یا هفت پیکر یا هفت گنبد است که مشتمل بر 5136 بیت است و درباره داستان بهرام گور است. پنجمین مثنوی اسکندرنامه است شامل 10500 بیت که به دو قسمت شرفنامه و اقبالنامه تقسیم بندی شده است. 5 به گفته نفیسی، نظامی بیش از 45 سال مشغول نظم پنج مثنوی خود بوده که پس از مرگ وی آنها را انتشار داده اند. 6

پی نوشت ها

[1] ـ آثار البلاد و اخبار العباد 600 ـ 601. 2 ـ تاریخ ادبیات در ایران ( دکتر صفا ) 2 / 799 ـ 800. 3 ـ تاریخ ادبیات 92 ـ 93. 4 ـ آثار البلاد و اخبار العباد 600 ـ 601. 5 ـ تاریخ ادبیات در ایران 800 ـ 804 6 ـ تاریخ نظم و نثر در ایران 1 / 104.

دیگر منابع: الذریعه 9 / 1207 و 25 / 233؛ ریحانة الادب 6 / 211؛ فرهنگ سخنوران 610؛ فرهنگ بزرگان 102؛ لغتنامه دهخدا 13 / 19958؛ هدیة العارفین 1 / 225؛ دیوان قصاید و غزلیات گنجوی ( مقدمه ).

اسماعیل اسماعیلی

امام زاده

امام زاده محمد ـ شرغی امیر معزی محمد ـ معزی

امیّه ـ اشبیلی

امیّه ـ اشبیلی (460 ـ 529 ه )

ابوصلت امیه بن عبدالعزیز بن ابی صلت اشبیلی دانی اندلسی معروف به ابن ابی صلت.

وی در دانیه شهری در شرق اندلس در سال 460ه متولد شد. ابوصلت از ابوولید وَقْشی قاضی آنجا استفاده کرد. 1 او علوم ادبی و فلسفی را در بلاد خویش فرا گرفت؛ پس از آن به سیر آفاق و مسافرت پرداخت. در ایام افضل وارد مصر گردید و اِکرامی که توقع داشت از وی ندید؛ ازاین رو قصیده ای در شکایت مصر انشا نمود. 2 ابن ابی اُصیبعه گوید: « وی در حدود سال 510 به مصر آمد و مدتی را در قاهره اقامت گزید و سپس به اندلس بازگشت. او مدتی نیز به دلیل غرامت اموال و ابزاری که به رأی او در قعر دریا فرو رفته بود، در حبس افضل بن جیوش امیر اسکندریه گذراند ». 3 به گفته ذهبی او بعضی از کتاب های خود را در همین زندان به رشته تحریر درآورد. 4 وی در دانش پزشکی بر اقران خویش پیشی گرفت و در شناخت ادب به دقایقی دست پیدا کرد که دیگر ادبا به آن نرسیده و آن را درک نکرده بودند و به همین گونه در علم ریاضی، هندسه، موسیقی، منطق، فلسفه،
شعر، رجال و نجوم، سرآمد فضلا و محل رجوع طالبان این علوم گردید. 5 وی درنهایت در سال 528 یا ماه محرم 529 به مرض استسقاء در مهدیه وفات کرد و در منستیر ( هر دو محلی است در افریقیه ) دفن شد. 6

آثار او عبارت اند از: الادویة المفرده علی ترتیب الاعضاء المتشابهة الاجزاء و الآلیه؛ الانتصار لحنین بن اسحاق فی مسائله فی رد علی ابن رضوان ایاه؛ الاقتصار فی الهندسه؛ تقدیم الذهن فی المنطق؛ صدیقة الادب فی شعراء العرب من الاندلس، دیوان الرسائل؛ دیوان شعر؛ رسالة العملِ بالاسطرلاب؛ الرسالة المصریه فی آثار و رجال مصر و مشهوداته که این رساله را برای ابوطاهر یحیی بن تمیم بن معز تألیف کرده و در آن تراجم، عده ای از اطبا و منجمان و شعرا و اهل ادب مصر را آورده است؛ الدیباجه فی مفاخر صُنْهاجه؛ الملح العصریه من شعراء اهل الاندلس و الطاریئن علیها؛ رسالة فی الموسیقی و الوجیز فی الهندسه. 7 ذهبی آن را الوجیز فی علم الهیئه ذکر کرده است. 8

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 36 / 163. 2 ـ تاریخ الحکماء 114. 3 ـ عیون الأنباء 460. 4 ـ تاریخ الاسلام 36 / 164. 5 ـ عیون الانباء 420. 6 ـ عیون الانباء 462؛ تاریخ الاسلام 36 / 165 و 173. 7 ـ عیون الانباء 462؛ هدیة العارفین 1 / 228. 8 ـ تاریخ الاسلام 36 / 165 و 173.

دیگر منابع: التکملة لکتاب الصله 1 / 168؛ وفیات الاعیان 1 / 243؛ سیر اعلام النبلاء 19 / 634؛ العبر 4 / 74؛ الوافی بالوفیات 9 / 402؛ شذرات الذهب 4 / 85؛ الاعلام 2 / 23؛ معجم الادباء 7 / 52؛ معجم المؤلفین 3 / 3؛ کشف الظنون 1 / 51، 173، 305، 469، 646، 772، 777، 845، 891، 894 و 2 / 1103 و 1472؛ ایضاح المکنون 1 / 111؛ المستدرک علی معجم المؤلفین 136.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

انوری

انوری علی ـ انوری

انوشیروان ـ کاشانی

انوشیروان ـ کاشانی (459 ـ 532 ه )

ابونصر انوشیروان بن محمد بن خالد بن محمد شرف الدین وزیر کاشانی.

انوشیروان در سال 459ه در کاشان متولد شد. 1 البته برخی زادگاه او را شهر ری دانسته اند. وی نخست در سال 517ه به وزارت سلطان محمود سلجوقی رسید و با او به بغداد رفت و در محله « حریم