responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن نویسنده : راغب اصفهانى، حسين بن محمد    جلد : 1  صفحه : 302

دوشيزه را هم باعتبار اينكه شوهر نكرده و نسبت بزنانى كه شوهر دارند متفاوت است- بكر- ناميده‌اند، جمعش- أَبْكَار- است، خداى فرمايد (إِنَّا أَنْشَأْناهُنَّ إِنْشاءً فَجَعَلْناهُنَّ أَبْكاراً- 36/ واقعه) (ايشان را آراسته و رسيده و دوشيزگان آفريديم).

بَكَرَة- چرخ كوچك آبكشى است كه بر سر چاه بسرعت مى‌چرخد.

بكم‌

: خداى عزّ و جلّ گويد: (صُمٌ‌ بُكْمٌ‌- 18/ بقره) يعنى كران، و لالان، بكم جمع- أَبْكَم‌- است يعنى گنگ و لال و كسيكه أخرس يا گنگ و لال متولّد مى‌شود، پس هر أبكمى، أخرس است و هر أخرسى، أبكم نيست خداى تعالى گويد: (وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلَيْنِ أَحَدُهُما أَبْكَمُ لا يَقْدِرُ عَلى‌ شَيْ‌ءٍ- 76/ نحل) يعنى قدرت تكلّم ندارد.

بَكَمَ‌ عن الكلام- در وقتى بكار مى‌رود كه كسى در اثر ضعف عقل در سخن گفتن ضعيف و مانند گنگ و لال است.

بكي‌

: فعلش‌ بَكَى‌، يَبْكِي‌، بُكاً و بُكَاءً- يعنى ريزش اشك در اثر حزن و مصيبت و نيز در وقتى كه در اندوهى و غمى صدا و ناله بيشتر باشد مثل- رغاء- بانگ شتر و ثغاء- بانگ زائيدن گوسفند.

واژه‌هائى كه براى اصوات هست بر همين وزنند، امّا اگر حزن و اندوه بيشتر از ناليدن باشد بر وزن- بكى- گفته مى‌شود نه- بكاء- با حرف (مد).

جمع- بَاكِي‌- بَاكُون‌ و بُكِيّ‌ است- خداى تعالى فرمايد: (خَرُّوا سُجَّداً وَ بُكِيًّا- 58/ مريم) كه اصل بكّى- بر وزن فعول مثل- ساجد و سجود و راكع و ركوع و قاعد و قعود- است كه حرف (و) به حرف (ى) تبديل شده، و پس از ادغام در حرف (ى) خود كلمه، مثل جاث و جثيّ يعنى بزانو در آمده عات و عتىّ (يعنى خم شده) است.

بكى- در حزن و ريزش اشك كه با هم باشد گفته مى‌شود و هم بطور منفرد، كه در حزن و گريه هم بكار مى‌رود، خداى عزّ و جلّ فرمايد: (فَلْيَضْحَكُوا قَلِيلًا وَ لْيَبْكُوا كَثِيراً- 82/ توبه) كه اشاره به- فرح و ترح- بمعنى شادى و غم است‌

نام کتاب : ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن نویسنده : راغب اصفهانى، حسين بن محمد    جلد : 1  صفحه : 302
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست