به چيزى كه علم و آگاهى در باره آن ندارى، توجّه مكن و بر آن اصرار نورز و مايست، زيرا گوش و چشم و دل همگى در كارشان مسئولند. «تاريخ القرآن/ ابو عبد اللّه زنجانى‌[1]-»

آغاز تفسير قرآن‌

راغب اصفهانى، مى‌نويسد: «تفسير يعنى اظهار كردن معنى قابل دريافت و معقول، كه ويژه مفردات و واژه‌هاى دور از ذهن است» و چون چنين است مى‌بينيم در زمان نزول قرآن مردم در باره مفردات قرآن از پيامبر پرسشهائى مى‌نمودند و نهال تفسير از همان آغاز توسّط خود پيامبر 6 بوسيله بياناتش غرس شده است.

پرسش‌ها از اين قرار بود:

1- از وجود خداى. (إِذا سَأَلَكَ عِبادِي عَنِّي‌ ...- 186/ بقره).

2- از تغييرات شكل ماه مى‌پرسيدند. (يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ‌ ... 189/ بقره).

3- از كمّيّت و كيفيّت انفاق. (يَسْئَلُونَكَ ما ذا يُنْفِقُونَ‌ ...- 215).

4- از ماههاى حرام. (يَسْئَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرامِ‌ ... 217/ بقره).

5- از خمر و قمار و شرط بندى. (يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَيْسِرِ ...- 219/ بقره).

6- از وضع و سرپرستى يتيمان. (يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْيَتامى‌ ...- 240/ بقره).

7- از پاكى‌ها كه چه چيزى حلال است. (يَسْئَلُونَكَ ما ذا أُحِلَّ لَهُمْ‌ ...- 4/ مائده).

[1] ابو عبد اللّه زنجانى دانشمند معاصر و نويسنده تاريخ قرآن كه 98 سال قبل در شهر زنجان متولّد شده است با مسافرت بكشورهاى شام، حجاز و فلسطين در مصر با علماء آنجا مناظره نموده، احمد امين با ديدن او اظهار دوستى خالصانه نموده مى‌گويد:« امروز فرصتى سعيد و مبارك است و موقع آن است كه عقلا و علماء در صدد زنده كردن عوامل الفت ميان فرقه‌هاى مسلمين و مى‌راندن خصومت باشند» ابو عبد اللّه در تهران در دانشكده الهيّات در آن زمان فلسفه و تفسير تدريس نموده است، آثارش:

1- تاريخ القرآن 2- بقاى نفس بعد از فناى جسم 3- فيلسوف پارسى صدر الدّين شيرازى، 4- و ترجمه قسمتى از الابطال 5- كتاب عظمت حسين بن على( ع) بفارسى و كتابهاى ديگر است( مقدّمه تاريخ قرآن عربى).