responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن نویسنده : راغب اصفهانى، حسين بن محمد    جلد : 1  صفحه : 145

سخن خداى تعالى در اين آيه (وَ أَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْراً أَبابِيلَ‌- 2/ فيل) يعنى پرندگان متفرق مانند قطار شتران. مفرد أبابيل (أبيل‌) است.

أتي‌

: الإتيان‌: به آسانى آمدن، و به سيلاب ريزان مى‌گويد: أَتِيٌ‌ و أَتَاوِيٌ‌، مرد غريب را هم به جهت همين شباهت معنى (أتاوىّ) گويند كه دائما در حركت است و جائى براى اسكان ندارد. در مورد آمدن و وارد شدن شخص براى كار و تدبير امور و همچنين در مورد آمدن براى انجام كار خير و شرّ و همچنين در أعيان و أعراض‌[1] اتيان بكار مى‌رود خداى تعالى فرموده است (إِنْ‌ أَتاكُمْ‌ عَذابُ اللَّهِ أَوْ أَتَتْكُمُ السَّاعَةُ- 40/ أنعام) و آيه (أَتى‌ أَمْرُ اللَّهِ‌ 1/ نحل) (فَأَتَى اللَّهُ بُنْيانَهُمْ مِنَ الْقَواعِدِ- 26/ نحل) تماما در معنى أمر و تدبير است كه خداوند تدبير امور مى‌كند مانند آيه (جاءَ رَبُّكَ‌- 22/ فجر) كه همان تدبير امور است (پس آمدن يا- إتيان- و مجئ- در آيات فوق، و آيات مشابه آنها انجام دادن و پرداختن به امر است) مانند اين شعر شاعر كه مى‌گويد:

أَتَيْتَ‌ المروءة من بابها

(جوانمردى را از راه و طريق خودش انجام دادى. (و به اصطلاح معروف فارسى از در وارد شدى كه كنايه از درست انجام داده كار است).

و آيه (فَلَنَأْتِيَنَّهُمْ بِجُنُودٍ لا قِبَلَ لَهُمْ بِها- 37/ النّمل) و (لا يَأْتُونَ الصَّلاةَ إِلَّا وَ هُمْ كُسالى‌ وَ لا يُنْفِقُونَ إِلَّا وَ هُمْ كارِهُونَ‌- 54/ توبه) در اين آيه پرداختن به نماز در حالى كه دقّت و توجّه ندارد و كسالت دارند، اشاره شده است.

و در آيه (يَأْتِينَ الْفاحِشَةَ- 15/ نساء) كه در قرائت عبد اللّه- يأتى الفاحشة- است‌


[1] أعيان و أعراض دو اصطلاح فلسفى است، اعيان يعنى خود شي‌ء و ذات هر چيز كه آن را در پديده‌هاى وجودى ثابت فرض مى‌كنند( به استثناى ملّا صدرا ; كه به حركت جوهرى و ذاتى قائل است) امّا اعراض كه جمع عرض است يعنى صفات و ظواهر هر چيز كه قابل دگرگونى است مانند رنگها، مزه‌ها، صفات، بوها و خواصّ هر شي‌ء كه در وجود خود بموضع، و محلّ يا جوهر و جسم محتاج است زيرا عرض قائم به شي‌ء است، راغب اصفهانى ; واژه إتيان را در أعيان أعراض با استناد به چند آيه كه پس از آن ذكر كرده است بكار مى‌برد يعنى خداى تعالى مدبّر امور بهمه چيز از ظاهر و باطن اشياء است.

نام کتاب : ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن نویسنده : راغب اصفهانى، حسين بن محمد    جلد : 1  صفحه : 145
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست