(اى پيامبر هر كه را تو دوست دارى هدايتش
نتوانى ولى خداى كسى را كه مىخواهد هدايت مىكند زيرا او به هدايت پذيرفتگان
آگاهتر است)[1].
(او به پنهانىهاى دل مؤمنين و باطن دو رويان و راستگويان آگاه است و
إنّه يعلم ما فى الصّدور).
قبلا ياد آور شدم همانطور كه فرشتگان حامل بركات در خانه و جايگاهى
كه تصويرى يا سگى در آنجا باشد داخل نمىشوند، همانطور هم آرامش دل كه لازمه
دريافت و فهم بيانات روشن الهى است در دلى كه از خود بزرگ بينى و آزمندى و حرص،
سرشار است وارد نمىشود زيرا خداى فرموده است:
ياد آور شدم نخستين چيزى كه از علوم مختلف براى درك و فهم قرآن نياز
داريم و بايستى به آن پرداخته شود علوم الفاظ است و بخشى از اين علوم علم تحقيق در
الفاظ مفرد و تك واژهها است.
[1] راغب اصفهانى ;( در پايان كتاب مفرداتش در حرف( ه)
ذيل واژه هدايت معانى مختلف چهار گانه هدايت را كه عبارت است از 1- هدايت فطرى 2-
هدايت عقلانى 3- هدايت ايمانى و عملى 4- هدايت الهى كه همان وصول به مطلوب است با
بيانى كم نظير كه در تفاسير ديگر كمتر به آن توجّه شده شرح داده است و اشكال كلامى
و فلسفى شكّاكان و بدبينان را به كلّى برطرف ساخته است، روش راغب در تفسير احاطه
نظرى و عميق به همه آيات است و توانسته است آيات قرآن را با يكديگر و با كمك
احاديث معتبر تفسير كند يعنى( تفسير تفصيلى) همان كارى كه خاور شناسان معروف مانند
ژول لابوم و ادوارد ونيته و فلوگل در زمان ما تدوين كرده و بنام( تفصيل الآيات
القرآن الكريم) و( المعجم المفهرس لألفاظ القرآن الكريم) چاپ كرده كه كتاب اوّل
بفارسى ترجمه شده است و به راستى زحماتشان كه دنباله روى آن مفّسرين عاليمقدار اسلام
است قابل تقدير است.