كلب فلان- كه كسى در حرص و آز افراط مىكند.
و يا اينكه:
هو أحرص من كلب- او از سگ حريصتر است، بر
همان معنى و اساس است.
خداى تعالى گويد: (وَ إِذْ بَوَّأْنا
لِإِبْراهِيمَ مَكانَ الْبَيْتِ- 26/ حج) مقصود مكّه است.
و آيه (قالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ
بَيْتاً فِي الْجَنَّةِ- 11/ تحريم) يعنى مقام و جايگاهى در
بهشت برايم آسان و فراهم گردان.
و آيات (وَ أَوْحَيْنا إِلى مُوسى وَ أَخِيهِ
أَنْ تَبَوَّءا لِقَوْمِكُما بِمِصْرَ بُيُوتاً-
17/ يونس) و (وَ اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً-
87/ يونس) يعنى مسجد اقصى.
و آيه (فَما وَجَدْنا فِيها غَيْرَ بَيْتٍ
مِنَ الْمُسْلِمِينَ- 36/ ذاريات) كه گفته شده در اين آيه
منظور بيتى از مسلمين- اشاره به ساكنين خانههاست كه آنها را بيت- گفتهاند مانند
ناميدن اهالى قريه به قريه.
بَيَات- و
تَبْيِيت- يعنى شبيخون زدن شبانه به دشمن و آهنگ دشمن كردن در شب، خداى تعالى
گويد: (أَ فَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرى أَنْ يَأْتِيَهُمْ بَأْسُنا بَياتاً
وَ هُمْ نائِمُونَ- 97/ اعراف) و (بَياتاً
أَوْ هُمْ قائِلُونَ- 4/ اعراف)
بيوت- كارى است كه در شب انجام مىشود، خداى تعالى فرمايد: (بَيَّتَ طائِفَةٌ مِنْهُمْ- 81/ نساء) و (إِذْ
يُبَيِّتُونَ ما لا يَرْضى مِنَ الْقَوْلِ-
108/ نساء).
و لذا پيامبر 6 فرمود:
«لا صيام لمن لم يبيّت الصّيام من اللّيل».
(كسى كه در شب تدبير و نيّت روزه نكند و تدارك آن ننمايد، روزه
ندارد).
بَاتَ فلان يفعل كذا- عبارتيست براى كارى كه
بايستى در شب انجام شود، همانطور كه ظلّ- براى كار روزانه است و هر دو از باب
عبادت است. (يعنى كارهاى عبادتى).
بيد
: خداى عزّ و جل در آن گويد: (ما
أَظُنُّ أَنْ تَبِيدَ هذِهِ أَبَداً-
35/ كهف) (گمان نكنم كه هميشه اينجا نباشد و ويران شود، (سخن كافر باغدار است).
بَادَ الشّيء
يَبِيدُ، بَيَاداً- در بيابان متفرّق و
پراكنده شد، جمع بَيْدَاء بِيد- است. أتان بَيْدَانَة- استرى است بيابانى.
بور
: البَوَار يعنى كساد و ناروايى زياد و
چون زيادى كساد به فساد منجرّ