responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن نویسنده : راغب اصفهانى، حسين بن محمد    جلد : 1  صفحه : 159

عوض حرف محذوف اصلى آن است و در آيه (يا أُخْتَ هارُونَ‌- 28/ مريم) خطاب خواهر بودن مريم به هارون از جهت همسان بودن در صلاح، و شايستگى است نه در خواهر بودن نسبى‌[1]. دارند آنها نيز بهمان علّت عاطفى برادر خطاب شده‌اند، هر چند كه برادر نسبى نباشند و همين طور آيات زير:

(وَ إِلى‌ ثَمُودَ أَخاهُمْ‌- 73/ اعراف) و (وَ إِلى‌ عادٍ أَخاهُمْ‌- 65/ اعراف) و (وَ إِلى‌ مَدْيَنَ أَخاهُمْ‌- 85/ اعراف) و امّا در آيه (وَ ما نُرِيهِمْ مِنْ آيَةٍ إِلَّا هِيَ أَكْبَرُ مِنْ أُخْتِها- 48/ زخرف) از اين جهت در آن آيه، آيات طبيعى به خواهر تشبيه شده‌اند كه در صحّت و روشنى و صدق مشتركند. پس عبارت (أكبر من اختها) كه قسمتى از آيه است ضمير (ها) به آيات و آيه قبل بر مى‌گردد. كه گوئى همه آيات از يك اصلند و ناميدن (اخت) براى آيات از نظر شباهت در روشنى مفهوم آنهاست.

و همينطور در آيه (كُلَّما دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَها- 38/ اعراف) هر قومى و امّتى كه داخل دوزخ مى‌شوند به پيشوايان و سران دنيائى خود كه باعث گمراهيشان بوده‌اند نفرين مى‌كنند زيرا در كفر و ظلم همانند بوده‌اند و اين معنى در آيه (أَوْلِياؤُهُمُ الطَّاغُوتُ‌- 357/ بقره) اشاره شده است.

تَأَخَّيْتُ‌، كه به معنى تحرّيت، يعنى هماهنگ بودن و هم هدف بودن كه به صورت استعاره به كار رفته و همان قصد و هدف مشترك برادر براى برادر ديگر است.

گاهى هم از واژه إخوه معنى ملازمت و همراهى نمودن استفاده مى‌شود.

عبارت- أَخِيَّة الدّاية- حلقه و ريسمانى است كه حيوان را با آن به زمين مى‌بندند.


[1] هارون برادر حضرت موسى هزار سال قبل از حضرت مريم بوده لذا خطاب نمودن‌( يا أُخْتَ هارُونَ) به مريم از جهت اين است كه در پاكى و شايستگى همسنگ اوست كه به او مى‌گويند تو با اين پاكدامنى چگونه فرزنددار شده‌اى؟

آيات بعد مؤيّد اين مطلب است. حيات دنيا و آخرت را سنائى عارف گرانقدر اينطور توصيف كرده است:

سألتُ حبيبى الوصلَ منه دُعابَةً

و أعْلَمُ أنَّ الوصل ليس يكونُ‌

فمَاسَ دلالًا و ابتهاجاً و قال لى‌

برفقٍ مجيباً( ما سألتَ يَهُونُ)

نام کتاب : ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن نویسنده : راغب اصفهانى، حسين بن محمد    جلد : 1  صفحه : 159
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست