لازم است‌[1].

استئذان‌: طلب إذن (إِنَّما يَسْتَأْذِنُكَ‌ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ‌- 45/ توبه) و آيه (فَإِذَا اسْتَأْذَنُوكَ‌- 62/ نوح) (اين دو آيه در باره كسانى است كه از پيامبر براى نرفتن به جنگ اجازه مى‌خواستند كه شركت نكنند).

إِذَن‌، حرف جواب و جزاء در سخن است به اين معنى كه بكار بردن اين كلمه اگر در صدر جمله و آغاز كلام باشد و پس از آن فعل مضارع بيايد آنرا منصوب مى‌كند، مثل- إذن أخرج-.

إذن همواره در حالت اقتضاى پاسخ دادن چه صريح باشد و چه در تقدير بكار مى‌رود، عبارتى كه با (إذن) آغاز مى‌شود متضمّن مطالبى است كه در جواب و جزاى عبارت مربوط بآن پاسخ است و اگر كلماتى قبل از إذن بيان شود و فعل‌

[1] متأسّفانه كتابى كه راغب اصفهانى ; وعده‌اش را داده با كتابى كه در مقدّمه اين كتاب آرزوى نوشتنش را داشته به عمل نپيوسته. مطلب فوق را امام على( ع) بيان فرموده كه( لا تكن ظالما و لا تكن مظلوما) بايد دانست نيروئى را كه خداوند در سرشت انسان قرار داده و تجلّى آنرا بشر در طول تاريخ خويش به روشنى ديده است اين است كه ستمگرانى و بزهكاران و كافرانى پس از برخورد با پيامبران و يا حكيمان و عارفان حالت ستمكاريشان به دفع ستم و اجراى عدالت تبديل شده است( از حكما مانند برخورد خواجه نصير طوسى با مغولان) ظلم و ستم امرى فطرى نيست، در حقيقت بكار بردن نيروهاى نفسانى در مسير انحرافى است، تنفر و انزجار تمام بشر از زشتى و ستم و تمايل آنها به عدالت و نيكى از همان فطرت پاك الهى سر چشمه مى‌گيرد و اصل در خلقت و آفرينش، در بشر بر ايمان و انجام عدل و نيكى است( وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ‌- 56/ ذاريات) اگر ظلم و ستم، خواست و اراده خدا بود در آيات زير نمى‌فرمود كه( وَ مَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْماً لِلْعِبادِ- 31/ غافر) و( وَ مَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْماً لِلْعالَمِينَ‌- 108/ آل عمران) اگر خداى تعالى به مصداق اين آيات براى بندگان و جهانيان اراده ظلم نمى‌كند و ظلم را از آنان نمى‌خواهد، پس ظلم ظالمان سركشى از فرمان خداى خارج از خواست پروردگار لطيف و رحيم است امّا پس از وقوع ظلم و عدل و اظهار ايمان و كفر از سوى آزمايش دهندگان يعنى( همه انسانها) يقينا آن اعمال در پيشگاه عدل و علم خداى تا زمانى كه با توبه و ايمان، آثار انحراف محو نشده باشد وجود دارد كه( إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ‌- 114/ هود) بنابر اين امورى ثابت مبنى بر مشيّت و علم و اراده خداى در جهان وجود دارد و آن امور فطرت، و آفرينش، ناموس خلل ناپذير الهى است كه:( لا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ‌- 30/ روم) و( فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدِيلًا- 43/ فاطر) امّا امورى هم غير ثابت و در حال تغيير پيوسته از انسانها سر مى‌زند كه حقّش ثابت و باطلش با شرايطى كه گفته شده محو مى‌گردد.