زمينه‌هاى اعتقادى مطرح نمود.

بديهى است در اين زمان (اواخر قرن دوّم تا اواخر قرن سوّم) غير از درك و فهم آياتى از قرآن كه در باره عبادات و احكام بود از راه روايات، و احاديث از طريق صحابه و تابعين بيان مى‌شد مسائل عقيدتى جديدى پاى به ميدان وسيع انديشه و تفكّر نهاده بود، اينجا ديگر كسانى مى‌توانستند پاسخگوى حقيقى آن جريان فكرى و اصولى باشند كه:

1- خود از استادى و معلّمى نياموخته باشند و گر نه آن استاد و معلّم بايستى گشاينده مشكلات فكرى باشد.

2- پاسخ آنها بايستى آنچنان استدلالى و ثابت باشد كه شنونده را بخوبى قانع كند هر چند كه طرف بحث معاند ولى عالم باشد (مثل گفتگوى ابن ابى العوجاء با امام صادق و تسليم شدنش در برابر امام).

3- از نظر عمل و سابقه اجتماعى آنچنان فردى شناخته شده و از آلايش به گناهان پاك و دور باشد كه شائبه هيچگونه خطائى يا هوى، و هوسى در باره او نرود.

4- موضوعى كه از همه مهمتر است اينستكه او بايستى به تمام قرآن و آيات آن و سنّت پيامبر 6 و مسائل آن احاطه كامل داشته باشد و گر نه پاسخش ناقص و قابل ترديد خواهد بود.

و ما در قرن دوّم چنين استادانى و پيشوايانى كه واجد تمام شرايطى كه بتواند سرپرستى دانشگاه فكرى و عقيدتى اسلامى را عهده‌دار شوند جز در وجود امامان (ع) نمى‌يابيم (به اقرار تمام مورّخين و نويسندگان از دوست و دشمن) و امروز خوشبختانه گنجينه‌هائى از تفاسيرى كه يك سوّم آيات قرآن و تمام مشكلات تفسيرى و تأويل را حل نموده‌اند در دسترس داريم اينك با طرح چند آيه از يكى از آن منابع، بزرگى و عظمت كارشان بخوبى روشن مى‌شود: