1- خداوند از بيان هيچ چيزى در قرآن فرو گزارى
و كوتاهى ننموده.
2- و هر چه را كه از علوم براى رشد انسان و هدايت او بسوى كمال هستى
و اللّه لازم و ضرورى است، ريشه در قرآن دارد (چه قبل از آيه اوّل و چه بعد از آيه
دوّم مفهوم عوامل رشد يعنى تمام علوم از آن دانسته مىشود، مىگويد: (وَ هُدىً وَ رَحْمَةً وَ بُشْرى لِلْمُسْلِمِينَ 89/ نحل).
ابن عطيّه- در مقدّمه تفسيرش حديثى را كه در مآخذ ديگر هم آمده نقل
مىكند كه پيامبر 6 فرمود:
«انّه ستكون فتن كقطع اللّيل المظلم، قيل فما النّجاه منها، يا
رسول اللّه؟
قال: كتاب اللّه تبارك و تعالى، فيه نبأ من قبلكم و خبر ما بعدكم،
و حكم ما بينكم و هو فصل ليس بالهزل من تركه تجبّرا قصمه اللّه، و من ابتغى الهدى
غيره اضلّه اللّه و هو حبل اللّه المتين و نور المبين و الذّكر الحكيم، و الصّراط
المستقيم هو الّذى لا تزيغ به الاهواء و لا تنشعب من الآراء و لا يشبع منه العلماء
و لا يملّه الاتقياء، من علمه سبق و من عمل به اجر و من حكم به عدل و من استعصم
به فَقَدْ هُدِيَ إِلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ».
ابن ابى الحديد قسمتى از اين مطلب را در ذيل عنوان- كلماتى غريب كه
نيازمند تفسير است- ذكر كرده.
ترجمه:
پيامبر 6 فرمود، در آينده فتنههائى است كه همچون پارههاى سياه شب
تاريك خواهد بود، گفتند: راه نجات از آن چيست؟
گفت: كتاب خداى تبارك و تعالى كه در آن خبر از گذشته و آگاهى و خبر
از آنچه كه بعد از شما خواهد بود هست و نيز حكم و دستور خداى در آنچه كه ميان شما
است بيان شده.
قرآن سخن حقّ و جدا كننده حقّ و باطل است نه بيهوده سخن كسى كه از
روى تكبّر آنرا ترك كند خداى تباهش كند و هر كه هدايت را از غير قرآن طلب كند و
بخواهد خداوند او را گمراه مىكند، قرآن ريسمان و دست آويز متين و استوار الهى و
نور روشن اوست، ياد او و صراط مستقيم اوست، قرآن چيزى است كه هوى