و بريدن از ازدواج و نكاح است و بهمين جهت حضرت مريم (س) را- بتول عذراء- گفته‌اند يعنى از مردان منقطع بود.

بريدن از نكاح يا بى‌ميلى نسبت به آن ممنوع است، چنانكه خداى فرموده:

(وَ أَنْكِحُوا الْأَيامى‌ مِنْكُمْ‌- 32/ نور) و سخن پيامبر 6 كه فرمود:

«تناكحوا تكثروا و إنّى أباهى بكم الأمم يوم القيمة».

(ازدواج و نكاح كنيد تا فزونى يابيد، من در قيامت از كثرت شما بر ساير امّت‌ها مباهات مى‌كنم).

نخلة مُبْتِل‌- وقتى پا جوش‌[1] درخت خرما از آن جدا شود.

بثث‌

: بَثّ‌ اصل معنى اين واژه، تفريق و جدايى و زير و رو كردن چيزى است مانند زير و رو شدن خاك به وسيله باد.

بثّ النّفس- رسيدن و فرا گرفتن غم و اندوه بر نفس و جان آدمى است گفته‌اند بَثَثْتُهُ‌ و انْبَثَ‌- يعنى پراكندمش و پراكنده شد.

خداى تعالى فرمايد: (فَكانَتْ هَباءً مُنْبَثًّا- 6/ واقعه) (پس خوار و تباه و پراكنده شد).

و آيه (وَ بَثَ‌ فِيها مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ- 64/ بقره) اشاره به آفريدن و ايجاد كردن موجوداتى است كه موجود نبوده‌اند و خداى تعالى آنها را پديدار و ظاهر كرده است و آيه (كَالْفَراشِ‌ الْمَبْثُوثِ‌- 6/ قارعه) يعنى همانند پروانه‌گانى كه بعد از سكون و پنهانى ناگهان به پرواز و خيزش در مى‌آيند.

و آيه (إِنَّما أَشْكُوا بَثِّي‌ وَ حُزْنِي‌- 84/ يوسف) اندوه و غم را كه بعد از پوشيده بودن آشكار شود، بازگو مى‌كنيم، در اين آيه، بثّ- مصدر است و در تقدير مفعول بكار رفته است يا به معنى غمى است كه فكر مرا پريشان كرده است مانند- توزّعنى الفكر (فكر و انديشه مرا پريشان كرده است). كه در معنى فاعل است.

[1] پاجوش اصلاحى است فارسى يعنى نهالهاى كوچكى كه از هر درختى در پاى آن درخت از خاك برمى‌آيد و مى‌رويد كه با مختصر ريشه‌اى كه دارد آنرا براى تكثير درخت از پاى آن جدا مى‌كنند و در جاى ديگر مى‌كارند.