پی نوشت ها

[1] ـ تذکرة الحفاظ 4 / 127. 2 ـ المنتظم 18 / 10. 3 ـ تاریخ الاسلام 36 / 367. 4 ـ تذکرة الحفاظ 4 / 127. 5 ـ هدیة العارفین 1 / 211. 6 ـ معجم المؤلفین 2 / 285 و 293.

دیگر منابع: الکامل فی التاریخ 11 / 80؛ الوافی بالوفیات 9 / 211؛ البدایة و النهایة 12 / 217؛ سیر اعلام النبلاء 20 / 80؛ بغیة الوعاة 1 / 455؛ هدیة العارفین 1 / 211.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

اسماعیل ـ جرجانی

اسماعیل ـ جرجانی (م 531ه )

ابوابراهیم اسماعیل بن حسن بن محمد زین الدین علوی حسینی جرجانی.

دانشمند و پزشک اهل گرگان که مدت بسیاری را در شهر خوارزم اقامت کرد و تعدادی از کتاب های خود را در آنجا تألیف نمود. در علم پزشکی، یگانه دوران بود. محمود بن محمد بن عباس نیز در تاریخ خوارزم از وی یاد کرده و گوید: او خوش برخورد، شیرین زبان و بر جمیع مردم مهربان بود؛ [ ولی ] در باب دین مساهله و سستی می نمود. از مشایخ او در نیشابور ابوالقاسم قُشَیری است که کتاب الاربعین او را از او حدیث کرده است. 1 وی همچنین معاصر با ابوسعد عبدالکریم بن محمد سمعانی ( م562ه ) و شیخ اجازه اوست. 2 در اواخر عمر به مرو هجرت کرد و در همانجا در سال 531ه وفات یافت. 3 گفتنی است یاقوت وفات وی را در سال 541ه ذکر کرده است؛ 4 ولی گفته سمعانی صحیح تر به نظر می رسد؛ زیرا سمعانی معاصر وی بوده و با او مراوده و معاشرت داشته است. تألیفات جرجانی عبارت اند از:

خفی علائی چاپ شده، الطب الملوکی، الذخیره ( ذخیره خوارزمشاهیه ) در پزشکی چاپ شده، الاغراض [ مختصر الذخیره ]، یادگار به فارسی در پزشکی، الرد علی الفلاسفه، تدبیر یوم ولیله، وصیف نامه، 5 الاعراض الطبیه والمباحث العلائیه، زبدة الطب در یک جلد که مشتمل است بر حقایق ظاهری بدن و دقایق باطنی آن، 6 التذکرة الاشرفیه فی الصناعة الطبیه. 7

پی نوشت ها

1ـ التحبیر 1 / 90؛ الاعلام 1 / 312. 2 ـ معجم البلدان 2 / 142. 3 ـ التحبیر
1 / 90. 4 ـ معجم البلدان 2 / 142. 5 ـ تاریخ حکماء الاسلام 191. 6ـ هدیة العارفین 1 / 210؛ کشف الظنون 2 / 952. 7ـ معجم المؤلفین 2 / 264.

دیگر منابع: ایضاح المکنون 1 / 611.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

اسماعیل ـ جزینی

اسماعیل ـ جزینی(م حدود 580 ه )

اسماعیل بن حسین شهاب الدین عودی عاملی جزّینی.

علامه، شاعر، ادیب و متکلم شیعی، 1 از جزین ( واقع در جنوب لبنان ) به عراق آمد و از علمای حله استفاده کرد و بهره های بسیاری برد؛ سپس به شهر خویش جزین بازگشت و به تبلیغ تصنیف و ارشاد مردم پرداخت. وفات وی را در جبل عامل در حدود سال 580ه گفته اند؛ 2 ولی درواقع، عصر و طبقه او معلوم نیست. آقابزرگ تهرانی گوید: ظاهرا او از خویشان ابن عودی شاگرد شهید ثانی ( م 965ه ) بوده و سیدمحسن امین نیز با تعبیر « گمان می رود »، همین احتمال را داده است. 3 وی کتاب الیاقوت را که از ابن نوبخت و در علم کلام است، به نظم درآورده و شرح کرده است که شیخ حر عاملی از آن به عنوان ارجوزةٌ فی شرح الیاقوت یاد کرده است. 4

پی نوشت ها

[1] ـ أمل الآمل 1 / 41. 2 ـ اعیان الشیعه 3 / 319. 3 ـ الذریعة 1 / 480؛ اعیان الشیعه 3 / 319. 4 ـ أمل الآمل 1 / 41.

دیگر منابع: معجم المؤلفین 2 / 265؛ کشف الأستار 1 / 102؛ ریاض العلماء 1 / 83؛ الطلیعة من شعراء الشیعه 1 / 127.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

اسماعیل ـ حریری

اسماعیل ـ حریری (م516ه )

ابوالحسن اسماعیل بن علی حریری.

از دانشمندان قرن ششم که عالِم به تعبیر خواب بود. 1 اثر او در این زمینه کتاب التحریر فی علم التعبیر است که نسخه ای از آن در کتابخانه کوپریلی موجود است. 2

پی نوشت ها

[1] ـ معجم المؤلفین 2 / 280. 2 ـ هدیة العارفین 1 / 211.

دیگر منابع: لغتنامه دهخدا 19 / 496؛ ایضاح المکنون 1 / 233.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی