أشر

: الأَشَر يعنى شدّت سر خوشى و سر مستى، فعل آن- أَشِرَ يَأْشَرُ، أَشَراً- خداى تعالى فرمايد: (سَيَعْلَمُونَ غَداً مَنِ الْكَذَّابُ‌ الْأَشِرُ-؟ 26/ قمر) (يعنى بزودى خواهند دانست كه چه كسى متكبّر دروغ گوى و جاه طلب است).

أشر در معنى جاه طلب و سر خوش بليغتر و رساتر از معنى واژه- بطر- است ولى- بطر- در مورد فرح و شادى رساتر است حالت- بطر- اگر بيشتر اوقات بر احوال انسان غلبه داشته باشد ناپسند است و آنرا به- فرح- تعبير مى‌كنند، چنانكه خداى تعالى فرمايد: (إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْفَرِحِينَ‌- 76/ قصص) گاهى هم پسنديده و شايسته است هر گاه باندازه لازم و در جاى خود باشد چنانكه خداى فرمايد: (فَبِذلِكَ فَلْيَفْرَحُوا- 58/ يونس) زيرا فرح در اينجا ناشى از سرور و شادى بر حسب حكم عقل است.

أَشَر- فرحى است كه بر حسب فرمان هوى و هوس انجام مى‌شود.

ناقة مِئْشِير- شترى با نشاط كه بر طريق تشبيه گفته شده يا شترى لاغر اندام- چنانكه گفته‌اند- أَشَرْتُ‌ الخشبة- يعنى چوب را نازك كردم.

أصر

: أَصْر بستن چيزى و حبس كردن به قهر و زور، افعالش چنين است- أَصَرْتُهُ‌ فهو مَأْصُور. المَأْصَر و المَأْصِر-: محل بستن كشتى (اسكله) و محبس كشتى است يعنى زندان. در آيه (وَ يَضَعُ عَنْهُمْ‌ إِصْرَهُمْ‌- 57/ اعراف) امورى است كه آنها را از خيرات و رسيدن به ثواب و پاداش باز مى‌دارد، و در اين معنى آيه (وَ لا تَحْمِلْ عَلَيْنا إِصْراً- 286/ بقره) (گرانبارى در فرمانبرى و پيمان و موانع خيرات را بر ما منه).

إِصْر: در آيه فوق به معنى بار سنگين است و تحقيقش همان است كه ياد آور شدم، الإِصْر يعنى عهد و پيمان مؤكّدى كه آن تأكيد، مانع شكستن و نقض آن را از ثواب و خيرات است، خداى فرمايد (أَ أَقْرَرْتُمْ وَ أَخَذْتُمْ عَلى‌ ذلِكُمْ إِصْرِي‌- 81/ آل عمران) يعنى پيمان مؤكّد و استوار.

الإِصَار- طنابها و ريسمانهائى كه ستونهاى خانه‌[1] را بر پاى مى‌دارد، و- ما

[1] منظور همان طنابهاى خيمه و چادرها و يا سراپرده‌هائى است كه تقريبا خانه بيشتر مردم بوده و امروز عشاير و كوچ نشينان همانگونه خانه‌ها دارند كه با طناب بر پا مى‌شود.