پی نوشت ها

[1] ـ عیون الانباء 651. 2 ـ النجوم الزاهره 6 / 113. 3 ـ اعیان الشیعه 3 / 295. 4 ـ عیون الانباء فی طبقات الاطباء 651. 5 ـ شذرات الذهب 4 / 288. 6 ـ عیون الانباء 651.

دیگر منابع: البدایة و النهایة 12 / 347؛ الاعلام 1 / 300؛ هدیة العارفین 1 / 204؛ کشف الظنون 1 / 243 و 2 / 1388؛ معجم المؤلفین 2 / 245.

سیدمهدی حسینی عربی

اسعد ـ میهنی

اسعد ـ میهنی (46
[1] ـ 527 ه )

ابوالفتح ( ابوسعید، ابوالفضل ) اسعد بن ابی نصر بن فضل میهنی مجدالدین قرشی عُمَری.

او در سال 461ه در میهنه ـ بین سرخس و ابیورد ـ متولد شد. 1 و بدان جا منسوب گردید. فقه را در مرو از ابومظفر سمعانی و موفّق هروی، و اصول را از ابوعبداللّه فراوی آموخت و از محضر درس اسماعیل بن حسن فرائضی نیز بهره برد. 2 میهنی در فقه مهارت خاصی یافت و در نظامیه مرو مشغول به تدریس شد و افراد بسیاری در درس فقه وی حاضر می شدند. او سپس به غزنه رفت و در آن دیار به علم و فضل مشهور گردید. اموال و خدم و حشم بسیار جمع نمود و از آنجا راهی بغداد شد. 3 در سال 507ه در نظامیه بغداد به تدریس پرداخت. وی پس از دو سال تدریس، از استادی آنجا عزل شد؛ اما دوباره در سال 517ه به آن مدرسه راه یافته، مسئولیت آنجا را بر عهده گرفت. 4 ابوالفتح نزد سلطان محمود سلجوقی از جایگاه خاصی برخوردار بود5 و از طرف همو به عنوان نماینده به مرو و از آنجا به همدان رفت و در آنجا اقامت گزید. میهنی در سال 527ه وفات یافت، 6 البته بعضی از منابع وفات وی را در سال 523ه ذکر کرده اند. 7 او صاحب تعلیقه بدیعی8 و کتاب دیگری با عنوان الطریقة للخلاف و الجدل تألیف نمود. 9

پی نوشت ها

[1] ـ شذرات الذهب 4 / 80. 2 ـ سیر اعلام النبلاء 19 / 632. 3 ـ طبقات الشافعیه الکبری 7 / 42. 4 ـ سیر اعلام النبلاء 19 / 632. 5 ـ الکامل فی التاریخ 10 / 660. 6 ـ وفیات الاعیان 1 / 207. 7 ـ المنتظم 17 / 255. 8 ـ سیر اعلام النبلاء 19 / 632. 9 ـ کشف الظنون 2 / 1113.

دیگر منابع: طبقات الشافعیه ( اسنوی ) 2 / 229؛ البدایة و النهایه 12 / 205؛ النجوم الزاهره 5 / 252؛ دول الاسلام 271؛ العبر 2 / 430؛ تذکرة الحفاظ 4 / 1288؛ هدیة
العارفین 1 / 204؛ معجم المؤلفین 2 / 250؛ روضات الجنات 2 / 7؛ لغتنامه دهخدا 2 / 1942.

سیدمهدی حسینی عربی

اسعد ـ یزدی

اسعد ـ یزدی (بعد از 580ه )

ابوذر اسعد بن حسین ( حسن ) بن سعد بن علی یزدی.

اهل یزد و ساکن اصفهان بود. 1 از افرادی مثل پدرش حسین و محمد بن ابی نصر و ابونصر بن محمد علم قرائت را آموخت. او سپس به بغداد رفت و در سال 536ه کتاب السبعه ابن مجاهد را که از علی بن عبدالسید صباغ آموخته بود، در جامع قصر آن شهر روایت نمود. 2 وی که پیرو مذهب حنفی بود، از زاهر بن طاهر خشوعی، مناقب ابوحنیفه اثر ابوعبداللّه حسین بن محمد صیمری را شنید3 و آن را روایت کرد. 4 اسعد علاوه بر فعالیت های علمی در امور اجتماعی نیز ورود داشت؛ ازاین رو مدتی به امر قضاوت پرداخت و درنهایت پس از سال 580ه درگذشت. 5 آثاری که تألیف کرد عبارت اند از: غایة المنتهی و نهایة المبتدی فی القرائات العشر، المنتقی، و کتاب مختصری که در آن امالی قتیبه را جمع کرده است. ابن جزری گوید: « من در سال 808 ه در یزد کتاب غایة المنتهی یزدی را دیدم، وی در این کتاب قرائت خود را به ابوالکرم شهر زوری، ابونصر محمد بن عبدالملک بن خیرون و تنی چند از بزرگان اسناد داده است. 6

پی نوشت ها

[1] ـ الاعلام 1 / 300. 2 ـ غایة النهایة 1 / 159. 3 ـ جواهر المضیئه 1 / 381. 4 ـ دایرة المعارف الشیعیه العامة 3 / 372. 5 ـ معجم المؤلفین 2 / 246. 6 ـ غایة النهایة 1 / 159.

سیدمهدی حسینی عربی

اسماعیل ـ باخَرْزی

اسماعیل ـ باخَرْزی (قرن ششم هجری)

اسماعیل تاج الدین باخرزی.

با خرزی از شاعران فارسی زبانِ قرن ششم1 بود که در باخرز از نواحی نیشابور زندگی می کرده است. دهخدا گوید: اسماعیل تاج الدین باخرزی از شاعران باخرز است و عوفی در لباب الالباب گفته که وی از اکابر و اعیان باخرز بود و ذات او مجمع فضایل و مفاخِر. دهخدا سپس اشعاری از وی را به نقل از این کتاب نقل کرده و