مى‌نوشند پس هر چه با صحّت و پاكى به معده وارد شود با همان صحّت بوسيله رگها به تمام بدن مى‌رسد و صادر مى‌شود و هر چقدر غذا با ناپاكى در معده وارد شود همانها به بدن مى‌رسد و جسم بيمار مى‌شود. (طبقات الاطّبا- 171).

10- در دامپزشكى: هم كتابهائى بنامهاى علاج الدّواب- صفات الخيل- بيطره- آثارى هست.

11- در زمين شناسى: بنا به نوشته مسعودى، مسلمين به طبقات الارض و مواد و ذخائر آن آگاهى داشتند و براى ايجاد چاهها و جاهائى كه زود يا دير به آب مى‌رسد روشهائى داشتند.

12- در علوم سياسى و حكومتى: نخست خود پيامبر با تأسيس حكومت در مدينه و سپس خلفاء كه نقطه اوج عدالت گسترى حكومتى از سوى على 7 با مراجعه به كتاب نهج البلاغه و خطبات او بخصوص نامه‌هائى كه به مالك اشتر و عثمان بن حنيف و محمّد بن ابى بكر، نوشته است عالى‌ترين منشور حكومتى جهانى با زير سازى حقّ و عدل و شناسائى كامل اقشار جامعه است، زيرا قرآن گفت:

(وَ إِذا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ‌- 58/ نساء).

13- در علم رجال و تذكره نويسى: كه باز مسلمين آغازگر آنند، با قداست‌ترين و پاكترين شرح حالات يا بگفته اروپائيان (بيوگرافى) از قرآن مجيد آغاز مى‌شود كه تمام كتب مقدّسه را از اين جهت بگونه‌اى تصحيح مى‌كند از (آدم) تا نوح و ابراهيم و پيامبر خاتم دامن وجودى و شخصيّت انبياء را با تصوير متعالى‌ترين والايش آنها را از هر گونه باطلى پاك مى‌شناساند.

سپس واقدى و كاتبش محمّد بن سعد و نيز ابن اسحاق و ابن هشام تا ابن نديم در قرن بعد ابن خلكان و دهها كتاب رجال ديگر ...

14- علوم تربيتى: نخست قرآن كه با ارائه تجليّات غرايز و عواطف و احساسات انسانى در سوره‌اى كه بنام- احسن القصص- است و نيز ساير سوره‌ها پاكترين و مؤثّرترين راه تربيت و تعالى را نشان مى‌دهد زيرا اللّه خود-