responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن نویسنده : راغب اصفهانى، حسين بن محمد    جلد : 1  صفحه : 158

مى‌شود، مانند افعال قلوب كه دو مفعول مى‌گيرند و عمل مى‌كنند، در آيات زير:

(لا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَ النَّصارى‌ أَوْلِياءَ- 51/ مائده) و آيه (وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ- 6/ شورى) و (فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِيًّا- 110/ مؤمنون)- و (أَ أَنْتَ قُلْتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِي وَ أُمِّي إِلهَيْنِ مِنْ دُونِ اللَّهِ‌- 116/ مائده) در تمام آيات فوق اتّخاذ با دو مفعول به كار رفته (و به معانى- قرار دادن- گرديدن- حاصل كردن و ساختن است) و آيه (وَ لَوْ يُؤاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِظُلْمِهِمْ‌- 6/ نحل). لفظ مؤاخذة در آيه هشدارى است بر مجازات و معاقبه يا رو برو شدن مردم به نتيجه ناسپاسيشان، در برابر نعمتها و رحمتهائى كه از خداى تعالى دريافت كرده‌اند.

در مثل گويند: (فلان‌ مأخوذ) و به اخذة من الجّن- كنايه از بيمارى سخت روانى است و و فلان يأخذ مَأْخَذَ فلان- يعنى راه او را مى‌رود و چون او كار مى‌كند. و رجل‌ أُخُذٌ و به أُخُذٌ- كنايه از بيمارى چشم و هلاكت است، الإِخَاذَة و الإِخَاذ- زمينى است كه كسى آن را براى خودش مى‌گيرد و تصرّف مى‌كند.

و نيز گفته‌اند- و مَنْ أَخَذَ أَخْذَهُمْ‌- و- إِخْذَهُمْ‌- هر دو بكار مى‌رود.

أخو

: أخ‌ برادر، اين واژه در اصل (أخو) است و به كسيكه در ولادت از يك پدر و مادر يا يكى از آن دو يا همشير بودن يعنى از يك پستان شير خوردن با ديگرى مشترك باشد او را برادر گويند، و به صورت استعاره به هر كسيكه با ديگرى در قبيله يا در دين يا در كار و صنعت يا معامله و دوستى و در مناسبات ديگر مشاركت داشته باشد برادر گويند مانند اين آيه قرآن (لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَ قالُوا لِإِخْوانِهِمْ‌- 156/ آل عمران) يعنى بخاطر مشاركتشان در كفر إخوان ناميده شده‌اند.

و آيه (إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ‌ إِخْوَةٌ- 10/ حجرات) و آيه (أَ يُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ‌ أَخِيهِ‌ مَيْتاً- 12/ حجرات) (در چند آيه فوق لفظ برادر (اخ) در معنى مستعار خود بكار رفته است)، و همينطور آيه (فَإِنْ كانَ لَهُ إِخْوَةٌ- 11/ نساء) يعنى برادران و خواهران (إخوان و أخوات).

و در آيه (إِخْواناً عَلى‌ سُرُرٍ مُتَقابِلِينَ‌- 47/ حجر) نشانه‌اى است از نفى مخالفت و ناهماهنگى در ميان ايشان كه در بهشت، همه برادرند.

كلمه‌ أخت‌ مؤنث (أخ) است يعنى خواهر، و حرف (ت) در آخر كلمه اخت‌

نام کتاب : ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن نویسنده : راغب اصفهانى، حسين بن محمد    جلد : 1  صفحه : 158
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست