responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن نویسنده : راغب اصفهانى، حسين بن محمد    جلد : 1  صفحه : 177

يَأْصِرُنِي‌ عنك شى‌ء- چيزى مرا از تو باز نمى‌دارد و مانع نمى‌شود.

الأَيْصَر: عبائى كه در آن پوشال مى‌ريزند و بر كوهان شتر مى‌نهند، تا سوارى و نشستن بر آن ممكن و آسان شود.

صبع‌

: الإصبع‌ اسمى است براى تمامى انگشتان كه عبارت است از ناخنها، مفصلهاى دست، استخوانها و گوشت انگشتان با هم، و به صورت استعاره براى هر اثر حسّى بكار مى‌رود چنانكه مى‌گويند- لك على فلان أصبع همانطور كه مى‌گويند لك عليه يد- يعنى تو بر او حقّ نعمت و سرپرستى دارى.

أصل‌

: أصيل‌ جمعش‌ آصال‌، شامگاه و در آيه (بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ‌- 205/ اعراف) يعنى در بامداد و شامگاه، شب را نيز، أصيل و أصيلة گويند، جمع أصيل- أُصُل‌ و آصال‌ است و جمع أصيلة[1]- أصايل‌.

در آيه (بُكْرَةً وَ أَصِيلًا[2]- 42/ احزاب) اشاره به اوّل وقت نماز صبح و نماز مغرب است. و أصل‌ الشّي‌ء- ريشه و پايه هر چيزى است كه اگر آن پايه و ستون در حال بلندشدن و بلندى توهم شود نيروى خيال نمى‌تواند آنرا تصوّر كند، از اين روى خداى تعالى فرموده (أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِي السَّماءِ- 24/ ابراهيم) كه تصوّر كرانه با عظمت و بلندى آسمان هرگز به انديشه، و تصوّر و تخيّل در نيايد.

و عبارت- و قد تَأَصَّلَ‌ كذا ريشه‌دار شد و- مجد أصيل- بزرگى واقعى و- لا أصل له و لا فصل- هم از اين معنى است، يعنى اصالت، و نسبى ندارد (يا حسب و نسبى).

أفف‌

: اصل‌ أفّ‌ بمعنى هر چركى و پليدى است، و ناخن چيده شده، و هر چيزى كه بخاطر آلودگى و پليديش ازاله و چيده شود و گفته‌اند به هر عملى و چيزى كه سبك و آلوده باشد أفّ گويند. مانند آيه:

(أُفٍ‌ لَكُمْ وَ لِما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ‌- 67/ انبياء) كه بخاطر ناروا بودن پرستش‌


[1] اصيله به دو معنى است: 1- مرگ و هلاكت 2- اصل و ريشه هر چيزى.

[2] در آيه( بُكْرَةً وَ أَصِيلًا- 42/ احزاب) جمع بكرة- بكر و جمع الجمع ابكار است( تفسير بيضاوى و مجمع البحرين).

نام کتاب : ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن نویسنده : راغب اصفهانى، حسين بن محمد    جلد : 1  صفحه : 177
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست