8

پی نوشت ها

[1] ـ معجم البلدان 2 / 175. 2 ـ سراج الانساب 117. 3 ـ معجم البلدان 2 / 175. 4 ـ عمده الطالب 294. 5 ـ بغیة الوعاة 1 / 441. 6 ـ همان. 7 ـ تاریخ الاسلام 41 / 307؛ الوافی بالوفیات 2 / 202. 8 ـ المستدرک علی معجم المؤلفین 120.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

اسعد ـ طرابلسی

اسعد ـ طرابلسی (م پیش از 520ه )

ابوالفضل اسعد بن احمد بن ابی روح طرابلسی معروف به ابن ابی روح.

وی از دانشمندان شیعی است که ریاست شیعیان را در شام