از نيكى به بدى مثل، لوى شدقه- و- نَأى‌ بِجانِبِهِ‌- يعنى رخسارش را و لبانش را لوچ كرد و روى برگرداند.

الثَّنِيُ‌ من الشّاة- گوسپندى كه داخل دو سالگى شده است و شترى كه دو دندانش افتاده.

أَثْنَى‌ و ثَنَيْتُ‌ الشّى‌ء أَثْنِيهِ‌- آنرا با ريسمان موئين يا ابريشمى بستم و گره زدم.

ثناى و ثنايه- از اين جهت غير مهموز و بدون همزه آخر هست كه بناى كلمه‌اش بر تثنيه است و لفظ واحد و مفرد آن بنا نشده است و مُثَنَّاة- يعنى زمام و دهانه دو تا شده اسب.

الثُّنْيَان‌- نفر دوّم در سيادت و مهترى كه وقتى بزرگان قوم را شماره كنند او در مرتبه دوّم و پائين‌تر است.

فلان‌ ثَنِيَّة كذا- كنايه از كم ارزشى او در ميان ديگران است.

الثَّنِيَّة من الجبل- پيچ كوه و جادّه كوهستانى كه براى صعود بايستى از آن عبور كرد گويى كه راه و حركت را دو قسمت مى‌كند.

الثَّنِيَّة من السّنّ- چهار دندان بالا و پائين پيشين دهان كه محكم هستند.

الثُّنْيَا- شتر يا گوسفندى كه قصّاب آن را براى ذبح آماده كرد و سر و پاهاى او را استثناء و جدا مى‌كند.

الثَّنَاء- آنچه را كه از خوبيهاى مردم بر شمرده مى‌شود و پياپى بازگو، و ياد آورى مى‌شود مى‌گويند- أَثْنَى‌ عليه.

تَثَنَّى‌ فى مشيته- متكبّرانه راه رفت.

سوره‌هاى قرآن نيز- مَثَانِي‌- ناميده شده است، خداى عزّ و جل فرمايد: (وَ لَقَدْ آتَيْناكَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانِي‌- 87/ حجر) زيرا در اوقات و زمانهاى مختلف تجديد و تكرار مى‌شود و كهنه نمى‌شود در حالى كه تمام پديده‌ها و اشياء فرسايش و كهنه شدنشان همواره ادامه دارد و با مرور ايّام باطل و مضمحل مى‌شوند.

و بر آن معنى خداى تعالى فرموده است (اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتاباً مُتَشابِهاً مَثانِيَ‌- 23/ زمر)، و اگر به قرآن مثانى گفته شود صحيح است زيرا فوايد قرآن در هر