ثلث‌

: اعداد ثَلَاثَة، ثَلَاثُون‌ (30) ثَلَاث‌ (3) ثَلَاثُمِائَة (300) ثلاثه آلاف (3000)، ثُلُث‌ و ثُلُثان‌ (سه يك).

خدا عزّ و جلّ گويد: (فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ‌- 111/ نساء) يعنى يكى از اجزاء سه گانه‌اش كه جمع آن اثلاث است و آيات (وَ واعَدْنا مُوسى‌ ثَلاثِينَ لَيْلَةً- 142/ اعراف) و (ما يَكُونُ مِنْ نَجْوى‌ ثَلاثَةٍ إِلَّا هُوَ رابِعُهُمْ‌- 7/ مجادله) (يعنى هيچ سه راز گوى و سه نجوى كننده‌اى بهم بر نيايند مگر اينكه خداوند با آگاهى به رازشان، چهارم ايشان است).

و (ثَلاثُ عَوْراتٍ‌[1] لَكُمْ‌- 57/ نور) يعنى در سه فراغت و ظاهر بودن عوراتتان كه جامه و لباس از تن بر گرفته‌ايد، و آيات (وَ لَبِثُوا فِي كَهْفِهِمْ ثَلاثَ مِائَةٍ سِنِينَ‌- 35/ كهف) و (بِثَلاثَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِكَةِ مُنْزَلِينَ‌- 124/ مزّمل) (إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنى‌ مِنْ ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَ نِصْفَهُ‌- 20/ مزمّل) (خداى مى‌داند كه تو براى نماز شب در ساعاتى كمتر از 3/ 2 و نصف 2/ 1 شب را برمى‌خيزى) و آيه (مَثْنى‌ وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ‌- 3/ نساء) يعنى دو دو سه سه و چهار چهار.

ثَلَّثْتُ‌ الشّي‌ء- يعنى آنرا سه به سه تجزيه كردم.

ثَلَّثْتُ‌ القوم- يك سوّم اموالشان را گرفتم.

أَثْلَثْتُهُمْ‌- سوّمين آنها يا 3/ 1 آنها شدم.

أَثْلَثْتُ‌ الدّراهم‌ فَأَثْلَثَتْ‌ هى و أَثْلَثَ‌ القوم- آن پولها و آن مردم سه برابر شدند حبل‌ مَثْلُوث‌- ريسمان تابيده و سه لايه شده.

رجل‌ مَثْلُوث‌- مرديكه 3/ 1 مالش گرفته شده.

ثَلَّثَ‌ الفرس و ربّع- آن اسب در مسابقه سوّم و چهارم شد.

أ ثلاثة و ثلاثون عندك أو ثلاث و ثلاثون- آيا 33 تا دارى، كه خطاب زنان و

[1] در سه هنگام يعنى 1- قبل از نماز صبح 2- نيمروز 3- بعد از نماز عشا كه در حال استراحتيد و جامه از تن بر گرفته‌ايد حتّى اطفال نابالغ كه تميز اعضاء و امور جنسى مى‌دهند ولى نابالغند و همچنين خدمتكارانتان بايستى بى‌خبر بر شما در نيايند در غير اين سه وقت در ورودشان بر شما و ايشان گناهى نيست.