مصاحفى كه مشهور است و در تاريخ ضبط شده
عبارتند از:
مصحف ابن عبّاس، مصحف ابن مسعود، مصحف ابو عبد اللّه جعفر بن محمّد
الصّادق، مصحف ابى بن كعب، مصحف علىّ بن أبي طالب 7 كه بترتيب خاصّى
است و تنها مصحفى كه بترتيب نزول قرآن، تدوين شده است، مصحف على (ع) و مصحف حضرت
صادق است كه شهرستانى در مقدّمه كتاب خودش آنرا نقل كرده است.
و به گفته سيّد قطب: «اگر بترتيب نزول بيست و سه ساله قرآن به صورت
مصحفى در اختيار مسلمين قرار مىگرفت و چنان سند دقيقى كه قيمتى براى آن نمىتوان
قائل شد مىداشتيم فرصتى براى تحقيق و پژوهش، در مراحل دعوت اسلام و راههاى آن در
هر مرحله بدست مىآمد سپس عوامل روحى و عقلى آن كه به مراتب برتر از عوامل تاريخى
و محلّى آن است براى ما آشكار مىشد.
و سپس مىگويد: و كانت امامى طرق عدّة لعرض هذه المشاهد، و تبويبها و
لكنّى اخذت الطّريق استعراضى مراعيا التّرتيب التّاريخى، على قدر الامكان، لورودها
فعرفتها بترتيب السور الّتى وردت فيها و رتّبت هذه السّور حسب نزولها ... (مشاهد
القيامه/ 9).
يعنى: هر چند كه براى منظّم كردن و بيان مبانى دور نماهاى معاد
روشهائى داشتم ولى راهى كه با ترتيب نزول تاريخى سورههاى قرآن موافقت داشت
برگزيدم[1] و تا حدود
امكان براى ورود در بحث و تفسير، ترتيب سورهها را بهمان نحو در نظر گرفتم و اين
تنها راهى است كه در اين زمان يعنى چهارده قرن پس از هجرت بما ارائه شده است».
بارى پس از نسخه بردارى از مصاحف و فرستادن آن به مراكز مهمّ كشورهاى اسلامى، حفظ
كردن قرآن و نسخه بردارى آن از طرف سايرين شروع شد و
[1] سيّد قطب چنانكه خود مىگويد: در تنظيم كتاب( مشاهد القيامه)
از ميان مصاحف پنجگانه ترتيب مصحف امام صادق( ع) را برگزيده است قرآن بآن ترتيب در
اختيار عموم مسلمين قرار مىگرفت راه حكومت اسلامى، و اجراى احكام بهمان ترتيب
تدريجى براحتى ميسور بود و غالب اختلافات از بين مىرفت.