خداى فرمايد (بَطَراً وَ رِئاءَ النَّاسِ‌- 47/ انفال) [تمام آيه اينست (وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ خَرَجُوا مِنْ دِيارِهِمْ بَطَراً وَ رِئاءَ النَّاسِ‌ (يعنى مانند كسانى كه ديارشان (مكّه) را در حال طغيان و ناسپاسى نعمت با جلوه دادن غرور ترك نمودند، نباشيد زيرا آنان مى‌خواهند ديگران را از راه خدا باز گردانند، امّا خداى به آنچه مى‌كنيد محيط و آگاه است.] و آيه (بَطِرَتْ‌ مَعِيشَتَها- 58/ قصص) كه اصلش- بطرت معيشته است كه فعل- بطرت از عمل واژه- معيشت- كه فاعل جمله است برگشته، و معيشت منصوب شده است معنى بطر به معنى- طرب- نزديك است زيرا- طرب- هم نوعى سبك سرى است كه بيشتر از غلبه و فرا گرفتن فرح و شادى زياد بر انسان رخ مى‌دهد كه اين معنى را در- ترح- نيز گفته‌اند يعنى بشدّت اندوهگين شدن.

بَيْطَرَة- معالجه و مداواى ستوران و چهار پايان است.

بطش‌

: البَطْش‌ حمله كردن و چيزى را با حمله بدست آوردن، خداى تعالى فرمايد: (وَ إِذا بَطَشْتُمْ‌، بَطَشْتُمْ جَبَّارِينَ‌- 130/ شعراء) (چون ستمگران ستيزه و حمله مى‌كنيد.

و آيه (وَ لَقَدْ أَنْذَرَهُمْ‌ بَطْشَتَنا- 36/ قمر) (لوط پيامبر (ع) قومش را از گرفتن خشم و غضب و مبتلا شد به آن ترسانيد) و آيه (إِنَ‌ بَطْشَ‌ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ- 12/ بروج) (فرو گرفتن و عذاب پروردگارت سخت گرانبار است). گفته‌اند- يد بَاطِشَة- (دست و سر پنجه كوبنده و قوى).

بطل‌

: الباطل‌ نقيض و مقابل حقّ است، يعنى چيزى كه به هنگام بحث و تحقيق حقيقتى و ثباتى ندارد.

خداى تعالى فرمايد: (ذلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَ أَنَّ ما يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الْباطِلُ‌- 62/ حج) باطل بودن و باطل شدن را در گفتار و كردار هر دو بكار مى‌برند.

مى‌گويند- بَطَلَ‌ بُطُولًا، بُطْلًا و بُطْلَاناً، أَبْطَلَهُ‌ غيره- چنانكه در آيه (وَ بَطَلَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ‌- 118/ اعراف) (كه بطلان و پوچ شدن عمل است) و آيه (لِمَ تَلْبِسُونَ الْحَقَّ بِالْباطِلِ‌- 42/ بقره) (اشاره به بطلان فكرى است) و به چيزى هم كه به سود دنيوى و اخروى نرسد و منجرّ نشود- بَطَّال‌ و ذو بِطَالَة گويند (بيهوده و پوچ و بى‌معنى).

بَطُلَ‌ دَمُهُ- در وقتى كه كسى كشته شود و ديه و خونبهائى از آن حاصل نشود،